De oude rietdekker heef
'Restauratie van kerk Groei
Vrouwenarts doet poli
samen met huidarts
VIJF VRAGEN OVER
30 I Woensdag 29 oktober 2008 PZC
De helft van alle Nederlanders loopt op zijn
tandvlees, zeggen de organisatoren van de
Nationale Uitrustweek. Wie hun manifest
onderschrijft, krijgt tips voor een kuurtje.
Naam: Frank Visscher
Leeftijd: 49
Woonplaats: Goes
Beroep: kinderneuroloog Oosterscheldezieken-
huizen, betrokken.bij het slaapeentrum in Goes
door Ondine van der Vleuten
En, hoe voelt u zich vandaag? Uitgerust?
Jawel, ik heb heerlijk geslapen, dank u wel. Zes uur slaap heb ik nodig,
anders word ik chagrijnig, maar meer hoeft niet. Kortslapers leven trou
wens langer dan langslapers, wist u dat?
Het lijkt wel of steeds meer mensen over moeheid klagen.
Dat geloof ik best. Heel veel mensen zijn niet uitgerust. Het is goed hier
eens bij stil te staan. Mensen nemen te weinig tijd voor ontspanning, ze
hebben te veel verantwoordelijkheden, de vaders werken, de moeders
werken, ze hebben ruzie met de buren, ze hebben te veel te doen.
Vroeger hadden de mensen toch meer reden om moe te zijn? Veel kinderen,
geen huishoudelijke apparaten, lange werkdagen...
Lichamelijke arbeid maakt minder moe dan geestelijke. Als je lichame
lijk moe bent, slaap je eens goed en daarna kun je er weer tegenaan.
Geestelijke moeheid is vaak chronisch. Die blijft. De moderne mens is
vaak geestelijk moe, van al die prikkels, al die informatie en dat voortdu
rende te veel van zichzelf vergen. Daar word je moe van, wat iets anders
is dan slaperig zijn.
Op www.nationaleuitrustweek.nl staan afspraken die je met jezelf kunt ma
ken. Bijvoorbeeld belangrijke beslissingen tot na de uitrustweek uitstellen,
drie gezonde maaltijden per dag eten, elke dag 15 minuten naar buiten. Wat
vindt u van de tips?
Dat slaaptekort tot fouten en ongelukken kan leiden is bekend. Het is
dus verstandig belangrijke beslissingen uit te stellen tot je uitgerust bent.
Verder zijn rust, reinheid en regelmaat belangrijk. Daarin past een regel
matig eetpatroon en elke dag op dezelfde tijd gaan slapen. En als ik zelf
een tip mag geven: koop een hond, dan móet je wel drie keer per dag
vijf minuten naar buiten!
Op nummer 1 staat: één ding tegelijk doen.
Dat is onthaasten. Heel belangrijk. Wij leven alsof we aan een lopend
buffet deelnemen. Alles tegelijk en te veel van alles. In plaats daarvan
zouden we moeten doen alsof we dineren in een chique restaurant: één
gang tegelijk en aandacht voor alle afzonderlijke gerechten.
Lievensberg begint
met spreekuur voor
vulva-problemen.
BERGEN OP ZOOM - Huidartsen en
vrouwenartsen van Ziekenhuis Lie
vensberg in Bergen op Zoom zien
sinds kort vrouwen met klachten
in het gebied rond hun vagina, de
vulva. Dermatoloog J. Schroijen en
gynaecoloog M. Noordam zien el
ke maandagochtend van 11.00 tot
12.30 uur deze vrouwen. Onder de
naam vulva vallen ook de schaam
lippen en de clitoris. Het duurt
vaak lang voor vrouwen met klach
ten over jeuk of branderigheid
Kroniek van het leven
van een Zeeuwse
rietdekkersfamilie.
door Jan van Damme
Vandaag begint de Week
van het Zeeuwse boek.
Deze veertiende editie
staat Rinus Spruit (62)
uit Nieuwdorp centraal. Hij
schreef het Geschenk: Zwieg stille.
Het is een boek over het Zeeuwse
rietdekkersgeslacht Spruit, over
zijn opa, zijn vader en diens twee
broers. En - op het eind - over
hemzelf, de man die geen riet kan
dekken maar wel het door zijn va
der gemaakte rieten schuurtje in
de tuin overeind wil houden.
Afgelopen juni overleed zijn moe
der. Rinus Spruit woont sindsdien
in haar huis, aan de Schippersweg,
oostelijk van Nieuwdorp. De laat
ste twee jaar kwam hij er al dage
lijks, hij kookte voor haar, ver
pleegde haar. Hij heeft alles precies
zo gelaten zoals zijn moeder het
achterliet. Het meubilair, de klok
met de gewichten - loopt een uur
per dag achter, zegt de huidige be
woner - het harmoniüm, de specu
laasplank aan de muur, het zeiltje
op de keukentafel. Zijn eigen spul
len heeft hij voorlopig opgeslagen
in de rieten schuur in de tuin en
in een kamertje in huis. Hij zou er
wel willen wonen, in dat huis van
zijn jeugd. Daar moet hij het met
zijn twee zussen en twee broers -
hijzelf is de op één na jongste -
nog eens over hebben.
Zijn moeder was 96 jaar. Een
prachtige leeftijd, dat vindt haar
zoon Rinus ook. „Toch", zegt hij,
„is ze eerder overleden dan ge
dacht. Ze was geestelijk volledig
bij de tijd. Lichamelijk was ze ook
goed, ze reed auto tot en met haar
94ste. )e mag niet klagen met een
moeder die zo oud wordt. Deson
danks is het een gemis. Ik merk
naar een huisarts gaan en nog lan
ger eer deze hen verwijst naar gy
naecoloog of dermatoloog.
De klachten kunnen ook gaan om
pijn bij het vrijen, slecht helende
huid, genitale wratten, onduidelijk
eczeem of andere huiduitslag, bij
voorbeeld veroorzaakt door het
dragen van verband bij licht urine-
verlies. In zo'n geval kijken de art
sen naar de huidklachten en de
oorzaak van dat urineverlies.
De vulvapolikliniek in het Lievens
berg is niet de eerste in Nederland,
wel één van de weinige en de eni
ge in de buurt van Zeeland.
www.vulvapoli.nl
dat ik sinds haar overlijden aan
het kwakkelen ben."
We praten over het Geschenk van
de Week van het Zeeuwse Boek.
En over de schrijver, een debutant
op leeftijd.
Rinus Spruit heeft een groot deel
van zijn leven als verpleegkundige
gewerkt in de regio Rotterdam en
in Zeeland. Hoewel hij geen enke
le ervaring had - hij was na drie
jaar hbs jongste bediende gewor
den op de Boerenleenbank in
Nieuwdorp - werd hij tijdens zijn
dienstplicht ziekenverzorger in
Ossendrecht. Na de dienst werd
'Oud en arm, dat mocht ons
nooit gebeuren. Want oud
en arm, man, zwieg stille'
hij in het gemeenteziekenhuis aan
de Bergweg in Rotterdam leer
ling-verpleegkundige. Dat was
1967. „Die opleiding kiezen was
een ongebruikelijke stap", zegt hij.
„Er waren vrijwel geen mannen
die verpleegkundige wilden wor
den. Ik kwam als enige jongen in
een groep met zestien meisjes. En
dan te bedenken dat ik in die tijd
ziekelijk verlegen was, vooral als
Rietdekker Jan Spruit, de vader van
auteur Rinus Spruit.
Het Geschenk van de Week van het Zeeuwse boek
De Week van het Zeeuwse boek begint vandaag en duurt.tot en met za
terdag 8 november.
Dit jaar schreef Rinus Spruit het geschenk, dat onder de titel Zwieg1 stille
vandaag om 10 uur wordt gepresenteerd in boekhandel De Drukkerij in
Middelburg. Auteur Spruit geeft een toelichting op zijn boek, Dick An-
beek geeft namens de Zeeuwse boekverkopers informatie over de Week
van het Zeeuwse Boek.
Wie voor minimaal vijftien euro aan Nederlandstalige boeken koopt,
krijgt Zwieg stille cadeau. Na 8 november kost het boek als paperback tien
euro, als gebonden uitgave vijftien euro.
In 2007 was De Smaak van Zeeland (Tineke Janse) het geschenk, in 2006
De Rembrandts van Oostkapelle (Th. Laurentius).
De Zeeuwse boekhandels werken samen met de Nederlandse Spoorwe
gen. Het geschenk wordt gecombineerd met een overgangsbewijs voor in
de trein, reizigers kunnen eerste klas reizen met een tweede klas-kaartje.
het om meisjes ging. Die verlegen
heid heb ik overwonnen door de
beste van de klas te worden. 'Broe
der Spruit weet het wel', werd er
gezegd, ik liep er rond als een
soort professor." In 1972 had hij
zijn A- en B-diploma, verpleegkun
de én psychiatrie.
Hij ging werken, in Rotterdam,
Delft, Den Haag, later ook in Ber
gen op Zoom, Goes. In de psychia
trie, in de wijkverpleging. Nooit
lang, hooguit drie jaar bij dezelfde
baas. „Ik kon moeilijk aarden. Het
was in die tijd nooit lastig om
werk te vinden. Ik heb ook veel
via uitzendbureaus gewerkt."
Zoals hij in zijn werk was, was hij
ook in relaties. Hij had wel vrien
dinnen, maar nooit lang. In Rotter
dam heeft hij eens vijf jaar samen
gewoond. Van kinderen is het
nooit gekomen. Dat vindt hij nog
steeds jammer. Twee jaar geleden
liep de relatie met zijn laatste
vriendin stuk.
In 1998, toen hij 52 jaar was, werd
het werk in de gezondheidszorg
hem te zwaar. Hij heeft nog voor
het busbedrijf van één van zijn
broers gereden. En hij heeft zijn
ouders verpleegd, zij zijn beiden
thuis gestorven.
In de periode na de verpleegkun
de vond hij de tijd om aan zijn gro
te schrijfwerk te beginnen. Zwieg
stille is het tastbare resultaat. Voor
hemzelf kwam het schrijverschap
niet als een verrassing. Als kind las
hij veel. Op zijn twaalfde wist hij
al zeker dat hij ooit een boek zou
schrijven. Hij had in die tijd een
schriftje bij de hand om de zinnen
en woorden te noteren, die hij
mooi vond. Twee keer deed hij
mee aan een verhalenwedstrijd
van de bibliotheek in Vlissingen,
zo'n vijftien jaar geleden. En hij
schreef voor het Nieuwsblad van
de Bevelanden.
In 1994 werd zijn vader ziek. Ri
nus speelde al langer met het idee
om de verhalen over het rietdek
kersleven op te nemen. Zijn vader
vond het goed. Hij hield hem een
microfoon voor en zette de casset
terecorder aan. Tien tot veertien
bandjes van twee keer drie kwar
tier later had de oude rietdekker
zijn herinnering leegverteld. Hij
overleed in 1997.
Het schrijven ging vervolgens niet
van een leien dakje. Rinus had een
voor hem inspirerende omgeving
nodig, om het verhaal van zijn va
der tot een boek te maken. Hij
nam vanuit Goes avondretour'tjes
naar Dordrecht, in de trein hoopte
hij de goede mix van concentratie
en afleiding te vinden. Hij probeer
de het in een café aan de Keyserlei
in Antwerpen. Pas toen hij het zit
je ontdekte op de eerste etage van
Toezegging minister
geeft zekerheid,
zegt gedeputeerde.
door Frank van Cooten
CROEDE - De broodnodige restaura
tie van de Nederlandse Hervorm
de kerk in Groede kan beginnen.
Gedeputeerde Harry van Waveren
trekt deze conclusie na de toezeg
ging van minister Plasterk dat
Groede de benodigde rijkssubsidie
krijgt uit de extra pot van vijftig
miljoen euro voor cultuur-histo
risch erfgoed.
„De minister heeft deze week in
een commissievergadering van de
Tweede Kamer toegezegd dat res
tauratieprojecten die minder dan
drie miljoen euro kosten in ieder
geval de subsidie krijgen. Groede
zit daar bij", zegt Van Waveren.
„De minister laat dat deze week
weten in een brief Mijn conclusie
is dat het voor de Hervormde kerk
in Groede dus voor elkaar komt. Ik
twijfel daar niet aan. Groede kan
met de restauratie beginnen. Dat
is positief nieuws."
De restauratie is begroot op zo'n
'Mijn conclusie is dat het
voor de Hervormde kerk in
Groede voor elkaar komt'
1,6 miljoen euro. Door acties in
het dorp en bijdragen van de ge
meente Sluis en de provincie is al
een kleine vijf ton bij elkaar ge-
Verrassend goed, zonnig geprijsd!
PRIJS/KWALITEIT - DE BESTE!!!
President Rooseveltlaan 735 4383 NG Vlissingen 0118 441944 www.ascozeeland.nl
