f
pingen uit Den Haag. Met het 'Binnenhofontbijt'
Verstrepen. 500.000 leerlingen elders in het land
eerd.
Buitenlands ontbijtje
Chinees
Deens
Duits
I Frans
Marokkaans
Noors
Turks
'Helaas zie je goede voornemens na enige tijd vaak wegzakken'
Remy Hirasing, hoogleraar jeugdgezondheidszorg
PZC Woensdag 29 oktober 2008 I 1 1
dik. Ontbijt!
Chinezen nemen niet echt de tijd voor het ontbijt. De sa
menstelling verschilt per gebied, maar bijna overal is het
ochtendeten gekookt of gefrituurd. In het noorden zijn
rijstepap, warme sojamelk en gestoomde broodjes ge
liefd, evenals Yu Za Kuei (gefrituurde duivels), een lang
werpig, gedraaid brood (beignet) dat gefrituurd wordt.
Dim sum (kleine hapjes), noodles en hartige pannenkoek
jes worden in de zuidelijke gebieden gebruikt, samen
met Chinese zoetigheden als waterkastanjecake en ko-
kosnoot-sneeuwballen. De soep congee is vaak het basis
voedsel bij het ontbijt. Het is een hartige soep van rijst
en wordt vaak aangevuld met bouillon, vlees, tofu, pin
da's, groenten en kruiden: wat er op voorraad is of wat
er over was van de vorige dag.
In Denemarken ontbijten ze licht. Het beroemde Smörre-
bröd bestaat uit een grote variatie aan kleurige sneetjes
roggebrood met meer dan dubbel hartig beleg. Doorde
weeks doen de Denen zich te goed aan twee of drie ver
schillende sneetjes, maar bij feestelijke gelegenheden
zijn er ontelbaar veel variaties en heeft het Smörrebröd
meer weg van een koud buffet.
Het dagelijkse ontbijt in de Duitse keuken verschilt niet
veel van het Nederlandse, al is de keuze uit diverse
broodsoorten vele malen groter. Het witte harde 'Bröt-
chen' belegd met met marmelade of worst is nog steeds
een hit. Een bekend fenomeen in Duitsland is het
'uit-ontbijten'. Voor een luttel bedrag is er keus uit tien
tallen soorten brood, ongekende ei-creaties, vis, vleespal-
leten met diverse hamsoorten en sauzen te kiezen. Vaak
afgerond met een glaasje sekt.
Het Franse ontbijt stelt doorgaans niet veel voor. Een
kom koffie waarin stukken stokbrood worden gedoopt
en een croissant met jam en een klont harde boter zijn
de belangrijkste bestanddelen.
Een Marokkaans ontbijt is uitgebreid en bestaat uit bruin
en wit brood en een rond, zoet briocheachtig brood.
Daarbij vaak een bordje met pagrir of gringo, een soort
pannenkoekjes met gaatjes erin en boter. Dan zijn er nog
msemen of chraif; vierkante of ronde broodjes van dun
ne gevouwen deegvellen Van griesmeel en gewone
bloem bakt de Marokkaanse bakker harsa: kleine ronde
harde broodjes. De ontbijttafel wordt gecompleteerd
met zwarte olijven, olijfolie, grof zout, jam van citrus-
fruit, hardgekookte gehalveerde eitjes met komijn, toma
ten en witte kaas. Marokkanen drinken bij het ontbijt
muntthee, verse jus d'orange, koffie met verse melk of
een milkshake van avocado.
Voor het ontbijt komt de Noor vroeg zijn bed uit. Op de
ontbijttafel staan allerlei soorten vis: vers, gepekeld en
gerookt. Zure haring met ui staat er naast de makreelfi
let in tomatensaus. De echte liefhebbers zetten rendier
worst, schapenworst en een flinke schaal zure room op
tafel, 's Zomers komt er vaak een schaal met allerlei bes
sen uit de bergen bij. In de winter bakken de Noren wa
fels voor het ontbijt, bij voorkeur bedekt met bosbessen
jam.
Het Turkse ontbijt kenmerkt zich vooral door verse
groenten. Tomaten, komkommers en wortelen staan
naast de bekende witte schapenkaas. Verder bevat het
Turkse ontbijt olijven, zoete confiture en honing. Dat al
les wordt gegeten samen met het platte Turkse brood,
de pide. Er wordt Turkse thee bij gedronken. In de zomer
wordt ook vaak watermeloen geserveerd.
weet je op een gegeven moment
niet meer hoeveel je binnen hebt ge
kregen:"
Resteren nog de psychische onge
makken die kleven aan het over
slaan van het ontbijt. Internationaal
onderzoek maakt de stelling aanne
melijk dat het voor scholieren moei
lijker leren is op een lege maag. Des
kundigen verzekeren dat mensen
die niet ontbijten eerder last kun
nen krijgen van geheugen- en con
centratieproblemen.
Ook De Vries kent het verhaal dat
er 's ochtends op de weg meer onge
lukken gebeuren omdat menig auto
mobilist geen ontbijt zou hebben ge
nuttigd. „Maar dat verhaal is weten
schappelijk moeilijk te bewijzen. En
ethisch ook lastig te onderzoeken. Je
kunt moeilijk na een ongeval vragen
aan iemand: heeft u al dan niet ont
beten?'"
O Relevante websites:
www.voedingscentrum.nl
www.schoolontbijt.nl
Reacties:
nieuwsredactie@wegener.nl
zicht van minder belang want de
volkoren boterham moet vooral ook
lekker zijn: géén volkoren boterham
is slechter. Jam, fruit, stroop, honing
en caloriearme belegsoorten (mage
re kaas- en vleesproducten) zijn niet
temin aan te bevelen boven de cho
coladepasta. Een beetje fruit bij het
ontbijt is prima, maar kan ook op
andere momenten op de dag wor
den genuttigd.
Het Voedingscentrum is geen fan
van vloeibare ontbijten. Vooral om
dat die minder verzadigen. „En dat
is belangrijk omdat we de neiging
hebben te veel te eten en daardoor
dik te worden", zegt Ineke Volkers.
Cruciaal is volgens De Vries ook dat
kinderen, maar ook volwassenen,
structuur brengen in hun eetpa
troon. „Dus: op vaste tijden je
maaltijden nuttigen. Als je over
de hele dag verspreid 'snackt',
gens het centrum het beste ontbijt
waarmee je de dag zou kunnen -
moeten - beginnen. Omdat het lek
ker is, maar vooral ook omdat het
de stoelgang op gang helpt. De dar
men moeten in actie komen om de
benodigde voedingsstoffen op te ne
men en daarvoor is vezelrijke voe
ding nodig. Verder vult het brood
goed en geeft het je snel een verza
digd gevoel.
Het laagje margarine blijkt ook van
belang: een uitstekende manier om
de benodigde vetzuren en vitamine
A tot je te nemen. Waar
mee je de boter
ham belegt, is
op het eer
ste ge
