De golfbaan wordt groener
w9m$msm
*41$ ÉÉi
m
MH|
spectrum
H:
SÜ
Molenberg
De Woeste Kop
Grevelingenhout
Goese Golf
PZC
Zaterdag 25 oktober 2008
In de oude Eendrachtpolder bij
Middelburg is de afgelopen maanden
een golfbaan aangelegd die de
'groenste' van Nederland moet worden.
Twaalf hectare zijn voor de golfer; op
de overige 23 hectare krijgt Zeeuwse
natuur vrij spel.
door Ondine van der Vleuten
Bij BurgGolf in Middelburg gaat -
drie keer per week een maaier
over het gras van de tees en de
fairways. De greens worden el
ke dag gemaaid en de waterpar
tijen die deel uitmaken van het golfspel
hebben strak gemaaide randen. Brandne
tels die onverhoopt de kop opsteken op
plekken waar een bal terecht kan komen,
worden met wortel en al uitgeroeid.
Maar waar mogelijk - en dat is opvallend,
gezien de manier waarop Burggolf de afge
lopen maanden in het nieuws is geweest -
is bij de aanleg streekeigen natuur het uit
gangspunt geweest. Bij leilinden bij de en
tree verwijzen naar de Zeeuwse gewoonte
deze bomen op het erf te planten. Op een
aantal plekken in het golvende terrein is
een bedje gespreid voor typisch Zeeuwse
leefgemeenschappen van planten en die
ren: een brak moerasje, struweel en hagen
van streekeigen plantmateriaal, zoals
eenstijiige meidoorn en veldesdoorn. Op
welgekozen plekken staan hoogstamfruit-
bomen van oude rassen die ooit algemeen
waren in Zeeland. Appelbomen als de Zoe
te Ermgaard en Schone van Boskoop,
oude perenrassen als Gieser Wildeman en
interessante soorten als mispel, moerbei
en walnoot.
Lokaal staan zomerlindes en zomereik als
solitaire bomen aangeplant. De helling
van het geluidsscherm bestaat uit
sleedoorn. Op de kruin vinden we soorten
als rode kornoelje, kardinaalsmuts, wilde
liguster, lijsterbes en Gelderse roos. Ruige
roughs worden ingezaaid naar het voor
beeld van de bloemdijken zoals we die in
Zeeland kennen.
Nog dit jaar hoopt Burggolf Hol
ding voor de Middelburgse baan
én voor de andere zes banen die
de holding exploiteert het certificaat Com
mitted to Green (CtG) te verkrijgen. Sinds
een jaar of tien promoot de Nederlandse
Golf Federatie (NGF) dit internationaal er
kende eco-label. Deskundigen op het ge
bied van natuur, milieu en golf beoorde
len de baan op zorg voor milieu en na
tuur. Eind 2008 zijn er naar verwachting
zo'n vijftien die het keurmerk mogen dra
gen. „Op 190 golfbanen is dat niet veel.
Pas de laatste jaren is er echt interesse
voor het natuurprogramma", zegt Alfred
Touber van de NGF. „Je ziet ook steeds
meer dat overheden aandacht voor de na
tuur als voorwaarde stellen bij de ontwik-
keling van golfbanen." Dat is niet verwon
derlijk, gezien het feit dat golfbanen nogal
wat (groene) ruimte opslokken. „Grofweg
10.000 hectare, landelijk gezien." Daar
komt jaarlijks zo'n 500 hectare per jaar bij,
vooral in stedelijke gebieden.
In 2007 verscheen het tweede rapport
over de mogelijkheden die grotere golfba
nen bieden voor natuurontwikkeling (en
eventueel recreatief medegebruik). In het
algemeen wordt bij de aanleg van golfba
nen niet aan de (omringende) natuur ge
dacht, is de constatering. Een belangrijke
voorwaarde is de aanwezigheid van na-
tuurtechnische kennis, hoewel in de green-
keepersopleiding van de Hogere Agrari
sche School in Den Bosch de laaste jaren
wel aandacht wordt besteed aan natuur
op de golfbaan.
BurgGolf Middelburg voldoet aan het ide
aalbeeld dat de onderzoekers in 2004
schetsten. Dat is te danken aan de nauwe
samenwerking met natuurorganisaties. Na
dat de gemeente Middelburg het idee van
een ecologische inrichting opperde, wer
den contacten gelegd met de Zeeuwse
Milieufederatie, de KNNV Walcheren
en de Stichting Landschapsbeheer Zee
land.
Ian Ouwerkcrk noemt de gang van za
ken in Zeeland 'uniek'. „Ik heb nog
nooit meegemaakt dat het zo soepel
ging." Roelof Bijl, die namens de KN- f
NV in de adviescommissie voor de be
planting zit, benadrukt dat natuuront
wikkeling tijd nodig heeft. „Bij de oude
natuur die is ingepast zal het sneller
gaan, maar het zal wel een jaar of 25 du
ren voor alles is zoals we het ons nu voor
stellen. Holenbroeders als de specht neste
len in bomen die eigenlijk al in verval zijn
en veel soorten verkiezen natuur die zich
al lange tijd ongestoord heeft kunnen ont
wikkelen."
Voor zover mogelijk is bestaande na
tuur behouden; wat de nieuwe na
tuur betreft, is het een kwestie van
zorgvuldig beheer en geduld. De green
keeper, verantwoordelijk voor het onder
houd van de golfbaan, vervult daarin een
belangrijke rol. Zijn eerste taak is te zor
gen dat de fairways en greens perfect in or
de zijn voor de golfspelers. Daarnaast
zorgt hij voor een terughoudend ecolo
gisch beheer. De natuur wordt zo veel mo
gelijk ongemoeid gelaten. De greenkeeper
weet precies waar niet gebaggerd mag wor
den omdat er kikkers, padden en vissen
overwinteren, om maar wat te noemen,
en bomen worden niet gesnoeid zolang
overhangende takken geen belemmering
vormen.
Tussen de greens zijn plantvakken aange
legd waarin een zorgvuldig assortiment
van inheemse struiken zoals hazelaar, Gel
derse rood en rode kornoelje te vinden is.
Rondom de plantvakken zijn bloembollen
geplant die geschikt zijn voor verwilde
ring: stinzenplanten als winterakoniet, das-
look en stengelloze sleutelbloem. Uit het
zicht van de golfspelers en bezoekers,
langs de grens met de A58 en N59, kun
nen ruigteplanten als bijvoet, grote klis en
grote brandnetel hun gang gaan. Hier
wordt maar eens per twee, drie jaar
gemaaid.
bies en heen, maar verder is het helemaal
afhankelijk van het verzoetingsproces.
Bij verdergaande verzoeting raakt het
open water begroeid met lisdodden (mis
schien zelfs gele lis) en aan de oever kun
nen zich orchideeënrijke graslanden ont-
wikke- len met rietorchis,
et water n
de Wal-
cherse
polders is
overwe
gend
brak.
Dat
H
wSiSill
-
Ibm
- ?:S8
geldt
ook
voor de
waterpartij
en op de golf
baan, al is de ver
wachting dat het
water geleidelijk zal
verzoeten. Tussen de
greens en de waterkant wordt
intensief gemaaid, maar in het open
water kunnen op termijn brakwaterplan
ten als schedefontijnkruid, Zanichellia en
zelfs Ruppia gaan groeien. Vissen als ste
kelbaars en voorn vinden er overwinte-
rings- en voortplantingsmogelijkheden.
Wat weer grote aantrekkingskracht zal uit
oefenen op de blauwe reiger. Bij één van
de oevers van de poelen is een oeverzwalu-
wenwand gemaakt. De andere oevers zijn
'piasbermen' met de mogelijkheid zich tot
moeras te ontwikkelen. Zulte zul je hier
op termijn zeker vinden, evenals ruwe
raswes
penorchis, pinksterbloem en koekoeks
bloem. Op het grensvlak kan zich door
het afstromende zoete water een soorten
rijk en bloemrijk vochtig grasland ontwik
kelen. De Middelburgse ecoloog Roelof
Bijl hoopt persoonlijk de ontwikkeling
van het gebied in de gaten te kunnen hou
den. „Het is de bedoeling dat er regelma
tig vogel- en plantentellingen komen. Al
leen dan weet je of het goed gaat of dat je
moet bijsturen."
Molenberg in Burgh-Haamstede (18
holes/par 54) is een oefenbaan voor
groepen en biedt opleidingen voor alle
niveaus. Baan in natuurlijke omgeving
met waterpartijen en overkapte profes
sionele driving range. Restaurant biedt
voor elk wat wils.
www.boerderijmolenberg.nl (0111-654400)
Golfvereniging De Woeste Kop in Axel
(18 hqles/par 71) is een karakteristieke
parkbaan, goed onderhouden en afwis
selend. Enigszins afgelegen maar daar
door wel extreem rustig, schoon en ont
spannen. Zonnig gelegen clubhuis met
terras en restaurant met beperkte kaart.
www.dewoestekop.nl (0115-564467)
Golfclub Grevelingenhout in Bruinisse
(18 holes/par 72) is bijzonder rustig gele
gen. In het fraaie landschap liggen slin
gerende waterpartijen en licht geacci
denteerde fairways. Clubhuis en restau
rant stralen gastvrijheid uit. Restaurant
met prima gerechten.
www.grevelingenhout.nl (0111-483000)
De Goese Golf Club in Goes (18 holés/
par 72) is ruim en rustig. De fairways
zijn' redelijk breed, de onderlinge af
stand is groot. De matten van de dri
ving range zijn hard en kaal; die binnen
hebben een stalen ondergrond. Ruime
kleedkamers met douches en lockers.
www.goesegolf.nl (0113-229557)
