Werken, werken en nog eens werken
arbeidsmarkt
KABINETSPLANNEN VOOR DE KOMENDE JAREN
17
B20-53-A
320-54-A.
B3STO
Oouderen moeten steeds meer aan het wer
Foto: archief BN/DeStem
Wanneer we de begroting van
het ministerie van Sociale Za
ken en Werkgelegenheid voor 2009
bestuderen kan er slechts één conclu
sie worden getrokken: verhoging van
de arbeidsdeelname. Minister Don-
ner (CDA) en staatssecretaris Abou-
taleb (PvdA) hebben een serie stimu
leringsmaatregelen ontwikkeld om
het geformuleerde doel (op termijn)
te bereiken. Of alle voorgenomen
prikkels voldoende zullen zijn, moet
betwijfeld worden, want op onderde
len is er zeker sprake van 'zuinig
heid' en zal juist op die terreinen
ruimhartiger beleid ontwikkeld moe
ten worden.
door Peter Vrancken
VLISSINGEN - De eerste contouren mo
gen dan uit de op derde dinsdag van sep
tember bekend gemaakte miljoenenbegro-
ting blijken, in de begroting van het minis
terie van Sociale Zaken en Werkgelegen
heid worden ook al maatregelen op de lan
gere termijn aangegeven. Vooral maatre
gelen om de arbeidsdeelname te prikkelen.
Nauw daarmee verwant is natuurlijk de
wetenschap, dat Nederland 111 de komende
tien jaren een ernstige vergrijzing zal door
maken. De na de tweede wereldoorlog ge
boren burgers gaan namelijk op weg naar
de AOW-gerechtigde leeftijd, die nu nog
op 65 jaar staat, maar zeker niet langer hei
lig meer is.
Een verhoogde arbeidsdeelname houdt
ook rechtstreeks verband met de betaal
baarheid van de AOW en de inning van
loongerelateerde belastingen. Derde speer
punt is, dat naarmate de arbeidsdeelname
toeneemt, het beslag op uitkeringen zal af
nemen. Daarmee wordt ook de financiële
huishouding van de staat ontlast. Het mes
snijdt derhalve aan meerdere kanten.
Stimuleringsmaatregelen
Minister Donner en staatssecretaris Abou-
taleb leggen vooral de nadruk op de ar
beidsdeelname (en terugkeer op de ar
beidsmarkt) van ouderen, mensen vanaf
vijftig jaar. Realiteit is, dat werkgever ten
minste zeer terughoudend zijn om oudere
werklozen in dienst te nemen of nog ou
dere werknemers (langer) in dienst te hou
den. Op die terreinen komen de bewinds
lieden op Sociale Zaken en Werkgelegen
heid met een aantal stimuleringsmaatrege
len:
- Werkgevers die een werknemer (of
werkneemster) vanaf 50 jaar een loon
dienstbetrekking aanbieden, kunnen een
premiekorting van 6.500 euro op de
werkloosheids- en arbeidsongeschikt
heidsverzekering tegemoet zien;
- Werkgevers die een werknemer (of
werkneemster) van 62 jaar of ouder in
dienst houden, krijgen gedurende een
periode van 3 jaar een premiekorting van
2.750 euro en vanaf het jaar 2013 een
premiekorting van 6.500 euro;
- Werknemers die na hun 62-ste levensjaar
blijven doorwerken, gaan een belasting
voordeel genieten. Dit belasting oordeel
wordt inmiddels ook de 'doorwerkbo-
nus' genoemd. Deze bonus wordt ieder
jaar verzilverd en is inkomens- en leef-
tijdsafhankelijk. De doorwerkbonus is
gemaximeerd tot een bedrag van 4.591
euro;
- Werknemers die na het bereiken van de
65-jarig leeftijd willen doorwerken,
kunnen hun AOW-uitkering gedurende
maximaal vijf jaar laten opschorten en
ontvangen dan een hogere AOW-uitke-
ring. Economen hebben inmiddels al la
ten weten, dat een verhoogde AOW-
uitkering in rekenkundig opzicht zeker
niet interessant is. Overigens gaat ook de
mogelijkheid bestaan om de AOW
slechts gedeeltelijk te ontvangen;
- Met ingang van 2009 willen de bewinds
lieden een inkomensafhankelijke combi
natiekorting invoeren die zich met name
richt op de minst verdienende partner.
Meestal is dat de vrouw die, als ze werkt,
dat vaak in deeltijd doet. Naarmate de
omvang van het deeltijddienstverband
toeneemt, zal de korting stijgen. Voor
deze korting wordt een bedrag van 900
miljoen euro uitgetrokken. Personen die
niet werken en evenmin een uitkering
ontvangen, worden gestimuleerd te gaan
werken. Om dat aantrekkelijk te maken
wil het kabinet met ingang van volgend
jaar een inkomensafhankelijke arbeids-
korring invoeren;
-Jongeren krijgen vanaf volgend jaar geen
bijstand meer. Zij zullen door de ge
meenten, zodra zij zich voor een WWB-
uitkering komen melden, direct een per
soonlijk aanbod ontvangen dat voorziet
in scholing, werk of een combinatie van
beiden.
- Werkgevers die een werkloze in dienst
nemen die al minimaal een jaar een uit
kering ingevolge de Werkloosheidswet
(WW) ontvangt, kunnen via het UWV
in aanmerking komen voor een loonkos
tensubsidie.
- Eenzelfde regeling gaat ook gelden voor
werknemers die geheel of gedeeltelijk ar
beidsongeschikt zijn;
- De wettelijke regels voor het accepteren
van een aangeboden baan worden (nog)
verder aangescherpt. Werklozen die mi
nimaal gedurende een jaar een WW-uit-
kering ontvangen, moeten ieder werk
aanbod gaan accepteren. Factoren als
werkervaring en de hoogte van het in
het verleden ontvangen loon (en de
daaraan gerelateerde WW-uitkering)
spelen daarbij geen rol meer. Een even
tueel lager inkomen zal echter wel tijde
lijk door het UWV worden aangevuld.
Haalbaarheid
Of de vorige maand geopenbaarde kabi
netsplannen haalbaar zijn, zal moeten blij
ken. Allereerst zal het arbeidsethos van de
gemiddelde werknemer, ofwel de wil om
langer te (blijven) werken, moeten wijzi
gen. Daarnaast rijst de vraag, in hoeverre
de werkgevers bereid zijn hun bijdrage te
leveren aan alle voornemens. En wat te
denken van werknemers met zogenoemde
zware (lichaamsbelastende) beroepen, zo
als stratenmakers en werknemers die zwaar
lichamelijke arbeid moeten verrichten.
Een belangrijk deel van arbeidsongeschikt
heid is hieraan gerelateerd.
Daarnaast is en blijft (waarschijnlijk) iedere
burger als gevolg van een ingeslopen na
tuurlijk 'fenomeen', calculerend en zal
zich steeds de vraag gaan voorleggen, of
langer werken in relatie tot een hoger in
komen (en arbeidsvreugde) wel interessant
genoeg is om daadwerkelijk zijn mede
werking aan de kabinetsplannen te verle
nen.
Want de bewindslieden gaan in hun plan
nen nog niet zover, dat voor 65-plussers
enigerlei verplichting gaat gelden. Er is
slechts sprake van beïnvloeding door fi
nanciële prikkels, die welhaast zeker, op
basis van hetgeen de plannen nu inhou
den, onvoldoende zullen blijken.
De plannen kennen voor bepaalde g'oe-
pen ook ronduit negatieve aspecten. Zo
gaan werkenden, waarvan de partner niet
werkt, vanaf 2009 in stapjes een deel van
het huidige belastingvoordeel kwijtraken,
waarmee de zogeheten heffingskorting
kan worden overgedragen. Het kabinet
vindt dat die mogelijkheid een belemme-
rende factor vormt om juist die niet wer
kende partner toch op te nemen in het ar
beidsproces.
En wat te denken van de groep oudere en
tot dusverre niet werkende partners uit het
klassieke rolpatroon.
De kansen op de arbeidsmarkt lijken mini
maal, ook met alle stimuleringsmaatrege
len van het kabinet. De al jaren verdienen
de partner lijkt er het slachtoffer van te
worden.
Peter Vrancken is ah docent recht verbonden aan
de Hogeschool Zeeland en de Inholland Acade-
