Bram
was wereldberoemd
Schaapskudde mist koninklijke blik
Nieuwe raadkaart
Weekboekvan'
een herder
PZC Zaterdag 4 oktober 2008 23
Het bruggenthema roept veel reacties op. Ook deze kaart uit de collectie
van Hans Lindenbergh toont een brug. De gebruikelijke vraag is; in wel
ke plaats is deze foto genomen. Nadere bijzonderheden over de situatie
toen en nu zijn van harte welkom.
Oplossingen kunnen tot donderdag 9 oktober gestuurd worden naar: re
dactie PZC Buitengebied, postbus 31, 4460 AA Goes; fax; 0113 - 315669;
e-mail: redactie@pzc.nl.
Onder de inzenders van een goede oplossing worden drie
waardebonnen verloot.
spindel) opzij zet waarmee hij de
brug heeft losgedraaid of geborgd.
De andere sleutel, die nog in het
wegdek steekt, diende om de brug
te doen draaien. Ja, alles met de
hand, zwaar werk. Ik ben geboren
aan deze zijde van de brug, de
Oostkade ookwel het eiland ge
noemd. Het was ook daadwerke
lijk een eiland, want achter de foto
graaf bevond zich de Oostdam.
Die voerde naar de middenkanaal-
arm waar zich de tweede brug be
vond. Was men daaroverheen,
kwam men weer op een eiland en
voor de oostelijke kanaalarm met
de derde brug".
W. van Hulle uit Sas van Gent her
kent het huisje rechts op de hoek,
met het uithangbord, als het café
van Manse Warrels, later van Mien-
tje Vermeulen en daarna van de fa
milie Lippens. "Vervolgens vestig
de Vervaet er zijn winkel in elektro
nica en nu zit Daan Hoogsteder er
met zijn winkel. In het huis links
van de brug kwam later de mid-
denstandsbank. Nu is dat een
woonhuis. Daarnaast zat een café,
later is hier het stadhuis ge
bouwd". Volgens E. Kalfsvel uit Sas
van Gent woonde links Bram Ran-
schaert: „Wereldberoemd in de
streek, hij was fietsenmaker, lood
gieter, brandweerman, muzikant
en een verdienstelijk wielrenner".
J. van den Berghe uit Sas van Gent
herkent de katholieke kerk en in
de verte de molen op de molen
berg. „De kerk is neo-gotisch, ge
bouwd onder architectuur van Jos
Cuypers, tussen 1890 en 1892. De
molen heeft hier nog zijn wieken,
die zijn in de Tweede Wereldoor
log kapotgeschoten". Vaste brief
schrijver K. Stevense besluit: „De
achtkantige molen was van Domi-
nicus Verschaflél, tevens eigenaar
van de bekende meelfabriek De
Walsenmolen. De brug werd in de
Tweede Wereldoorlog door de geal
lieerden opgeblazen en, na dem
ping van een gedeelte van het ka
naal, gesloopt.
De waardebonnen gaan naar: R
van Damme, Kortgene; M.
Cappaert Rijnders, Sas van Gent
en R. van Dalen, Biezelinge.
door Annemarie Zevenbergen
De raadkaart laat niets te ra
den over, schrijft F.
Puylaert uit Gent reso
luut, 'dit is de eerste brug
in Sas van Gent, gelegd in 1825'. De
afbeelding van afgelopen week, uit
1907, toont inderdaad de kanaal-
brug die de Oostkade met de West
kade verbond toen het kanaal nog
dwars door de stad liep. Het ka
naal werd later verlegd en deels ge
dempt waardoor het huidige Kei
zer Karelplein ontstond. Puylaert
vervolgt; „De brug staat op het
punt geopend of gesloten te wor
den. Dat gebeurde met de hand.
We zien twee bruggendraaiers. De
verste sluit/opent handmatig de
bomen en de ander draait. Het is
een stalen brug die de ponten ver
ving. Het is een oude foto want
het huis op de Westkade links
moest nog verdwijnen om 'den
Opril' naar de Markt te verbre
den".
J.J. van Moorten uit Sas van Gent
vertelt; „De man links is de brug
wachter die net de sleutel (draai-
door René Hoonhorst
Koningin Beatrix wordt dinsdag tij
dens haar bezoek aan de gemeente
Sluis niet blatend begroet. De
Schaapskudde Zeeuws-Vlaanderen
ontbreekt op een dijk langs een kustweggetje
als Hare Majesteit voorbij wandelt.
De gemeente Sluis vroeg herder Jan Klomp
onlangs wel om zijn schaapjes de koninklijke
weg te laten bewandelen. Klomp had graag
gehoor gegeven aan het verzoek, maar zag er
geen kans toe. „De schapen staan nog aan de
Oude Zeedijk bij Zuidzande. Het is niet zo
makkelijk om ze op stel en sprong naar de
kust te verplaatsen. Niet omdat ik er niet met
de dieren naartoe zou willen gaan, maar om
dat dan ook afspraken moeten worden ge
maakt met de eigenaar en/of beheerder van
de dijk of de wei waar ze heen moeten."
Het risico dat de vorstin door een wijzigend
programma de schaapjes alsnog zou missen,
is de herder ook wat te groot. Staan zijn scha
pen op de dam, komt de koningin er niet
overheen. „Het is niet denkbeeldig dat een
programmaonderdeel uitloopt. Het eerste dat
dan wordt ingekort of geschrapt, is de wande
ling." Klomp voegt er lachend aan toe dat het
natuurlijk wel jammer is dat zijn kudde nu
verstoken blijft van het predikaat 'koninklijk'.
De herder laat zijn kudde nog wel een aantal
dijken, in de buurt en natuurgebieden aan de
kust afgrazen vóór ze half december de stal
in gaat. Maar volgende week moet hij al be
ginnen met het winterklaar maken van het
onderkomen, omdat de op te ruimen mest
voor half oktober ondergewerkt moet zijn.
De stal aan de Mosterdweg bij Zuidzande is
het thuishonk van de Schaapskudde
Zeeuws-Vlaanderen. Voor wandelaars, fiet
sers of met de auto toerende toeristen en
streekbewoners is het ook een mooie uitvals
basis.
Niet om de schapen te bezoeken, want de
stal is niet vrij toegankelijk. Maar sinds begin
vorig jaar kunnen geïnteresseerden bij de stal
wel veel kennis over de kudde opdoen. Op
initiatief van de Stichting Dijk- en Krekenbe-
houd West-Zeeuws-Vlaanderen is een infor
matiehuisje - in modern lelijk jargon 'infocor-
ner' gedoopt - neergezet. Het als een soort
schapenhutje vermomde informatiecentrum
leert de bezoeker van alles over de geschiede
nis, de opbouw en de graasgebieden van
Zeeuws-Vlaamse kudde én over schapen in
het algemeen. Dat de schapen, die meestal in
het midden van de kudde lopen, vaak de fa
vorieten van de herder zijn bijvoorbeeld. Als
meest makke schapen maken ze zich niet
druk, zorgen ze niet voor overlast en groeien
ze het hardst.
De informatie is niet alleen droog op panelen
geschreven, maar wordt ondersteund door
beeld en geluid. Minpuntje is wel dat kinde
ren, die juist zo van interactieve foefjes hou
den, niet bij de schermen kunnen, omdat ze
wat hoog in de informatiewanden zijn ge
monteerd. Een kistje of opstapkrukje kan
daar wellicht wat aan veranderen, denkt voor
zitter Eugène Wijffels van Dijk- en Krekenbe-
houd. Het idee om bezoekers in de informa
tiehut te laten zien waar de kudde zich op
houdt, heeft de stichting nog niet laten va
ren. „We overleggen binnenkort met de her
der hoe we volgend hoedseizoen mensen
kunnen laten zien waar de kudde loopt, zo
dat ze desgewenst hun fiets- of wandeltocht
op die locatie kunnen afstemmen."
