fGeen ov-kaart is
een vorm van discriminatie
Ineke Steendam
Denny van Steyn
3 OKTOBER '2008
(moeder van mbo-studente, 42 jaar, Delft)
„Mijn dochter wil een opleiding voor
goudsmid volgen. Daar is er maar een
van in Schoonhoven. Dat is meer dan
50 kilometer reizen, zo'n tweeënhalf uur
heen en terug. Maar dat heeft ze er voor
over. En om de kosten maakt zij zich
niet druk, maar ik wel, ik ben een alleenstaande moeder en ik moet nu iedere maand
165 euro reiskosten ophoesten. En dat anderhalf lang, tot ze achttien is. Ik heb de petitie van
JOB ondertekend maar het antwoord van de staatssecretaris, dat er genoeg mbo-scholen zijn,
oftewel dat er altijd wel eentje in de buurt is, klopt helemaal niet. Ook wordt gesuggereerd dat
de reiskosten zijn verwerkt in de tegemoetkoming schoolkosten. Van dat bedrag kan ik niet eens
de gewone schoolkosten betalen."
Ondanks ludieke acties, petities en demonstraties op het Binnenhof van diverse
jongerenorganisaties heeft Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt in juni besloten dat zestien- en
zeventienjarige mbo-studenten geen ov-kaart krijgen. Het is te duur. Inmiddels onderzoeken de
regeringspartijen of het toch mogelijk is. Die ov-kaart moet er komen, vindt de Jongeren Organisatie
Beroepsonderwijs (JOB). Nu hoesten de ouders van mbo-ers de reiskosten op.
door Anne Salomons foto's Rob Keeris
en zventien jaar
krijgen nu nog geen ov-kaart omdat deze kaart
studiefinanciering gebonden is. Mbo-studenten,
die veelal op hun zestiende aan een vervolgoplei
ding beginnen, kunnen pas vanaf hun achttien
de jaar studiefinanciering krijgen. Dat is kortweg
de reden waarom zij hun reiskosten zelf moeten
betalen. En dat loopt soms op tot meer dan hon
derd euro per maand. Meestal draaien de ouders
daar voor op. Een oneerlijk systeem vinden dan
ook velen. „Het leidt tot veel uitval op de mbo's
omdat leerlingen de reiskosten niet kunnen beta
len voor de opleiding die ze het liefst willen vol
gen, maar die alleen vele kilometers verderop ge
geven wordt", vertelt Bart Jonkers, bestuurslid
van JOB en zelf ook mbo-student. „Wij vinden
dat je moet kunnen reizen om goed onderwijs te
volgen. De staatssecretaris beweert dat er altijd
wel een opleiding dichter bij huis is, maar dat is
gewoonweg niet waar. En dat er geen geld voor
een ov-kaart is, vinden we een slecht argument.
Daarmee zegt ze eigenlijk dat het niet belangrijk
genoeg is. Dat geld kan toch ook uit andere pot
jes komen, zoals Algemene Middelen."
De ov-kaart voor mbo-ers zou de staat ito mil
joen euro kosten. Maar het voorstel vanuit de po
litiek om dan maar een trajectkaart, in te voeren
heeft ook geen zin zo blijkt uit berekeningen van
JOB. „Ze hebben de trajectkaart beraamd op 60
miljoen euro maar dan gaan ze uit van alleen de
trajecten tussen huis en onderwijsinstelling, en
-- - -
Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB): www.job-site.nl
Petitie: www.geenovnietok.nl
Ministerie van OCW: www.minocw.nl
dus niet het reizen naar de stageplekken. Als ze
die meerekenen, kost zo'n trajectkaart zelfs meer
dan 110 miljoen Bovendien blijft er dan toch een
vorm van ongelijkheid met hbo- en wo-studen-
ten die overal gratis reizen."
Van Bijsterveldt heeft in gesprekken met JOB en
tijdens verschillende debatten in de TWeede Ka
mer aangegeven in principe sympathie te heb
ben voor het streven van de jongerenorganisatie.
„Als ik mogelijkheden zie om iets te doen in het
kader van het openbaar vervoer voor jongeren in
het mbo, dan zal ik die zeker benutten", zo gaf
zij aan in de beantwoording van mondelinge Ka
mervragen in maart van dit jaar. „Eigenlijk is ie
dereen voor de kaart, ik heb althans nog geen en
kel tegenargument gehoord", benadrukt Jonkers.
worden nu voor
stellen voor kortingen of trajectkaarten gedaan.
Maar dat loopt nog niet zo'n vaart. Het heeft er
wel toe geleid dat de provincie Noord-Holland
onderzoekt om hoeveel leerlingen het in die pro
vincie gaat. En in Drenthe wordt vanaf septem
ber een proef met kortingskaarten gestart. In
Friesland krijgen minderjarige mbo-studenten
dankzij de provincie vanaf het komende studie
jaar korting op hun reiskosten. „We juichen deze
initiatieven van harte toe", aldus Jonkers. „Maar
dat is nog geen structurele oplossing voor het
probleem. Het blijft een vorm van discriminatie.
Uiteraard hebben we ook een rechtszaak overwo-
(mbo-student watersporttechniek, 16 jaar, Rijnsburg)
„Ik wil havenmeester
worden en daarvoor
moet ik tweeëneenhalf
jaar de studie water
sporttechniek volgen in
Amsterdam-Noord. Bij
elkaar is dat drie uur reizen per dag en dat drie dagen, in de week. Het gedeelte van
Rijnsburg naar Leiden kan ik met de scooter doen, maar verder neem ik de trein. Dat
kost tenminste twaalf euro per dag, dat is dus 144 euro per maand. Gelukkig willen mijn
ouders daar voor opdraaien. Maar ze hebben wel nadrukkelijk gezegd dat ze hopen dat
ik de studie afmaak. Wat ik vooral raar en oneerlijk vindt is dat een klasgenoot die vijf
minuten van school woont, wel een OV-kaart krijgt, omdat hij achttien jaar is."
gen, maar de rechter kan het niet in behandeling
nemen omdat het nu eenmaal formele wetge
ving is."
Toch houden de jongeren van JOB goede hoop,
ze blijven vechten voor gelijkheid met andere stu
denten. De publieke opinie hebben ze goeddeels
mee. Zo blijkt ook op de website geenovnieto-
ke.nl, waar je niet alleen een petitie kunt teke
nen door op de neus van minister Ronald Plas-
terk te klikken maar waar je ook je persoonlijke
boodschap kunt achterlaten. Iets waar velen hon
derden verontwaardigde bbo-studenten en
ouders al gebruik van hebben gemaakt.
W:
De ov-studentenkaart is inge
voerd in 1991 en was bedoeld
als bezuiniging op de gewone
studiefinanciering. Het Ministerie
van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap (OCW) zou met
deze kaart minder geld kwijt
zijn. omdat meer studenten
bij hun ouders bleven wonen,
en omdat de reiskostenvergoe
ding uit de studiebeurs werd
geschrapt. Bij de introductie
van de ov-kaart kregen alle
studenten boven de achttien
jaar recht op gratis reizen met
het openbaar vervoer. De kaart
wordt door de Informatie Beheer
Groep uitgereikt als vorm van
studiefinanciering aan hbo-
en wo-studenten en aan
mbo-schotieren. Bij mbo-
scholieren gaat het alleen
om scholieren vanaf achttien
jaar en ouder.
