'Muren die
lekker galmen'
Regels separatie
'Als je niet weet waarom je in de separeer zit, werkt opsluiting veel minder'
Pauline
PZC Vrijdag 3 oktober 2008 1 3
door Joost de Poel
Pauline is manisch depres
sief! Althans, dat beweren
haar artsen. Vele malen
zag ze na een psychose de
separeercel van binnen. Soms voor
een half uur, vaker voor drie we
ken. „De eerste keer ben ik op ei
gen initiatief opgenomen. De
behandelaars zeiden: 'we gaan met
je oefenen in de isoleercel'. Ik
moet zeggen: die eerste keer er
voer ik dat ik echt rustiger werd."
Dat was anders toen ze - 'al die vol
gende keren' - tegen haar zin in
isolatie moest. „Ik werd opgeno
men terwijl ik dat onterecht vond.
Toen werd ik echt boos. Soms
mag je in isolatie je eigen kleren
aanhouden, maar als de behande
laars dat niet verantwoord vinden,
kiezen ze voor de 'klassieke separa
tie'. Dat betekent dat je een blauw
'scheurhemd' aankrijgt dat zo
sterk is dat je het niet kapot kunt
maken. Dat is me toch ooit gelukt.
Als je niet weet waarom je in de se
pareer zit, werkt opslüiting veel
minder. Maar uiteindelijk word je
wel rustiger in zo'n cel. Ie wordt
met jezelf geconfronteerd."
Het plan van minister Klink om in
alle isoleercellen camera's op te
hangen, is volgens Pauline onver
mijdelijk. „Het kan bijna niet an
ders. Mensen moeten toch kun
nen zien wat er gebeurt in zo'n
cel. Ik heb ook wel eens zo hard
met mijn hoofd tegen de muren
gebonkt dat het blauw werd onder
p- De regels rond separatie staan in
de wet Bijzonder Opnemingen
Psychiatrische Ziekenhuizen.
p- Iemand die vrijwillig opgenomen is
in een psychiatrische instelling
moet toestemming geven voor se
paratie. Meestal is dat al in het be
handelplan geregeld dat werd opge
steld toen de patiënt binnenkwam.
p- Ontbreekt de toestemming, dan
moet de behandelaar een met me
dische redenen onderbouwd ver
zoek om inbewaringstelling (ibs)
aanvragen.
p- Die moet ondertekend worden
door de burgemeester van de
woonplaats van de patiënt. Voor
waarde is dat de patiënt een' gees
telijke stoornis heeft, daardoor
een gevaar voor zichzelf of ande
ren vormt en behandeling weigert.
Met een ibs mag hij dan gedwon
gen worden opgenomen.
p- Binnen drie dagen komt een rech
ter (en eventueel de advocaat van
de patiënt) kijken of de opname ge-
mijn ogen. In al die cellen die ik
van binnen heb gezien, hing een
camera. Daar 'speel' je in je boos
heid soms ook mee. Je weet dat er
aan de andere kant mensen naar
je kijken. Tegen hen kun je je boos
heid uiten."
Pauline beschrijft een isoleercel als
'een ruimte met kale muren die
lekker galmen'. Verder: een tl-buis
aan het plafond, een bed met plas
tic matras, een blauwe deken en
een aantal bekertjes water. Een mi
crofoon registreert het geluid.
Vaak kijkt een camera mee.
Een isoleercel moet een patiënt zo
weinig mogelijk prikkels meege
ven. Pauline: „Dat werkt niet al
tijd. Als je in een psychose zit,
schep je je eigen wereld, zelfs 'in
de separeer' waar bijna niets is. Er
zit een bel in de muur, waarmee jé"
hulp kunt inroepen. Maar als je
boos bent, blijf je bellen en rea
geert er natuurlijk niemand meer.
Je wordt soms ook gelucht, dan
mag je een sigaretje roken. Dat
hangt af van je toestand."
Ondanks de nadelen van eenzame
opsluiting is voor Pauline de keus
tussen separeercel en medicatie
een eenvoudige. „Dan kies ik zeker
voor de isoleercel. Het lullige van
medicatie is dat ze je opsluiten in
je eigen lichaam. Je hebt geen ex
pressie meer, maar van binnen
ben je wel jezelf Dan heb ik liever
dat ze van mijn lichaam afblijven
en ik in separeer moet."
De naam Pauline is gefingeerd.
rechtvaardigd is en eventueel ver
lengd moet worden.
p Zit iemand al gedwongen in een
psychiatrische inrichting, dan is een
ibs niet nodig.
pHet gebruik van de separeer valt
vervolgens onder de 'middelen en
maatregelen'. Ook daarbij moet
aan een aantal voorwaarden wor
den voldaan. Zo moet er sprake
zijn van een noodsituatie en moet
het gaan om onverwacht gevaar.
Als het gevaar namelijk te verwach
ten was, moet dat worden voorko
men met therapeutische middelen.
pNaast separatie kan ook gekozen
worden voor andere maatregelen
als afzondering, fixatie, medicatie
of toediening van vocht of voedsel.
Er moet gekozen worden voor de
minst ingrijpende en meest effec
tieve methode.
p Gebruik van de separeercel moet
meteen gemeld worden aan de in
spectie en aan partner of familie
van de patiënt.
