sszis
Op zoek naar
magische momenten
Glinsterende oof^<
Muziektherapie
i ga i i j;» j f ^i?t
^■i:U^.uMitv;v::' v life® rU
Ook buiten Nederland blijkt muziektherapie aan te
slaan. Berdi Pekelsma zette ais student
muziektherapie samen met een vriendin een muztëk-
en theaterproject op voor straatkinderen,
gehandicapte kinderen en weeskinderen met HlV/aids
in Ethiopië. „Toen we voor het eerst bij deze kinderen
waren, stonden hun ogen dof en lieten ze bijna geen
contact toe. Er was weinig plezier en gelach te horen.
In de vijf weken dat we met hen hebben gewerkt,
gingen hun oogjes steeds meer glinsteren. De
verzorgers lieten op het laatst het werk en het eten
even voor wat het was en begonnen zelf ook roet de
kinderen mee te dansen en muziek te maken. Nog
steeds gebruiken ze de muziekinstrumenten die we
daar hebben achtergelaten, of» met de kinderen
muzikale dingen te doen. Misschien is dat nog wet het
mooiste resultaat.Berdi heeft de smaak te
gekregen
naar Nepal vertrokken voor een vergelijkbaar project
De hbo-opleiding muziektherapie wordt alteen
aan het ArtEZ conservatorium in Enschede
gegeven. Op drie plekken in Nederland wordt
daarnaast de opleiding creatieve
Nijmegen en Sittard, Verder bestaat e
nog een niet-erkende opleiding tot kunstzinnig
therapeut muziek in Leiden
i-i ET GEBEURDE de jeugdgevangenis van Den Hel
der, waar een zeventienjarig meisje haar straf uitzat.
Ze was veroordeeld voor een paar zware delicten,
had een heel scala aan hulpverleners voorbij zien
trekken en leek voor iedereen onbereikbaar. Haar le
ven was een doodlopende weg geworden. Totdat
een derdejaars student muziektherapie er stage
kwam lopen en muzieksessies ging organiseren.
Daar verscheen ook het in zichzelf gekeerde meisje.
Pianospelen wilde ze, anders niet. Geen gepraat.
Maar toen ze eenmaal opging in het pianospel, ver
anderde haar ademhaling en werd ze rustiger. Op
eens begon ze achter de toetsen te praten over haar
leven en haar uitzichtloze bestaan. De tikkende tijd
bom leek onder controle.
Een ouderejaars vertelt het verhaal aan de nieuwe
studenten muziektherapie van het ArtEZ conserva
torium in Enschede. Om te laten zien wat muziek
kan doen. Carola Werger, hoofd/coördinator van de
opleiding, wist dat eigenlijk al. Ze maakte het zeven
tien jaar lang mee als muziektherapeute bij het
T\vents Psychiatrisch Ziekenhuis (Mediant) in En
schede. „Het leuke is dat je niet alleen muziek
In muziek kun je jezelf niet verstoppen. Muziektherapeuten
weten dat uit eigen ervaring. Muziek doet iets met je, ook als
je dat niet zou willen.
door Marco Krijnsen
3 OKTOBER 2008
maakt, maar dat ook communiceert. Je krijgt directe
interactie, ook met mensen die in hun eigen wereld
leven. Iemand die oogcontact vermijdt, begint op
eens te lachen. Dat zijn magische momenten. Daar
word je blij van."
Muziektherapie wint terrein als relatief nieuwe
vorm van hulpverlening. De opleiding in Enschede
begon in 1986 ais specialisme binnen de reguliere
muziekstudie aan het conservatorium en is sinds
twee jaar een zelfstandige opleiding, jaarlijks wor
den zo'n tien tot vijftien kersverse therapeuten afge
leverd aan het groeiende werkveld. „Vroeger werd
muziektherapie alleen gebruikt in de psychiatrie, in
eerste instantie vooral om patiënten bezig te hou
den. Inmiddels zien steeds meer organisaties in de
zorg en het onderwijs de therapeutische werking
van muziek. De therapeuten van nu werken onder
meer met gevangenen, dementerende ouderen en
kinderen met gedragsproblemen."
worden hoge muzikale eisen ge
steld, net als bij de andere opleidingen van het con
servatorium. Ze moeten toelatingsexamen doen en
krijgen tijdens hun studie les in zingen, piano, slag
werk en hun eigen instrument. Ook staat er een
popworkshop op het programma. Werger: „Je moet
supercreatief zijn in je spel, je improviseert continu.
Soms moet je alles uit de kast halen om contact te
krijgen. Dat vraagt veel muzikale vaardigheid."
Muziek is vaak het breekijzer om autisten, demente
renden of mensen met een trauma uit hun isole
ment te halen. „Taal heeft voor sommige doelgroe
pen geen betekenis in de letterlijke zin. Muziek kan
reactiveren, haalt herinneringen op en raakt een be
paalde gevoelslaag. Muziek doet iets met je, ook als
je dat niet zou willen. Daarom is het zo jammer dat
muziektherapie nog relatief te weinig wordt ge
bruikt", zegt Werger. „We zouden veel meer thera
peuten willen en kunnen afleveren. Veel cliënten en
patiënten zouden er baat bij hebben. Het probleem
is dat zorgverzekeraars alleen vergoeden als je de
werking wetenschappelijk kunt aantonen. Muziek
therapie wordt vaak toegepast in combinatie met an
dere hulpmiddelen, zoals medicatie en sport. Dan
wordt het lastig om jezelf te bewijzen. Er is nog veel
onderzoek te doen."
