Geef kinderen het gevo
iJii
Een bijzondere week van een bijzondere jongen
VIJF VRAGEN OVER
pi
81
li
Bi
1 1
30 Woensdag 1 oktober 2008 PZC
KINDERBOEKENWEEK 2008
De 54e Kinderboekenweek, die
vandaag begint, staat helemaal in het
teken van poëzie. Op deze pagina's
onder meer Jan Smeekens die vertelt
over het boek dat hij samenstelde, een
recensie van het boekenweekgeschenk
van Hans Hagen en een overzicht van
alle Zeeuwse activiteiten.
Henk Kosters is medewerker op de jeugdaf
deling van de Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg. Hij coördineert de activiteiten tij
dens de Kinderboekenweek.
Naam: Henk Kosters
Leeftijd: 46
Woonplaats: Middelburg
Favoriete kinderboek: 'De wind in de wilgen'
van Kenneth Grahame
door Dewi Gigengack
Wat vindt u van het thema van deze kinderboekenweek, 'poëzie'?
„Ik vind het een leuk thema, veel mensen zijn met gedichten grootge
bracht in de vorm van versjes en rijmpjes. Het hoeft: helemaal niet moei
lijk te zijn, met rijmschema's enzo. Een gedicht is op een mooie manier
zeggen wat je bezighoudt. We gaan leuke dingen doen met dit thema."
Wat zijn de trends op kinderboekengebied?
„Er zijn een paar bekende schrijvers die het al een tijdje goed doen. Bij
voorbeeld Francine Oomen. Haar bekendste werk is de 'Hoe overleef
ik'-serie. Realistische verhalen zijn sowieso populair. Maar ook griezel
verhalen, zoals die van Paul van Loon. Een trend die in opkomst is, zijn
boeken die zich afspelen in het verleden. Bijvoorbeeld van schrijvers als
Rob Ruggenberg en Simone van der Vlugt. Hun verhalen zijn gebaseerd
op historische gebeurtenissen, gemixt met fantasie.
Worden na de Kinderboekenweek meer kinderen lid van de bibliotheek?
„Dat is moeilijk te zeggen. De Kinderboekenweek is natuurlijk bedoeld
om het lezen te stimuleren. Dat doen we door de activiteiten die we nu
organiseren en met het Kinderboekenweekgeschenk. Maar in Middel
burg wordt goed gelezen: het percentage kinderen dat lid is, ligt hoger
dan het landelijke gemiddelde van dertig procent."
Is er nog wel een toekomst voor het boek?
„Ja, ondanks Hyves en games heeft lezen zeker toekomst. Boeken prikke
len de fantasie. Niet alles is al ingevuld, zoals bij games en films, maar je
moet er zelf dingen bij verzinnen. Je kan helemaal wegdromen en in
een andere wereld terechtkomen. Bovendien: lezen kan je overal doen."
Maar mensen worden steeds drukker. Hebben ze nog wel tijd om te lezen?
„Klopt. Maar we zien dat luisterhoeken steeds meer in opkomst zijn.
Het aanbod is flink verbeterd, waardoor mensen meer keus hebben.
Vroeger waren ze bedoeld voor slechtziende mensen of dyslectische kin
deren. Maar tegenwoordig vinden mensen het ook heel fijn om tijdens
het autorijden of strijken voorgelezen te worden. Zo kan je twee dingen
tegelijk doen."
Jan Smeekens uit Middel
burg selecteerde met het
oog op de kinderboeken
week, een bundel vol
gedichten voor kinderen tot
zes jaar. Om voor te lezen.
Want wie voorgelezen
wordt, voelt zich geborgen.
door Jan van Damme
Het geschreven woord
staat onder druk. We
zappen ons suf sms-en
tot we een ons wegen
en als we dan nog vrije tijd over
hebben, moet er hoognodig een
blog geschreven worden.
Verdraagt de hedendaagse wereld
nog wel een mooi geïllustreerd, in
een harde kaft gebonden boek
met gedichtjes voor klein en iets
minder klein? Zelfs in de kinder
boekenweek staat het vraagteken
op zijn plaats.
Jan Smeekens (63) in Middelburg
verkeert al een leven lang in kin
derboekenland. Afgelopen week
verscheen van hem de bundel
'Wie knipt de tenen van de reus?,
versjesgroeiboek voor kleuters'.
In 2006 zwaaide Smeekens af als
onderwijzer. Hij stond 33 jaar voor
de klas, meestal voor groep 5/6 of
7/8. Voorlezen was bij hem een
vast deel van het dagrooster. Hij
herinnert zich dat hij daarover
nog wel eens woorden heeft ge
had met de inspecteur, die vond
dat dat niet kon. Smeekens recen
seert sinds begin jaren tachtig kin
derboeken voor de PZC. En hij zit
in alle mogelijke jury's in Neder
land en Vlaanderen: Griffel, Pen
seel, Woutertje Pieterse, Gouden
Uil, Gouden Zoen.
Hij weet nog altijd het moment,
dat poëzie hem voor het eerst raak
te. In zijn jonge jaren waren er na
tuurlijk het onvermijdelijke 'Ose-
wiesewose' en 'Zage zage' en meer
bakerrijmpjes. De literatuur klopte
aan in de zesde klas van de lagere
school in Oosterhout. Broeder Se-
bastiaan declameerde daar 'Het
Schrijverke' van Guido Gezelle: 'O
krinklende winklende waterding,
met 't zwarte kabotseken aan...'
Honderd keer kon hij het horen,
de woorden werden iedere keer
mooier.
'Als je veel leest, kom je altijd goed
y
Jan Smeekens: „Dat is het mooie van kinderpoëzie, de woorden komen hatsekide
terecht'. Die tekst is van de moe
der van Jan Smeekens. „Ze had ge
lijk", zegt hij. „Wie leest wordt
nieuwsgierig in de goede zin van
het woord. Een lezer wil zich ver
wonderen over wat er buiten hem
om gebeurt."
Hij heeft de raad ter harte geno
men. Op de lagere school, op het
gymnasium. De eerste Griekse re
gels van de Ilias rollen zo uit zijn
mond. Niet dat hij nog weet wat
ze betekenen, maar de klanken
zijn een soort print in zijn hersens
geworden.
„Dat is het mooie van kinderpoë
zie. 'Olleke bolleke', 'Tikke takke
tonen'. Bij die woorden hoefje
niet na te denken, ze komen ook
later hatsekidee naar buiten. En ge
ven het gevoel dat je weer bij je va
der op schoot zit. Dat is wat ik be-
Hans Hagen heeft al een
Gouden Griffel, vier Zilve
ren Griffels, drie Vlag en
Wimpels en de Woutertje Pieterse-
prijs op zak. Met zo'n volle prijzen-
kast werd het wel eens tijd dat hij
het Kinderboekenweekgeschenk
zou schrijven. En met Vlammen
stelt hij niet teleur. Het verhaal
gaat af en toe weliswaar wat kort
door de bocht, maar dat is haast
niet te vermijden als je gebonden
bent aan een maximumaantal pagi
na's. Na 96 bladzijden moet het
feest over zijn. En Hans Hagen
heeft het daar duidelijk moeilijk
mee gehad. Dankzij de zetter, die
de letters wat verkleinde, lukte het
hem toch om aan de opdracht te
voldoen.
De titel Vlammen heeft een meer-
VLAMMEN
Boekenweekgeschenk door Hans
Hagen. Gratis bij besteding van
min. 10 euro aan kinderboeken.
door Hanneke van den Berg
voudige betekenis. De jongen die
de hoofdrol speelt in het verhaal,
Bo, is verliefd en als hij de mooie
Rachelle ziet, slaan de vlammen
bij hem uit. Maar Vlammen slaat
ook op de letterlijke vlammen die
de woonboot van zijn opa in de as
leggen. En Vlammen slaat zelfs op
woede, de vlammende woede die
Bo voelt als hij eraan denkt hoe
zijn grote broer hem een loer
heeft gedraaid. Hans Hagen heeft
in het boekje een week beschre
ven uit het leven van Bo. De week
voorafgaand aan de grote brand
op zijn opa's boot. Bo heeft net
weer vol ongeduld geposeerd voor
zijn opa, een beeldhouwer die de
hoofden van het hele gezin uit
beeldt in klei, als cadeautje voor
Bo's moeder.
Als Bo thuiskomt, scheurt zijn
broer IJsbrandt met zijn brommer
het erf op, duikt het huis in, duwt
een dikke envelop in Bo's handen
en verstopt zich. Even later belt de
politie aan. Bo ziet dat er geld, veel
geld in de envelop zit en begrijpt
dat zijn broer in moeilijkheden zit.
Vanaf dat moment wordt Bo heen
en weer geslingerd tussen loyali
teit aan zijn broer en het verlan
gen om van dat vreselijke geheim
verlost te zijn.
Dit Boekenweekgeschenk moest
natuurlijk passen in het thema
van dit jaar - poëzie - en aange
zien Hans Hagen, met en zonder
zijn vrouw Monique, al heel wat
gedichten het leven heeft doen
zien, was dat niet zo'n probleem
voor hem. Door het hele boek
heen zwerven delen van gedicht
jes. Hans Hagen heeft dat slim ge
daan, door van Bo's overleden
oma een dichteres te maken. Toch
zal niet ieder kind dat dit ge
schenk leest de gedichtjes als meer
waarde beschouwen. Liefde voor
poëzie laat zich nou eenmaal niet
door de strot duwen. Maar een
schrijver kan het natuurlijk altijd
proberen.
