i3 spectrum
'Soms wil ik zo grijs
en normaal zijn als
de rest van de wereld'
PZC
Zaterdag 27 september 2008
Arjan Ederveen over zijn werk: „Ik
probeer niet te oordelen, maar te laten
zien. Ik wil het oordeel aan de kijker laten.
Wel raar eigenlijk, want in het dagelijks
leven oordeel ik heel snel. Te snel vaak."
Zoeken (en vinden) mensen meer lagen in je
werk dan jij erin hebt gelegd?
„Soms wel ja. Ik heb gewoon een creatief
beroep. Ik vorm dingen. Net als een kok
die ingrediënten kiest, wat rommelt en
roert. Dat is het dan."
Valt het zwaar steeds op niveau te presteren?
„Ja, maar ik heb ook vreselijke dingen ge
maakt hoor. Leuk voor Later bijvoorbeeld
en Fly Away. Het valt niet mee als je een
recensie leest waarin staat dat de voorstel
ling kut is en je moet het nog een halfjaar
lang spelen. Dan lig je twee dagen met kus
sens over je hoofd in bed."
Is '30 Minuten' je mooiste werk?
„Toen ik 30 Minuten had gemaakt, zeiden
mensen: 'dat overtref je nooit meer'. Dat
wilde ik toen niet horen, maar ze hebben
wel gelijk gehad. Ik hoop wel dat ik nog
iets mooiers maak, maar ik moet niet
meer. Ik heb de drang niet meer de lat
steeds hoger te leggen.
„Voordat ik 50 werd, zon twee jaar gele
den, zat ik echt in een depressie. Ik vond
het zeer frustrerend dat je zo snel oud
bent. Je lijf zakt uit, ze zeggen u tegen je
en je kunt minder dan je vroeger kon. Ik
heb me heel erg verzet tegen het ouder
worden. Ik wilde uit blijven gaan, naar
mijn huis in Friesland, televisie maken,
film, theater. Totdat je merkt dat het niet
allemaal tegelijk meer gaat. Die aanvaar
ding duurde twee jaar. Het was een soort
puberteit, een overgangsfase. Nu heb ik de
rust gevonden om tevreden te zijn."
Is tevredenheid de dood in de pot voor een
kunstenaar?
„Het kan altijd beter, toneelspelen is nooit
'af. Je kunt altijd meer lagen opzoeken of
een grap nog beter timen. Ik heb geaccep
teerd dat mijn creativiteit in rustiger vaar
water is gekomen en dat ik langzamer
schrijf Ik vind dat ik een rijk, goed leven
heb. Ik ren nog wel van het een naar het
ander, maar maak me er minder druk om.
Ik krijg geen rode vlekken meer in mijn
hals van de zenuwen. Ik denk nu wel
eens: hoe deed ik dat vroeger allemaal? Ik
schreef, speelde, organiseerde en ging wild
uit. En als iets af was, dan was het eerste
wat ik dacht: wat nu? Ik was voortdurend
aan het jagen."
Zelfs in de tijd dat je broers overleden, werk
te je stug door.
„Van mij is alleen één televisie-uitzending
van Kreatief met Kurk niet doorgegaan. Ik
heb toen de opnames afgezegd voor een
commercial voor een computerbedrijf.
Doorwerken is een overlevingsstrategie.
Het leidt je af van de realiteit, maar die
krijg je vroeg of laat toch op je brood.
„De moeilijkste periode was de dood van
mijn tweede broer. Dat mijn oudste broer
aan zijn ziekte zou sterven, was duidelijk,
aids was toen niet te genezen. Mijn ande
re broer stierf onverwachts. Bovendien
was het de tweede broer die dood was. Ik
dacht dat ik al aan de beurt was geweest,
dat dit je niet twee keer kon overkomen.
Allebei je broers verliezen, dat kan toch
niet? Zijn dood had een lange nasleep.
Nog steeds moet ik er aan wennen. Soms
raak ik ervan in een depressie: waarom
moet dit mij en mijn moeder overko
men?"
„Afgelopen zomer heb ik een toneelstuk
geschreven over hetgeen mijn moeder, ze
is 83, allemaal heeft meegemaakt. Tocht,
heet het. Het is voor de helft autobiogra
fisch. De rest is verzonnen. Het is een tra
gikomisch stuk dat ik met Jack Wouterse
ga spelen bij het RO Theater."
Muziektheater met 'Hera', toneel met 'Tocht'
en de hoofdrol in de musical 'Hairspray' vol
gend jaar. Geen televisie meer?
„Theater is veel leuker dan tv. Televisie is
drukte, stress, je wordt leeggezogen. To
neel is heel ambachtelijk. Je studeert iets
in, laat dat zien en krijgt applaus. Toneel
geeft rust, ondanks het vele reizen door
het land. En Stuk, mijn hond, gaat altijd
mee op tournee. Maar na Hairspray wil ik
wel weer iets met televisie of film doen."
Arjan Ederveen
Geboren in Hilversum, 1956.
Getrouwd. Bewoont samen
met zijn man en hond Stuk
een pand in Amsterdam. Alle
vrije dagen is hij op zijn land
goed in Friesland.
Bezoekt na de mavo de eta-
leurschool en vervolgens de
Kleinkunstacademie.
Begint zijn loopbaan als ac
teur bij het Werktheater.
Wordt bekend als Theo in
Theo en Thea, met Tosca
Niterink. Het duo maakt tal
van televisieprogramma's en
een film. Na Theo en Thea
gaan ze samen verder in Krea
tief met Kurk en Borreltijd.
In 1995 verschijnen zeven
afleveringen van de serie 30
Minuten. Het docu-drama
wordt met een Gouden Kalf
en de Zilveren Nip-
kowschijf bekroond.
In 1999 speelt hij de hoofd
rol in de musical Oliver en in
2001 brengt hij De Grote Ver
dwijntruc op de planken, een
toneelstuk over de demen
tie van zijn vader. In 2005
maakte hij voor televisie de
serie Wroeten, een ecolo
gisch tuinprogramma.
Ederveen speelde rollen in
tal van toneelstukken en
films. Vanaf oktober is hij in
de theaters te zien als Fabio
in de voorstelling Hera.
In het voorjaar speelt hij in
de door hem zelf geschre
ven voorstelling Tocht. Daar
na vertolkt hij de hoofdrol in
de musical Hairspray.
