J
BRONNEN GROENE STROOM
10 Woensdag 24 september 2008 PZC
Heibel rond groene stroom.
Het is nepstroom, wordt
gezegd. Nu wordt die nog
goedkoop verkocht, maar
straks piept de consument
wel anders, waarschuwen de
criticasters, want de
rekening gaat flink stijgen.
Maar klopt dat?
door Chris van Alem
foto's ANP
Groen is goed. Wie
LPG rijdt is groen,
wie bomen laat plan
ten na een vliegreisje
ook. En ook de con
sument die een scharrelkip veror
bert is oké. Groen heeft een hoge
aaibaarheidsfactor gekregen. Dat
geldt niet meer voor groene
stroom. Daar schieten de vonken
van af nu het vuur is geopend op
wat 'nepstroom' wordt genoemd.
We worden namelijk massaal bij
de neus door de energiebedrijven.
Ze verkopen ons een illusie, in
plaats van groene stroom. Was ge
tekend: Dorette Corbey, lid van
het Europees Parlement voor de
PvdA.
Vreemd genoeg wordt de aanval
die ook via de rechterflank wordt
ingezet (Tros Radar, Telegraaf)
niet herkend. „Ongenuanceerd, on
doordacht", zegt directeur Michiel
Rexwinkel van energiebedrijf
Greenchoice. „Volstrekt buiten de
werkelijkheid", meent Frans Mün-
nichs van branchevereniging Ener-
gieNed. En groenkampioen bij uit
stek Greenpeace begrijpt er ook
geen jota van.
Groene stroom is populair in Ne
derland. Eenderde van de huishou
dens gebruikt het. Omdat de ani
mo groot is en de binnenlandse
productie van groene stroom
klein (6713 gigawatt in 2007) moet
tweederde (12.271 gigawatt) uit het
buitenland gehaald worden.
Hoofdzakelijk uit Scandinavië
waar windenergie en waterkracht
SSdel?
V
in overvloed is.
Met een Garantie van
Oorsprong - populair gezegd een
groencertificaat - verkoopt de op-
wekker de stroom aan de buiten
landse afnemer. Deze certificaten
worden maar één keer verkocht.
„Dubbel verkopen is uitgesloten",
zegt Gineke van Dijk, manager
van Certiq in Arnhem dat de Ga
ranties van Oorsprong registreert.
„Wij accepteren alleen certificaten
van landen die een vergelijkbaar
systeem hebben als het onze. Dat
zijn er maar zes of zeven in Euro
pa."
De Energiekamer van toezichthou
der DTe controleert of de hoeveel
heid groene stroom die het ener
giebedrijf importeert precies over
eenkomt met de hoeveelheid die
aan de klanten wordt geleverd. Af
wijking wordt beboet. Tot nu toe
is dat niet gebeurd.
Groene stroom heeft opeens het
imago van 'nepstroom' gekregen.
Want zolang er goedkoop wordt
geïmporteerd wordt in Nederland
niet geïnvesteerd in nieuwe pro
ductie, zeggen de criticasters van
het huidige systeem. De grote
energiebedrijven bestrijden dat. Es-
sent, met bijna 50 procent van alle
groene stroom de grootste opwek-
ker van duurzame energie in Ne
derland, steekt geld in verdere ver
groening. Momenteel bouwt Es-
sent een groot windpark in Gro
ningen. Nuon zegt nauwelijks nog
groene stroom te importeren en
Eneco, dat nog vrijwel alles impor
teert, heeft grote investeringsplan
nen. „Dat hoeft niet per se in Ne
derland. Wij kijken waar we het
best kunnen investeren en dat kan
ook het buitenland zijn", zegt
woordvoerder Cor de Ruijter.
Eneco wil in 2012 20 procent van
haar productie groen hebben; in
2020 moet dat zelfs 70 procent
zijn. Ook Nuon (België) en Essent
(Duitsland) investeren in 'groen'
over de grens. Domweg omdat ver
gunningen daar vaak sneller wor
den verleend of de wind er harder
waait. „En omdat Nuon en Essent
in die landen eigen leveringsbedrij-
ven hebben", zegt Michiel Rexwin
kel, directeur van Greenchoice. Hij
zegt dat productie van groene
stroom een subsidie-gedreven
markt is. „In Duitsland wordt ge
subsidieerd, weliswaar minder
dan in Nederland, maar met meer
zekerheid. Dus wordt daar geïnves
teerd. In Afrika word nul gesubsi
dieerd, dus wordt daar niet geïn
vesteerd."
Nederland heeft haar subsidiestel
sel vorig jaar omgegooid. Het vori
ge subsidiestelsel, kostte klauwen
met geld. Sinds 2003 is bijna twee
miljard euro uitbetaald, ook aan
consumenten die geen energiebe
lasting hoefden te betalen als ze
groene stroom verbruikten. Het
weglekken van belastinggeld naar
buitenlandse producenten - hon
derden miljoenen euro's waren
daarmee gemoeid - is 2005 ge
stopt.
Dat zowel het producerende land
als het afnemende land dezelfde
duurzame energie in de statistie
ken opneemt wordt niet als een
groot probleem gezien. „Dat is een
tekortkoming die moet worden ge
repareerd door Brussel, maar het
is zeker niet frauduleus", vindt
Frans Münnichs van EnergieNed.
Greenpeace kan geen sporen van
fraude ontkennen, maar wil
wel van de dubbele boekhou
ding af. „Dat groene stroom
twee keer meetelt voor de doel
stelling van duurzame energie
voorziening, dat kan niet de be
doeling zijn", meent André van
der Vlugt van de milieuorganisa
tie.
De energiewereld zit absoluut niet
te wachten op een Europese aan
pak waarbij de huidige handel in
groencertificaten wordt afgeschaft.
Alleen duurzame stroom die hele
maal nieuw wordt opgewekt - dus
niet met bestaande installaties -
die niet gesubsidieerd wordt en
die bovenop de nationale duur
zaamheidsdoelstelling komt, zou
nog als groen mogen worden ver
kocht. „De consument die dan
voor groen kiest zou daar dus
Zonne-energie:
Er zijn in Nederland genoeg zonuren
om zonneboilers en zonnepanelen te la
ten werken. Toch is het aandeel zon
ne-energie in groene elektriciteit van
energieleveranciers klein. Tussen 0,01
en 0,7 procent van de groene stroom
is afkomstig uit zonnepanelen op da
ken van waterleiding- en elektriciteits
bedrijven, op woningen en andere ge
bouwen. De prijs van stroom uit zon
ne-energie is door de hoge kosten van
zonnesystemen hoger dan reguliere
elektriciteit.
Waterkracht:
In het waterrijke Nederland wordt wa
terkracht, waarbij energie wordt opge
wekt uit stromend water, nauwelijks
toegepast. Het totaal vermogen aan wa
terkracht bedraagt in Nederland 37 me
gawatt. Nederland heeft vier middelgro
te waterkrachtcentrales, in Alphen/Lith,
Linne, Maurik en Hagestein. Het over
grote deel van stroom dat wordt opge
wekt uit water komt uit het buitenland.
Windenergie:
Het platte en winderige Nederland is
zeer geschikt om met windkracht elek
triciteit op te wekken. Door de hoge in
vesteringskosten en het ruimtebeslag
zijn windmolens niet rendabel voor par
ticuliere huishoudens. Consumenten
kunnen wel lid worden van een wind
molenvereniging die de ontwikkeling
en het gebruik van windmolens onder
steunt. Een gemiddeld huishouden ver
bruikt jaarlijks ruim 3400 kWh elektrici
teit. Een windturbine met een vermo
gen van 750 kilowatt is goed voor het
verbruik van zo'n vijfhonderd huishou
dens. Begin 2008 draaiden er meer dan
1.850 windturbines op Nederlandse bo
dem, in 2007 goed voor 3,5 miljard
kWh aan elektriciteit.
Biomassa:
Iets minder bekend, maar verantwoor
delijk voor ruim de helft van de duurza
me energie geproduceerd in Nederland
(2005), is energie uit biomassa. Energie
uit biomassa wordt opgewekt door ver
branding, vergassing of vergisting van
organische materialen. Experts discus
siëren nog over de vraag of bio-energie
wel duurzaam is; vooral biobrandstof
