9 spectrum
weegt zwaar in verkiezingsstrijd
De presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten
zijn ook een strijd in vaderlandsliefde. Wie houdt
het meest van 'America the Beautiful'? Geen
toespraak is compleet zonder patriottische
liefdesbetuiging. Al lijken John McCain en Barack
Obama soms over twee verschillende landen te
praten. „Ze vertegenwoordigen allebei een ander
Amerika."
'De vrouw van Obama zou op
dit land niet trots genoeg zijn'
PZC
Zaterdag 20 september 2008
Vaderlandsliefde
Voor het 'pensioneren' van een otide Amerikaanse vlag heeft verbranden de voorkeur.
door Frank Hendrickx foto's GPD
Andrew Jackson en Ike Eisenhouwer ver
dienden het vertrouwen van de Ameri
kaanse bevolking door hun prestaties op
het slagveld. McCain schopte het nooit tot
generaal, maar hij kan schermen met zijn
ervaring als krijgsgevangene in Vietnam.
In gevangenschap, ver weg van zijn vader
land, ontdekte McCain naar eigen zeggen
zijn liefde voor de vrijheid, de gelijkheid
en het fatsoen van Amerika. „Ik ben er
trots op haar dienaar te mogen zijn."
De Republikeinse campagne legt 'uitzon
derlijk' veel nadruk op McCains moedige
optreden in Vietnam, meent hoogleraar
Kohn. „Het is een zeer indrukwekkend ver
haal, maar patriottisme is ook een emotie
die door politici gemanipuleerd wordt.
Het is een manier de bevolking aan te spre
ken, om verkiezingen te winnen."
Een uitgelekte memo van Mark Penn, cam
pagnestrateeg van Hillary Clinton, onthul
de hoezeer patriottisme een rol kan spelen
in de huidige verkiezingen. Penn stelde in
het rapport voor om een 'expliciet patriotti
sche campagne' te voeren. Tegenstander
Obama zou afgeschilderd moeten worden
als 'on-Amerikaans'. Clinton volgde het ad
vies niet op, maar duidelijk is dat McCain
zeer patriottisch campagne voert. De pre
sentatie van zijn running mate Sarah Palin
versterkte dat. De campagne zet haar in de
markt als de 'all-American woman'. Opge
groeid in een klein dorp, sportkampioen,
jager, schoonheidskoningin, moeder van
vijf kinderen, ver weg van de elite klaarge
stoomd om op te komen voor de belangen
van de doorsnee Amerikaan.
„Palin raakt een snaar omdat ze onmisken
baar een vertegenwoordiger is van de do
minante, blanke cultuur in Amerika", zegt
de Californische hoogleraar James Taylor,
voorzitter van de nationale conferentie
voor zwarte politicologen. „Zij is de echte
Amerikaan, Obama is de on-Amerikaanse
Amerikaan. Alle zwarte politici hebben
daar last van. Er is in de VS een sterk voor
oordeel dat Afro-Amerikanen niet patriot
tisch zijn, omdat ze door hun geschiedenis
van onderdrukking altijd kritischer zijn ge
weest over dit land. Alle insinuaties over
Obama's vermeende gebrek aan patriottis
me zijn daar op terug te voeren. Hij moest
zich verantwoorden omdat hij geen Ameri
kaans speldje droeg, omdat zijn dominee
'on-Amerikaanse' uitspraken deed, omdat
zijn vrouw niet trots genoeg zou zijn op
dit land. Geen enkele andere kandidaat
heeft zich dat hoeven laten welgevallen."
Ras is niet de enige tegenstelling. De cam
pagne is ook een strijd tussen de Oostkust
en het mythische Westen. „Ik denk dat we
nog nooit een verkiezingsstrijd hebben ge
had die zo gestoeld was op twee verschil
lende beelden van Amerika", zegt socio
loog Alan Wolfe, auteur van het boek One
nation, after all. De Democratische kandida
ten zijn producten van de Oostkust. Oba
ma kreeg zijn opleiding aan Harvard en Co
lumbia, running mate Joe Biden vertegen
woordigt de staat Delaware. Ze vertegen
woordigen een meer Europese kijk op de
wereld: op buitenlands gebied geneigd tot
diplomatie en internationale samenwer
king, binnenlands een grotere rol voor de
overheid. McCain komt uit het zuidweste
lijke Arizona en Palin uit Alaska. Ze verte
genwoordigen juist het ruige individualis
me in Amerika. De overheid is eerder het
probleem dan de oplossing, vrede en veilig
heid zijn alleen af te dwingen via kracht.
De verschillen komen tot uitdrukking in
het patriottisme dat beide kampen verte
genwoordigen, meent Wolfe. „Barack Oba
ma staat voor het moderne Amerika, een
meer multiraciaal en multicultureel land,
open naar de rest van de wereld. Amerika
is voor Obama een idee: een land van vrij
heid, gelijkheid en mogelijkheden voor ie
dereen. Jongeren spreekt dat zeer aan,
maar er zijn ook veel kiezers die zich daar
niet bij thuis voelen. Ze zien het juist als
een bedreiging. Het leven in het moderne
Amerika is voor veel mensen niet gemak
kelijk. Er is een sterke nostalgie naar het
verleden." McCain en Palin appelleren aan
dat nostalgische beeld van small town Ame
rika, waar iedereen zijn gang kon gaan,
minderheden hun plaats wisten en Was
hington op afstand bleef Het patriottisme
van dat Amerika is emotioneler. „My coun
try, right or wrong is een veel gebruikt ge
zegde", zegt Wolfe. „Niemand hoeft ons te
bekritiseren en Amerika hoeft zich voor
niets te excuseren."
De grote vraag is of het Amerika van John
McCain gaat winnen of het Amerika van
Barack Obama. Wolfe durft er geen wed
denschap op af te sluiten. „Niemand kan
de uitkomst van deze verkiezingen voor
spellen, maar op de lange termijn hebben
de Democraten een groot voordeel. Jonge
ren en nieuwkomers voelen zich meer
thuis bij het Amerika dat zij vertegenwoor
digen."
