spectrum
Kinderen zijn een geschenk
7
En gij zult ze uw kinderen inscherpenen daarvan spreken, als gij in huis zit,
en als gij op den weg gaat, en als gij nederligt, en als gij opstaat.
Deuteronomium 6:7
PZC
Zaterdag 20 september 2008
tekst Ondine van der Vleuten
zwartwitfoto's Nico Out
Kinderen néém je niet, die krijg je. „Ze zijn een geschenk van God", zegt Ada van Kralingen. Met de
geboorte van de kinderen krijgen de ouders een belangrijke taak: ze moeten de kinderen goed opvoe
den, 'tot Gods eer'. De moeder speelt daarin als spil van het gezinsleven een belangrijke rol. „Als de
kinderen komen, staan ze op de eerste plaats. De zorgtaak is Bijbels gezien een taak van vader én
moeder, maar de invulling verschilt."
Het gezin is de hoeksteen
van de samenleving. Die
opvatting delen alle be-
vindelijken. De gezinnen
zijn groot en het familie
leven is hecht. Zowel Onno Schot als
zijn vrouw Els komen uit een gezin
van zes kinderen. Onno: „Allebei mijn
oma's leven nog, evenals de oma's en
opa's van Els. Eens per week gaat Els
de hele dag naar mijn moeder, eens
per week naar haar moeder. Er is zo
door de week heen veel familiebezoek,
is het niet voor verjaardagen dan wel
voor koffie of wat dan ook."
In het overgrote deel van de ortho
dox-gereformeerde gezinnen is de
moeder thuis, zodat ze alle aandacht
aan het gezin kan geven. Als ze buitens
huis werkt, is dat meestal een deeltijd
baan. Verpleegkundige Gerrie van Koe-
veringe: „Voor een kind moet het ge
zin een veilige plek zijn waarin het op
kan groeien en zich kan ontwikkelen.
Gerrie van Koeveringe werkt als ver
pleegkundige op oproepbasis en heeft
vijf kinderen.
Ik werk alleen als Hans thuis is. Dat is
praktisch en daarnaast vinden we het
zo prettig. Ik doe mijn werk met ple
zier en wil mijn vak graag bijhouden.
Het is mooi werk."
Arie Schot ziet niet in waarom een
vrouw geen baan buitenshuis kan heb
ben. Als het gezin maar nummer één
blijft. „Met kinderopvang heb ik even
min moeite, als dat er niet op uitdraait
dat de kinderen hun ouders amper
zien. Wie kan de kinderen meer liefde
geven dan de eigen ouders? Thuis
moet het goed geregeld zijn. Dat geeft
ook rust in onze samenleving."
Arie's schoondochter Els en haar man
Onno hebben nu drie kinderen. Na de
derde besloot Els te stoppen met haar
werk als verloskundige. Hoeveel kinde
ren er nog komen? Els en Onno blij
ven het antwoord op die vraag schul
dig. Kinderen krijg je, die neem je niet.
Toch wordt er in gereformeerde kring
wel gesproken over gezinsvorming.
Els: „Als je met drie jonge kinderen zit,
kun je de opdracht om ze tot Gods eer
op te voeden nog goed uitvoeren. Al
naar je persoonlijke omstandigheden
zijn er grenzen in wat je er bij kan heb
ben. Van iemand met reuma wordt
niet verwacht dat die maar kinderen
blijft baren. Die opvatting wordt breed
gedragen. In het ene gezin wordt wat
meer bijgestuurd dan in het andere,
zeg maar. Er zit een stukje rationaliteit
bij. Daarbij zie je ook in onze kringen
een weerklank van wat er in de rest
van Nederland gebeurt; het aantal kin
deren wordt kleiner."
De mens gaat dan uit tot
zijn werk, en naar zijn ar
beid tot den avond toe
(Psalm 104:1). Vaders vul
len de zorgplicht anders
in dan de moeders. Zij zijn primair de
genen die zorgen voor het brood op de
plank en dat doen zij buitenshuis.
Toch is er een duidelijke wens om niet
die man te zijn 'die op het zondag het
vlees snijdt'.
Dirk Paans prijst zich gelukkig dat hij
de afgelopen jaren dankzij zendelingen-
werk en zijn huidige baan als gods
dienstleraar veel tijd met zijn gezin
heeft kunnen doorbrengen. Gert van
Kralingen bevindt zich als zelfstandig
ondernemer niet in die bevoordeelde
positie. „Ik probeer mijn drukte te be
perken tot vijf dagen in de week. Ook
de avonden zijn vaak al ingevuld."
Wim Kolijn, glimlachend: „Er is wel
gezegd dat in het calvinisme de basis
ligt voor het kapitalisme." Gewerkt
hééft de SGP-voorman, met naast zijn
werk nog politieke en maatschappelij
ke nevenactiviteiten. „Hoe ging dat -
dan kwam ik om vijf uur thuis en dan
stond het eten klaar. Hap slik weg,
paar telefoontjes tussendoor, haasten
om de boot van vijf voor zeven te ha
len, voor vergaderingen aan de over
kant. En dan de laatste boot weer te
rug, om twaalf uur thuis. Meer dan
twintig jaar heeft dat het leven be
heerst. Het werk voor de Terneuzense
gemeenteraad ging wel, daarvoor hoef
de je in elk geval niet met de boot."
Het trok een zware wissel op het ge
zinsleven. Adrie, die het veelbeteke
nend zwijgend aangehoord heeft: „Ik
paraat voortdurend aan, als achter
grondruis. Dat is er bij de orthodox-ge-
reformeerden niet bij. Overdag wordt
er met de kinderen gespeeld: gezel
schapspelletjes, knutselen, sporten,
kletsen, lezen en fietsen vullen de tijd.
Vaak is er iets te doen voor het kerkelij
ke verenigingsleven, of vrijwilligers-
Adrie Kolijn heeft vier kinderen en zes
tien kleinkinderen. Zij was mede-opricht
ster van vrouwenvereniging Tryfena.
heb er nooit iets van gezegd, want dat
maakt het alleen maar moeilijker. Je
moet samen achter zoiets staan."
In veel Nederlandse gezinnen dient de
televisie als kinderoppas of staat het ap
Hans van Koeveringe heeft een baan in
de industriële automatisering en is lid
van de kerkenraad.
werk. Muziek en samenzang, in het bij
zonder psalmen, vormen een belang
rijk onderdeel van de geloofsbeleving
van een gereformeerde. Er wordt veel
gezongen en gemusiceerd met de kin
deren. Zingen is twee keer bidden, zei Lu
ther.
Wim Kolijn wil toch ook even de stilte
prijzen: „De waardering van stilte is
iets wat ik een voordeel vind van onze
levensstijl. Een mens komt tot zichzelf,
je denkt over zaken na, je leest een
keer. Een toenemend aantal mensen
kan niet meer lezen, men informeert
zich snel, visueel en vluchtig. Dan be
zinkt de boodschap voor mijn gevoel
ook niet zo. Als je stilte hebt, schiet de
gedachte wortel."
Van oudsher staat er in hui
zen van de reformatori
sche gezindte een orgel of
een harmonium. Steeds va
ker worden die traditione
le muziekinstrumenten vervangen
door andere, zoals harp of klarinet. Bin
nen veel gezinnen is door de jaren
heen meer aandacht gekomen voor
klassieke muziek, naast de geestelijke.
Eline van Kralingen zit op de muziek
school, broer Mare heeft eveneens een
voorkeur voor klassiek. Bij de familie
Van Koeveringe ligt een flinke hoeveel
heid cd's. Niet alleen koormuziek, klas
siek en gospel, maar ook Keltische mu
ziek en zelfs Dire Straits. „Dat laatste is
uit onze jeugd. In de loop der jaren leg
je wel andere criteria aan voor wat ver
antwoorde muziek is. Nu luisteren we
vooral naar cd's met christelijke of in
strumentale muziek", zegt Hans. Zijn
dochter is weg van Willemijn uit Urk.
Een meisje van twaalf dat in Urker kle
derdracht psalmen en christelijke liede
ren zingt. „Het popsterretje van de re-
fo's, wordt ze wel genoemd. Als die
hier in Zeeland komt optreden, moet
je drie kwartier voor tijd komen, an
ders zit de kerk al bomvol."
Dirk Paans is leraar op het Calvijn Col
lege. In de les discussieert hij met de
leerlingen over van alles en nog wat.
Over de invloed van muziek bijvoor
beeld. „Sommige dingen zijn aanwijs
baar duivels, andere als een wolfin
schaapskleren. Er zijn leerlingen die
dat direct herkennen en anderen die
dat vergezocht vinden. Daar praten we
dan over."
Dirk put uit eigen ervaring
als hij het heeft over de
slechte invloed van mu
ziek. Op de hts in Dor
drecht kwam hij via klas
genoten in aanraking met allerlei mu
zieksoorten, tot aan hardrock toe. Zijn
ouders grepen niet direct in. „Er was
bij ons thuis ruimte om zelf dingen te
ontdekken. Dat van die platen die je
omgekeerd kunt afspelen, waarin een
verhulde duivelse boodschap zou zit
ten, dat vind ik wel vergaand. Maar in
andere gevallen zag ik duidelijk het ver
keerde, als je op de inhoud ging let
ten." Jarenlang luisterde Dirk nog naar
wereldse muziek. Tot hij op een dag
stilgezet werd, door God in het hart ge-
Dirk Paans is leraar Godsdienst op het
Calvijn College in Goes.
grepen, tijdens een preek. Alles ging de
vuilnisbak in. Via een omweg kwam
de muziek, maar dan ter ere van God,
weer nadrukkelijk in zijn leven terug.
De lichte serre dient als muziekkamer.
De interesse in muziek is in de tijd dat
het gezin Paans zendingswerk deed in
Ecuador sterk verdiept en verbreed. Er
zijn vijf gitaren, diverse trommels en
een grote trom, er staat een elektrische
piano, er liggen diverse kleinere instru
menten waaronder enkele typisch
Zuid-Amerikaanse. „In Ecuador is mu
ziek en zang heel belangrijk in de kerk
dienst. Bij iedere belangrijke gelegen
heid worden er geestelijke liederen en
psalmen gezongen", zegt Linda Paans.
Zoals de kerkvader Augustinus zei:
Hoe kun je God beter prijzen dan met
Zijn eigen Woord
Volgende week in het laatste deel van deze se
rie over het leven van bevindelijk geformeer-
den: Bijbel, onderwijs en geestelijke vorming.
Zie voor de vorige afleveringen en de gehele
tekst van de interviews met de gezinnen:
www.pzc.nl/gereformeerden.
