Zeeland
der ontrafeld
an klinken nog steeds door
RE
Sloop van
turbines in
Zeebrugge
K
Golden Tulip
Kijk op
Voor de Vlaamse kust
verrijzen komende
jaren zeven parken.
Werken aan
Westaum KouaeKerKeiviissmgen
www.goldentulipwestduin.nl
Tel. 0118-552510
PZC Zaterdag 20 september 2008 3 7
bij de Zeelandbrug een waar schouwspel.
Om aan te tonen hoe eenvoudig
verrassend een deskundige blik on
der de waterspiegel kan zijn,
neemt Van Bragt twee zeedonder-
padden als voorbeeld die in Zee
land voor komen. De 'gewone'
leeft op vlakke, zanderige bodems
en wordt daardoor vaak in netten
gevangen. Een algemeen voorko
mende soort, is derhalve de con
foto Rob Aarsen
clusie. De groene zeedonderpad
daarentegen leeft op het harde sub
straat, aan de dijkvoet. „Die wordt
dus niet vaak gevangen door vis
sers en staat bekend als vrij zeld
zaam in Nederland. Maar dat is
dus helemaal niet waar."
Van wat er zwemt en groeit in de
Zeeuwse wateren, is er weinig
meer oorspronkelijks, zegt Van
Bragt. „De toename
van exoten is gigantisch." Maar
niet alle vreemde visachtigen of
planten zijn per definitie exoot,
legt hij uit. Die noemer geldt al
leen dieren en wieren uit het ge
bied tussen de buitenste grenzen
van de Delta en de Noordkaap, die
bovendien niet zelfstandig deze
kant op kunnen komen. Oftewel
bewust geïmporteerd danwel als
verstekeling aan zeeschepen. „Of
we daar blij mee moeten zijn? Het
is maar net aan wie je dat vraagt",
antwoordt de bioloog diploma
tiek. Migratie vernieuwt het plaat
selijke milieu, waardoor andere
soorten zich ook aanpassen. Wat
is autochtoon Zeeland? Dan heb je
het over slikken- en schorrenge-
bied, kwelders. Dat vindt je nog in
het Verdronken Land van Saefting-
he en bij Viane, maar verder nau
welijks. Oorspronkelijk kent Zee
land geen rotskust, maar met de
aanleg van dijken, wrakken en de
pijlers van de Zeelandbrug zijn er
heel veel soorten gekomen, die je
anders nooit zou hebben gezien."
Van Bragt heeft grote verwachtin
gen van het plan tot het terugbren
gen van een klein getij in de Greve-
lingen. „De bo
dem daar is nu
één grote bac-
terieput, een
stinkende
moddermassa.
Vooral in de
diepere lagen
zal zich dat on
der de huidige
omstandighe
den voortzet
ten." Massale
sterfte onder
vissen door
zuurstofge
brek, zal dan
steeds vaker
optreden.
De Specialisatie Onder-
waterbiologie is voor ie
dereen te bestellen
via de internetsite
www.nobshop.org
van de NOB. Het
boek wordt tevens
gebruikt bij de
verdere opleiding van
sportduikers in Nederland en Vlaan
deren. Achterin is een natuurkalen-
der opgenomen voor registratie van
waarnemingen. In de bijlage wordt
verder verwezen naar andere relevan
te boeken en actuele websites.
Kokerwormen zijn niet zeldzaam. Deze soort is echter
nieuw en vooralsnog onbekend. foto Peter van Bragt
De gewone steurgarnaal, één van de vele soorten die in de Oosterschelde
en Crevelingen leven. foto Rob Aarsen
De oorkwal is meestal doorzichtig en alleen de vier 'oren' zijn soms licht ge
kleurd. foto Peter van Bragt
door Wout Bareman
ZEEBRUGGE - Eén van de oudste
windmolenparken van West-Euro
pa, op de oostelijke strekdam van
de haven van Zeebrugge, wordt ge
sloopt. De 24 turbines worden ver
vangen door veertien veel grotere
exemplaren. Exploitant Aspiravi in
vesteert er 20 miljoen euro in.
Terwijl de sloop nog moet begin
nen, zijn de funderingswerken
voor de nieuwe 65 meter hoge mo
lens al in volle gang. De afgedank
te molens dateren van 1987. Het
ging om het eerste windmolen
park van België en één van de eer
ste in West-Europa. De molens
stonden model voor andere par
ken, overal ter wereld.
Het nieuwe park moet in maart
volgend jaar gereed zijn. De turbi
nes leveren dan 12 megawatt, goed
voor 8500 gezinnen. De oude mo
lens gaan in de verkoop als 'twee
dehandsjes'.
Voor de Vlaamse kust wordt hard
gewerkt aan de bouw van verschil
lende windmolenparken. Het aan
tal breidt steeds verder uit; de nv
Electrawinds uit Oostende (een
consortium van C-Power, Holdco
en Nuon) heeft inmiddels een ver
gunning aangevraagd voor het ze
vende en grootste park bij de
Thorntonbank, 45 kilometer uit
de kust van Knokke-Heist. De zo
ne rond die bank is daarmee vol.
De zeven parken zijn, zodra zijn
gebouwd, goed voor de levering
van 2300 megawatt elektriciteit,
omgerekend 10 procent van het to
tale Belgische stroomverbruik.
Electrawinds zorgt ook voor een
primeur. Er wordt onderzocht of
bij de turbines een aantal rustplaat
sen voor zeehonden kan worden
verwezenlijkt. Volgens een woord
voerster van Electrawinds noemen
experts dat 'een kans, die een posi
tieve weerslag kan hebben op het
maritieme milieu'.
Exploitant C-Power heeft de tegen
slag bij de plaatsing van zes 184 ho
ge molens op de Thorntonbank
overwonnen. Vooral de harde
wind speelde de bouwers parten.
Een losgeslagen werkplatform be
schadigde één van de sokkels en
de kabel, die de stroom naar de
wal moet transporteren, moest na
beschadiging worden gekapt. Des
ondanks hoopt C-Power vanaf 1
oktober de eerste stroom te kun
nen leveren.
Dominee Meeuse, afkomstig uit
een Zeeuws geslacht, interesseerde
zich als student al voor Koelman
en zegt zich 'heel verwant' te voe
len met hem. „Alleen dat extreme
van hem, zoals het niet willen pre
ken op kerkelijke feestdagen, zou
ik niet zo willen doorzetten." Do
minee Koelman vertaalde als stu
dent al werken van Engelse en
Schotse puriteinen. Hij was een
voorvechter van de Nadere Refor
matie. „Het is goed dat daar dit
jaar aandacht aan wordt besteed,
want Zeeland, en ook Sluis, heb
ben een rijke historie. Daarom ben
ik ook erg blij dat er een informa
tiebord komt bij het Sint Janskerk
hof in Sluis. Misschien prikkelt dat
mensen om eens in de geschiede
nis te duiken." Meeuse verzamelde
werken van Koelman, waaronder
eerste drukken. Koelman heeft 96
werken op zijn naam staan, som
mige ervan worden nog herdrukt.
Is er vierhonderd jaar later een na
dere Nadere Reformatie nodig?
Dominee Meeuse is daar heel be
slist over: „Die blijft altijd nodig.
De kerk moet altijd gereformeerd
worden. Steeds weer terug naar de
bron, juist ook persoonlijke refor
matie blijft nodig." Meeuse zegt
dit zijn gemeente elke zondag
voor te houden. „Want een geloof
dat aan de oppervlakte blijft, is
geen waar geloof Daarom moet
ook nu nog gezegd worden: 'Be
keert u!"' En daarin klinkt ook de
stem van Jacobus Koelman door.
zie ook Spectrum, pagina 6 en 7
P. VAN EIJZEREN B.V.
MECHANISATIE- CONSTRUCTIE-
EN INSTALLATIEBEDRIJF
Quistenburg 21
44545 PZ Borssele
Tel. 0113-352040
Fax 0113-352259
en
organiseren op 26 september van 10.00 tot 22.00 uur en
27 september van 10.00 tot 16.00 uur
voorlichtingsdagen over het programma van de
Kverneland groep en gps inclusief ploegbesturing.
De nadruk zal liggen op het Vicon programma.
Graag tot ziens bij: Van Eijzeren Borssele tel. 0113-352040
Kijk voor onze complete voorraad, meer informatie en een
routebeschrijving op onze site www.vaneiizeren.nl
