Beleggingsfraude
1 2 Vrijdag 12 september 2008 PZC
Onderwereld
ontmoet
bovenwereld
Snelle jongens met dure
auto's. Oprichters van
frauduleuze
beleggingsproducten leven
er behoorlijk op los met
geld van de
nietsvermoedende
beleggers. Ze worden
meestal pas aangepakt als
het geld al op is.
door Cert van Harskamp
illustratie Jos Diender
Beleggingsfraude
De laatste jaren zijn behoorlijk
wat miljoenen verdwenen door
toedoen van frauduleuze
beleggingsproducten.
De grootste
zaken
op een rijtje
(in miljoenen
euro's)
Easy Life
Palm Invest
Royal Dubai
Golden Sun
Resort
33
24
20
10,5
infographic: CPD
Ze zijn graag geziene gasten op
feesten. Niet te beroerd om for
se bedragen uit te trekken voor
sponsoring. De mannen achter
dubieuze beleggingsproducten,
zoals het opgerolde Palm Invest en het on
langs op de korrel genomen Easy Life, doen
er alles aan om een respectabele plaats te be
machtigen in de sjieke bovenwereld. Zo was
Palm Invest hoofdsponsor van rijkeluis-
beurs Miljonairfair. Maar hun stand in de
Rai was nog niet afgebroken of de FI-
OD-ECD (de Fiscale Inlichtingen- en Op
sporingsdienst en de Economische Controle
dienst) deed al een inval bij de beheerders
van dit vastgoedfonds.
Opvallend is dat de bazen van frauduleuze
beleggingsprojecten er allemaal eenzelfde le
vensstijl op nahouden. Zij rijden peperdure
auto's, zijn gek op de racerij en wonen in gi
gantische huizen. Bevinden zich in gezel
schap van veel mooie vrouwen. Geven veel
geld uit in casino's en dure restaurants.
„Het gaat bij deze mensen om drank, drugs
en vrouwen", bevestigt advocaat Dion Bar-
tels van Bartels Advocaten, die zaken behar
tigt van slachtoffers van 'foute' beleggings
producten. „Hier komen onderwereld en bo
venwereld echt bij elkaar. Deze mensen
gaan veel om met bankiers, notarissen en ac
countants."
Bartels herkent twee soorten fraudeurs. De
eerste groep is al met justitie in aanraking
geweest wegens afpersing en oplichtings
praktijken. „Zij proberen via deze wereld
door te stromen naar de bovenwereld. Het
zijn niet al te intelligente figuren, een beetje
van twaalf ambachten, dertien ongelukken.
Dan moet je denken aan Danny K. van
Palm Invest."
De andere groep is van goeden huize, met
een goede opleiding, afkomstig uit vooraan
staande zakenfamilies. „Alleen redden ze
het net niet. Via dit soort beleggingsproduc
ten proberen ze hun carrière te redden.
Want het is makkelijk geld verdienen. Tot
deze groep behoort john Wolbers van Easy
Life", zegt Bartels.
Hoewel zij er een leven op nahouden dat
erg lijkt op die van bazen uit de onderwe
reld, is er een groot verschil tussen topcrimi
nelen en oprichters van frauduleuze beleg
gingsproducten.
„In tegenstelling tot figuren uit de onderwe
reld, zijn de intenties van beleggingsfrau
deurs vaak niet eens slecht", zegt een onder
zoeker van Stichting Criminaliteitsbestrij
ding, die vanwege zijn veldwerk niet met
zijn naam in de krant wil. „Het is niet altijd
kwade opzet. Maar deze jongens krijgen in
één keer zoveel geld, dat ze niet weten hoe
ze daar mee om moeten gaan. En het zijn
ook echt nog jongens, ze zijn allemaal begin
of midden dertig. Het begint vaak met de
aanschaf van een dure auto in plaats van
het geld te beleggen. Zo kochten twee op
richters van Palm Invest in één keer
voor tachtigduizend euro aan
dure pakken bij modezaak
Oger in de Amsterdamse P.C.
Hooftstraat. Gewoon met
het geld dat nietsvermoe
dende particulieren hadden
belegd."
Het is moeilijk deze fraude
aan te pakken, vaak komen de
opsporingsinstanties te laat. FI-
OD-ECD en de AFM (Autoriteit Financiële
Markten) kunnen de oplichters pas opspo
ren als er al slachtoffers zijn gemaakt. Dat
heeft te maken met de regelgeving omtrent
beleggingsproducten. Zolang de minimale
inleg in het product boven de vijftigduizend
euro ligt, is er geen vergunning nodig van
de financiële toezichthouder AFM.
„Het gaat met deze producten fout als er tus
sen de drie- en vierhonderd beleggers in
het product gestapt zijn", weet de medewer
ker van Criminaliteitsbestrijding. „Het ren
dement van de eerste beleggers kan nog be
taald worden met het geld van nieuwe be
leggers. Maar bij enkele honderden beleg
gers kunnen fraudeurs niet meer aan de ver
plichtingen voldoen, omdat er minder geld
binnenkomt dan er aan rendement uitbe
taald moet worden. En vermogen is er niet
meer, want dat is opgegaan aan vrouwen,
feesten, drank en dure Bentleys."
Waar topcriminelen nog aangepakt kunnen
worden door de 'pluk-ze-wet' - waarmee
onrechtmatig verkregen geld teruggevor
derd kan worden - is dat bij beleggingsfrau-
de erg lastig. „Natuurlijk kun je ze aanpak
ken met die wet", zegt Henk van de Bunt,
hoogleraar criminologie aan de Erasmus
Universiteit. „Alleen is het feitelijk onuit
voerbaar, want er is bij deze mensen geen
cent meer te halen." Beleggingsfraude heeft
prioriteit gekregen bij opsporingsdienst
FIOD-ECD, maar een woordvoerster erkent
dat tijdig optreden vrijwel onmogelijk is.
„Wij treden pas op als er aangifte is gedaan
van fraude. Die aangifte kan worden gedaan
door slachtoffers van beleggingsproducten,
maar ook door de AFM. Wij moeten wel
toestemming krijgen van het Openbaar Mi
nisterie (OM) om een inval te mogen doen.
Er moet een aanleiding voor zijn."
