Herrezen hengst Jan
Korneel kan te water
Dao doe je toch wat extrao suuker bie
30 1 Dinsdag 9 september 2008 PZC
gers zijn donderdag volop bezig de laatste
hand te leggen aan de Jan Korneel. De Duit
ser Rolf Bringmann is aan het verven. Hij
heeft al jaren een tweede woning in Stavenis-
se en is de eigenaar van de Jan Korneel.
Bringmann is verliefd op de platbodem van
het type 'hengst', een vissersschip met
(Zeeuws-)Vlaamse wortels. Nog slechts vijf
hengsten hebben de tand des tijds door
staan. In de CNR-loods is vóór de Jan Kor
neel de hengst D'n Bruinen van stichting To
lerant helemaal opgeknapt.
Twee jaar is in Rupelmonde aan de Jan Kor
neel gewerkt. Het schip dat ooit door een vo
rige eigenaar is omgebouwd tot een jacht
met kajuit, is teruggebracht in originele staat.
Cees Droste heeft daar als scheepsbouwer
een flinke bijdrage aan geleverd. Hij heeft ja
renlang een werf voor oude schepen in
Hoorn gehad, tot hij werd uitgekocht voor
woningbouw. „Ik was van plan te verhuizen
naar Frankrijk, maar toen belde Gerrit Zo
mer van stichting Behoud Hoogaars mij. Of
ik bij restauraties wilde helpen. Ik vond een
huis in Baarland en ben gebleven."
Via via - de wereld van liefhebbers van oude
houten schepen is klein - kwam Droste bij
de CNR-loods terecht. Hij leidde een trouwe
groep vrijwilligers bij de restauratie van de
Jan Korneel. Michiel Verras, telg uit het roem
ruchte scheepsbouwersgeslacht, is er ook
aan het werk, evenals Julian de Jonge uit
Sint-Annaland. De Jonge is nog drie werkda
gen in de week keukenmonteur, de andere
twee is hij in Rupelmonde. „Ik heb altijd iets
met het houten schepen gehad. Ik kom van
Sint Philipsland. Ieder jongetje heeft daar
een bootje." Droste ziet in De Jonge zijn op
volger.
Zaterdag is de tewaterlating van de Jan Kor
neel om 16.30 uur. De CNR-loods is het hele
weekeinde open, zaterdag van 14.00 tot 19.00
uur, zondag van 11.00 tot 19.00 uur. Onder
tussen wacht de volgende klus, de herbouw
van de hengst Pegasus die in Rupelmonde
op de kant staat. Het schip is zo slecht dat
restauratie niet meer kan. De Pegasus wordt
volledig herbouwd met het origineel als
'bouwtekening'. Bestuurslid Van der Walle
van Tolerant: „Het hout is er al."
Rolf Bringmann, Cees Droste en Julian de Jonge (vlnr) aan het werk op de hengst Jan Korneel. foto Camile Schelstraete
Vlaamse Scheldedorp
Rupelmonde twee jaar een
drachtig gewerkt aan de
restauratie van de hengst
Jan Korneel. Zaterdag is de
tewaterlating van het antie
ke vissersschip tijdens het
Weekeinde op de Helling.
door Harmen van der Werf
Zo kan het alleen in Vlaanderen. Op
een historische plek aan de Schelde
bij Rupelmonde is een moderne, sta
len loods opgetrokken, de CNR-
loods. De naam CNR verwijst naar de be
faamde scheepswerf Chantier Naval de Ru
pelmonde. Het bedrijf, opgericht in 1912,
ging in 1995 ter ziele. Een ontwikkelaar wist
het acht hectare grote bedrijfsterrein te ver
werven. „De gemeente Kruibeke slaagde er
gelukkig nog in anderhalve hectare te red
den", vertelt Werner van der Walle, bestuurs
lid van vereniging Tolerant die zich inzet
voor behoud van authentieke houten Vlaam
se (vissers)schepen. Op die anderhalve hecta
re heeft Tolerant een unieke werkplek gekre
gen, in de vorm van de gloednieuwe
CNR-loods. Waarbij de letters CNR in het
Vlaams zijn vertaald: Centrum Nautisch
Rupelmonde.
De CNR-loods mag uit de toon vallen in de
omgeving. De hal is voor scheepswerk ide
aal. Alles is er lekker doelmatig ingericht.
Met hedendaagse middelen kan er worden
gewerkt aan grote restauratieprojecten en
daar gaat het uiteindelijk toch om. Vrijwilli
door Rinus Willemsen
Da's daorom nog 's slecht weer ee, zegt
m'n buurman binst a tie een zakje ap
pels op m'n anrecht zet. „Die binnen
pas getrokken", zegt ie, ,,'t is een ouw
soort, die staon bie ons in den boogaord."
Bie toerbeurt schuuven me mekaore wa toe. Of
'n krop slao, wat andievie of wat peetjes komt 'r
bie miin uut den 'of Van d'andere kant wat ap
pels, peeren of pruumen. De zaok is mêêstal
nogal in evenwicht. En dan duurt 't ook het
langst. A generaoties lang bestaot dien boog
aord. 'k Dienken meschiens wel drie'onderd
jaor. Nêê, da 's nii overdreven, 'k Kregen overlest
nog 'n ouwe landkaorte van Biervliet onder m'n
öögen en dao stoeng dien boogaord al op getei-
kend. Noe weet 'k wel dat dien bóömen gêên
'onderd jaor oud ziin. Mao ze kunnen natuurlijk
toch wel naokommeliengen ziin van die böó-
rnen op dien têkenieng. Ouwe rassen dus.
In begin september komt buurman dan mee 't
zochte fruit. „Die appels kan je nie lange bewaor-
en joengen," zegt ie nog, „mao dao zit toch 'n
lekker smaokje an." Verzichtig leg ik 'r dan 'n
stuk of zesse op de schaole op de kasse in de kao-
mer. Die staot net voo de spiegel. En die appels
die blienken dan joengen. Kan je begrupen, mee
die spiegel d'r achter. En dan lieken d'r dao 'n
bèrg te liggen, teminste as die schaole vol is ee.
En lekker ruuken. Ongekènd.
Vroeger leien wudder op zolder altied appels en
peren. Op 't leste van oktober kwam boer Ver-
planke van Driewegen dan mee een zak of drie-
je appels en twi zakken peren. Die zettende die
dan êêst in dan gank. M'n moeder lei dan een
paor gróte brune papieren op 't zeil van de zol
der en dao wieren die appels en peren dan op ge
leid. Verzichtig goeng Verplanke dan de steile
trap op en net of Zwartie Piet bezig was, rom
melden die appels en peren over 't brune papier.
Dao zag je dan op 't leste bienao niks nie mêêr
van. Allêêne an de randen was 't papier nog 'n
bitje te zien. „Ze binnen d'r 'óór", zei tie dan
(die was nie vee van zeggen) en dan vouwende
die z'n baoltjes netjes op, zocht de touwtjes bie
mekaore en kwam in 't achter'uus een bakje kof
fie drienken. M'n moeder betaolende 'm en
binst klom ik al verzichtig de trap op. Om 's te
gaon kieken... D'n derden en zesde tree kraoken-
de, mao 'k wist wel 'oe of ik die most overslaon.
Even proeven. De riepste laogen naor een paor
daogen aan de voorkant, want m'n moeder 'iew
de zaok goed in de gaoten. Riepe en rotte appels
wieren naor voren ge'aold. En in de winter, as 't
begon te vriezen, wier t'r een ander bruun pa
pier over geleid. Mao dan was t'r van die grote
bèrg appels en peren a minder dan den 'elt over,
'óór.
„Dan staon d'r ook nog stoofpeeren", 'óór 'k
m'n buurman zeggen. „Mao die binnen van 't
jaor nii zó goed gelukt. Mee dien laote vost ee."
'k Knik 'n kêê. Vost, dienk 'k, vost, ,,'eit 't dan
van 't voojaor zo laote nog gevrozen?" Mao die
'aol me a vlug uut d'n dróömen. Want jao, bie
de Paosen was 't weer nii vee soeps. „Dan bin
nen de appels beter gelukt joeng." En mee een
'n effen stemme vertelt ie dat dien appelboom
vanachter in de boogaord wel 't dubbele van pse-
de jaor belooft op te briengen. „Den zuuren ap
pel?" zeg 'k langst m'n neuze weg. Ie knikt en
kiekt een bitje effen, 't Is net of tie 't raoit: „Die
zuure appels, wa moen 'k dao mee?" vraog 'k.
En mee 'n staolen gezicht gaot ie vèder: „Zuure?
Dan doe je d'r toch wat extrao suuker bie."