Teder mo
De schrik zit er
behoorlijk in bij
ouders en gastouders.
1 O I Dinsdag 9 september 2008 PZC
Ten onder aan
eigen succes
Als het kabinet de
kinderopvang
versobert, zal één op
de vijf ouders stoppen
met werken en bijna de
helft van de
gastoudergezinnen er
de brui aan geven. Gaat
het gastouderschap aan
zijn eigen succes ten
onder?
door Tanja Kits
en Joost Bosman
Sinds de vergoedingen voor alle
vormen van kinderopvang
flink zijn verhoogd, is er een
run op gastouders. Veel kinder
dagverblijven werken met
wachtlijsten. Een gastouder is veel sneller
gevonden. Nu er vanaf 2005 een goede
vergoeding tegenover staat van het rijk is
deze vorm van opvang massaal ontdekt.
Met als gevolg een enorme budgetover
schrijding.
Van de 650 miljoen euro die er volgens
het kabinet bezuinigd moet worden op
de kinderopvang, komt 400 miljoen voor
rekening van het gastouderschap. „Volko
men onterecht", vindt Wendeliene van
Luijk, directeur van een gastouderbureau
en woordvoerder het Platform Kwaliteit
Gastouderopvang. „Het is een succesrege
ling gebleken. Maar moet je het daarom
afschaffen? Er wordt steeds geroepen dat
het om oma's en opa's gaat die hun gra
tis opvang ineens betaald wilden krijgen.
Dat blijkt dus niet zo te zijn."
Het platform liet een onderzoek doen.
Daaruit blijkt dat slechts 10 procent van
de gastouders een opa of oma betreft. De
rest van de gastouders hebben geen fami
lierelatie met de ouders van de kinderen.
Uit het onderzoek blijkt dat een op de
vijf ouders stopt met werken als de aan
gekondigde bezuiniging doorgaat. Ook
zou bijna de helft van de (groot)ouders
die nu op kinderen past, er mee stoppen.
Staatssecretaris Dijksma (Onderwijs) is
niet onder de indruk van het onderzoek.
Ze verwacht niet dat ouders minder gaan
werken door een bezuiniging op de op-
passubsidie. Volgens haar blijkt uit ande
re onderzoeken juist dat ouders hun
baan niet opzeggen en stoppen ook opa's
en oma's niet met oppassen. „Tot voor
enkele jaren geleden kregen ze helemaal
geen bijdrage van de overheid. In de toe
komst zal dat altijd nog 2,50 euro per uur
zijn."
Het aantal kinderen naar soort opvang
I 1 gastouderopvang CD buitenschoolse opvang
x 1.000
K kinderdagverblijf
kosten 2,4 miljard euro
700 kosten 1,8 miljard euro r
p
-625-
585
totaal waaronder met totaal waaronder met
kinderen toeslag kinderopvang kinderen toeslag kinderopvang
circa 25.000 kinderen gingen ook naar een kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang
infographic. RVbran: CBS: EU-SILC en WKO 2006/2007
Bovendien heeft de subsidieregeling van
de informele zorg door opa's en oma's
(of andere verwanten) er niet toe geleid
dat meer ouders zijn gaan werken. Beper
king van de vergoeding zal daarom nu
volgens Dijksma niet leiden tot minder
werkende ouders. Ook werd er volgens
Dijksma veel oneigenlijk gebruik van ge
maakt van de bestaande regeling.
Van Luijk geeft wel toe dat de huidige
subsidieregeling fraudegevoelig is. Ner
gens staat dat je moet werken om in aan
merking te komen voor de rijksbijdrage.
„Als je de belastingdienst belt en vraagt
hoeveel je vergoed krijgt voor kinderop
vang, krijg je te horen dat je slechts een
dag in het jaar hoeft te werken om voor
de maximale vergoeding in aanmerking
te komen. Dat is natuurlijk niet de bedoe
ling. Wij hebben dan ook voorgesteld
een regeling te maken waarbij de relatie
tussen opvang en werk wordt gekoppeld.
Daar zouden wij als gastouderbureaus
prima op kunnen controleren."
Van meet af aan een rare maatre
gel, noemt Harrie Verbon,
hoogleraar openbare financiën
aan de Universiteit Tilburg, de
subsidiëring van de gastouderopvang. „Je
geeft mensen een vergoeding per uur
voor informele opvang en dat levert pro
blemen op. Het is een open einderege
ling en dat stimuleert misbruik."
Maar ook de ingreep die het kabinet nu
voor ogen staat (de vergoeding voor een
gastoudergezin te verlagen van zes naar
2,5 euro per uur) vindt Verbon 'dom'. „]e
gaat alleen de hoogte van het bedrag dat
oneigenlijk wordt gebruikt te lijf, niet het
misbruik zelf."
Volgens Verbon heeft de maatregel ook
niet gewerkt waarvoor hij bedoeld was:
het aan het werk krijgen van meer men
sen. „Het enige wat er is gebeurd, is dat
opvang door familieleden of kennissen is
geformaliseerd. In die zin geloof ik het
rapport van het Platform ook niet. Vrou
wen zijn niet meer gaan werken door die
subsidie, want de familieleden pasten al
tijd al op hun kinderen. Het enige ver
schil sinds 2005 is dat ze er nu voor be
taald kunnen krijgen."
Verbon stelt voor de subsidie niet meer
te 'oormerken', maar periodiek een be
drag over te maken aan ouders die recht
hebben op een bijdrage in de kinderop
vang. „Op die manier kunnen ze zelf we
ten waaraan ze dat besteden: aan oppas
sende familieleden of aan een kinderdag
verblijf"
Volgens Van Luijk is dat een goed idee.
Het platform heeft Dijksma een alterna
tief plan aangeboden waarin ook dat
voorstel wordt gedaan. „Geef tweeverdie
ners een vergoeding voor drie dagen kin
deropvang en alleenstaanden die werken
een vergoeding voor vijf dagen. Dan ben
je van de hele rompslomp af"
Wilma Krikhaar speelt op haar boerderij buiten met 'haar' kinderen.
Begin dit jaar begon Wilma
Krikhaar (48) voor zichzelf als
gastouder, nadat ze vijf jaar in
een regulier kinderdagverblijf
had gewerkt als groepsleidster.
„Ik wilde wat voor mezelf begin
nen. We hebben hier op de
boerderij de ruimte. En de klein
schalige opvang van kinderen
spreekt me heel erg aan. Je kunt
ze veel meer aandacht geven. Ze
hebben niet te maken met
steeds wisselende leidsters. En
het is allemaal flexibeler. Ik
werk in principe van half acht 's
ochtends tot zes uur, maar een
