spectrum 8
Nigerianen
jagen op
Bang voor haaien
Kinderen zijn het
doelwit van een
heksenjacht in Nigeria.
Evangelische predikers
brandmerken jeugdige
Nigerianen als bezeten
en profiteren van de
angst van ouders.
Kinderen worden
afgeranseld en soms
gedood.
PZC
Zaterdag 6 september 2008
Het is vanaf mijn huis ongeveer
een kwartiertje lopen naar de
Indische Oceaan. Als ik hier op
'mijn strand' het zilte nat in
duik en ik zou in één rechte lijn door blij
ven zwemmen, dan kom ik pas na zo'n
8.000 kilometer aan land, in Zuid-Afrika.
Afgezien van het feit dat dit fysiek natuur
lijk een onbegonnen zaak is, zou ik het
ook niet durven. Het wemelt er al vanaf
tientallen meters uit de kust van de
haaien. Laatst werd in een jachthaven hier
vlakbij, gelegen naast een rustig kinder
strandje, een kanjer van een witte haai ge
signaleerd, de grootste menseneter onder
deze roofvissen. Het was een exemplaar
van bijna 5 meter lang, dat zich onge
geneerd tegoed deed aan het karkas
van een bultrugwalvis. Daarna
zwom hij voor het gezicht van alle
verbijsterde buurtgenoten nog even
wat rondjes voor de show.
De kans hier in zee te worden gegre
pen door zo'n witte haai of een van
zijn collega's zoals de tijgerhaai of de
stierhaai, is bijzonder klein. Maar al
leen het feit dat dit zo maar ineens
mogelijk is, houdt me tijdens zwem
partijen op warme zomerdagen rede
lijk dicht bij het veilige strand.
In de zomer observeren de lifeguards
hier op Mullaloo Beach het kustwa
ter met een verrekijker. Ook met klei
ne vliegtuigen wordt er gecontro
leerd op de aanwezigheid van haaien
voor de kust van Perth. Een enkele
keer moeten de badgasten het water
uit omdat een wat grotere haai de
kust nadert. Soms tot op enkele me
ters afstand.
Ook sommige surfers zijn bang voor
haaien. Juist zij zijn vaak het slachtoffer
van een aanval. Ze hangen de hele dag
rond in de branding, wat verder uit de
kust. Al liggend peddelend, op weg naar
een mooie golf, hebben surfers vanaf de
onderkant gezien het silhouet van een
langzame zeehond. Bovendien zijn ze zo
verslaafd aan hun sport, dat ze vaak voor
dag en dauw al het water induiken en er
pas weer uit gaan als het donker is. Terwijl
haaien juist zonsopkomst en zonsonder
gang als ideale etenstijd beschouwen.
Eigenlijk vinden haaien mensenvlees niet
zo lekker. En natuurlijk zijn wij als men
sen te gast in hun natuurlijke domein.
Maar aan die wijsheid heb je niets als zo'n
zwemmende eetmachine, met rijen tan
den zo scherp als scheermesjes, een hap
uit je heeft genomen.
Gewone zwemmers zijn bij tijd en wijle
ook een prooi. Doorgaans gaat het goed,
maar een enkele keer gaat het flink fout.
Zoals bij die oudere dame die dagelijks
haar zwemronde in zee maakte en eindig
de als voedsel voor een hongerige witte
haai. Of die Duitse zwemmer die vanuit
Perth naar het eiland Rottnest wilde
zwemmen en van wie pas jaren later de
botten werden teruggevonden op de zee
bodem. Ook zwemmers die hun hond
mee het water innemen, zijn om begrijpe
lijke redenen regelmatig de dupe van een
aanval.
Haaien die voor de kust van Australië le
ven, hebben op hun beurt meer reden be
vreesd te zijn voor mensen dan andersom.
Jaarlijks worden vele duizenden van deze
dieren in Australië genuttigd als het visge-
deelte van de bekende 'fish and chips'. Ver
der verliezen veel haaien het leven omdat
ze verstrikt raken in de vele netten die hen
op veilige afstand van de zwemstranden
moeten houden.
Hun aantal neemt echter het snelst af door
de toegenomen, veelal illegale, jacht op
haaienvinnen, vooral bedoeld voor de
Aziatische markt. Deze miljardenhandel
dreigt sommige soorten zelfs voorgoed uit
te roeien.
STANDPLAATS
door
René Croeneveld
Sffiwei 1Mrs
De enkels van
Ekemini verto
nen sporen
van de marte
ling om de
heks uit haar
te verdrijven.
ÊT idden in een kerkdienst werd
lm im ik aangewezen als heks. Mijn
I I ouders geloofden de profetes
I die mij aanklaagde. Thuis
.A. JL. werd ik op advies van de pro
fetes geslagen en kreeg geen eten. Op een dag goot
mijn vader benzine uit de tank van zijn brommer
over me heen en stak me in brand. Drie dagen lie
ten mijn ouders me op de vloer liggen, zonder
mijn wonden te behandelen. Toen mijn vader
dreigde het weer te doen, ben ik weggelopen."
De 10-jarige Gerry ratelt zijn verhaal staccato af.
Zijn ogen staan dof. Hij herinnert zich elk detail
van wat er twee jaar geleden gebeurde. Sindsdien
leeft hij in een revalidatiecentrum in Esit Eket, in
het olierijke zuiden van Nigeria, met 144 andere
vermeende heksjes. De politie sloot Gerry's vader
op wegens poging tot moord. De jongen werd bij
de rechtzaak als getuige gehoord. „Ik heb gehuild
en bij de rechter gepleit hem vrij te laten. Mijn va
der is de enige die geld verdiende. Als hij niet kan
werken, kunnen mijn twee zusjes niet naar school.
Gelukkig luisterde de rechter en liet hem vrij."
Hij toont zijn door brandwonden ontsierde ge
zicht. „Mijn vader en moeder zijn niet slecht", be
zweert hij. „Ze waren echt bang voor mij. Zij zijn
niet de schuldigen, maar de profetes. Die deed hen
geloven dat ik het Kwade was en hun leven kapot
zou maken. Ik weet dat heksen niet bestaan, maar
op een gegeven moment heb ik toegegeven dat ik
er een was, om de klappen te laten ophouden."
Hij wendt zijn gezicht af bewust van zijn gehaven
de gezicht. Als hij de camera ziet, springt hij op en
lacht vriendelijk. „Ik moet gaan, ik ga spelen bij de
rivier. Daag!"
De enkels van Ekemini Abia vertonen diepe litte
kens van het touw waarmee ze een week lang aan
Living Faith
- tiURCti
WORLPWli?e
jWWCHftPB
'"««HBiamiKiHaati I
M1
Deborah vertelt haar verhaal
terwijl een hond haar besnuf
felt.
Langs de
hoofdstraat
van Esit
Eket wordt
reclame ge
maakt voor
de Wonder
kerk.
200 km
NIGER
Harcourt
Atlantische
Oceaan
KAMEROEN
EQUATORIAAL
GUINEE
infographic: BV bron: ANP
tekst en foto's llona Eveleens
