De zeekraal kleurt
20 1 Zaterdag 6 september 2008 PZC
Zeekraal is kenmerkend voor zilte overgangsgebieden. foto Chiel Jacobusse
ren, ook na elf jaar Zeeland. Zijn ouders na
men hem al jong mee de natuur in. Op
zijn 25ste werd hij leerling-terreinmedewer-
ker van Natuurmonumenten. Nu, bijna
twintig jaar later, is hij dus regiobeheerder
in Zeeland. Minder in het veld, meer ach
ter het bureau.
Hij heeft kaarten van de Schouwse zuid
kust meegenomen. De percelen die in nat
te natuur omgezet zijn staan er genum
merd aangegeven, evenals de landerijen
die de komende jaren aan de beurt zijn.
Op weg van Zierikzee naar de Heerenkeet
zijn we langs bulldozers en draglines gere
den. Een modderige bedoening nog, maar
dat is een kwestie van tijd. Er worden
oude kreken uitgegraven, vertelt Boon.
Niet zomaar in het wilde weg, maar op ba
sis van infrarode luchtopnamen. Zelfs als
een watergang honderden jaren geleden is
dichtgegooid, kun je dat met de speciale
opnameapparatuur nog altijd zien.
De landbouwer, die vanaf Zierikzee gezien
net vóór plan Tureluur boert, heeft een
groot protestbord op zijn land gezet: 'Stop
de groene leugen'. Een beetje pijnlijk, net
tegen het natuurgebied aan waar zo langza
merhand vogelaars uit heel Europa naar
toekomen. Arjan Boon laat het woord 'bele
ving' diverse keren vallen. Van de nieuw
aangelegde natuur kan volgens hem ieder
een profijt hebben. Natuurliefhebbers, re
creanten, Zierikzeeënaren. En boeren. De
percelen langs de kust die in plan Tureluur
worden opgenomen zijn verre van ideaal
voor de landbouw, zegt hij. Zoute kwel
heeft rijke oogsten daar altijd in de weg ge
staan. De boeren hebben elders op Schou
wen hoger gelegen en dus vaak betere
grond gekregen.
Het eerste deel van het plan is rond het
jaar 2000 ingericht, Staatsbosbeheer heeft
het er nu voor het zeggen. De rest, tot pal
onder Zierikzee, volgt de komende jaren
en valt onder Natuurmonumenten. Het
uiteindelijke doel is een aaneengesloten, ro
buust natuurgebied te creëren. Terug naar
de tijd van voor de ramp van 1953, mis
schien zelfs naar de tijd van de stoomgema
len rond 1850. Met ruimte voor kustbroed-
vogels als de tureluur en kluut. Een groot
brak gebied, zo groot, dat er in veel Europe
se landen met belangstelling naar het pro
ject wordt gekeken.
In deze nazomertijd kleurt de zeekraal
rood. Vanaf de uitkijktoren zie je hele vel
den. We kijken in noordelijke richting,
met de wind mee, dat is gerieflijker. Na
tuurgebied zo ver het oog reikt. De door
gaande weg van Zierikzee naar
Burgh-Haamstede loopt er dwars door
heen. Ja, beaamt Boon, als die ooit nog
eens verlegd kan worden... Anderzijds, veel
Verkleurend zeekraal is in deze tijd van het jaar sfeerbepalend aan de zuidkust van Schouwen-Duiveland. foto's Marijke Folkertsma
taurant de Heerenkeet bij Moriaanshoofd.
We zitten daar aan de rand van plan Ture
luur, één van de grootste natuurontwikke
lingsplannen van Europa. Het deel langs
de zuidkust van Schouwen, westelijk vanaf
Zierikzee, beslaat als het helemaal klaar is
zo'n vijfhonderd hectare.
De schapen houden het vandaag voor ge
zien, ze liggen als verwaaide bollen wol te
gen de dijk te schuilen. De koeien verstop
pen zich in een pluk hoog opgeschoten
riet. Drie lepelaars schrikken, als een witte
bestelauto de onverharde weg naar een
boerderij inslaat. Moeizame vliegers, tegen
de wind in winnen ze hoogte, waarna ze
zich snel uit het zicht laten blazen. Drie
witte stipjes tegen het donkergrijs.
Arjan Boon is regiobeheerder Schelde voor
de vereniging Natuurmonumenten. Gebo
ren Amsterdammer, dat is nog altijd te ho
Valt mee, leek het. Marjon de Hond
had het de avond tevoren wel grijs
ingezien. Ook de buienradar gaf al
le aanleiding om met nat rekening
te houden. Maar in het echt drijft de wolk
vaak over.
Deze keer niet, op de Oosterscheldedijk bij
de Heerenkeet. De wind is plotseling opge
stoken en stuwt het water onheilspellend
onze kant op. Het nieuwe Deltaplan komt
niets te vroeg, zou je zo zeggen. Eerst was
er nog enige schakering in het grijs. Nu
niet meer. Het aanbod om met de auto
naar de uitkijkpost te rijden slaan we af
Niet van suiker, dat soort volkswijsheden.
Na vijf minuten begint het te regenen. De
storm komt van links. Aan die kant raken
we doorweekt.
Het doel is de houten uitkijktoren, een
klein half uurtje wandelen vanaf café-res
Een uitje op de dijk bij Moriaans
hoofd, de zuidkust van Schouwen.
Met een rijk uitzicht op het inmid
dels gerealiseerde deel van Plan
Tureluur. Je ziet er een inlaag, je
ziet er uitgestrekte brakke natuurge
bieden. Moerassig, goed voor de
kustvogels. We kijken deze keer
met de wind mee. Voor het spot
ten van vogels moet je wel een
buitje kunnen hebben.
door Jan van Damme
wandelroute
uitkijktoren
Heerenkeet
OOSTERSCHELDE
Karrenveld
