49 spectrum
'Ik voorzie
steeds meer
crepeergevallen'
PZC
Zaterdag 30 augustus 2008
Zorgverlener Ruurd Braams heeft zijn handen vol aan schrijnende gevallen die ontstaan omdat in Spanje wonende Nederlanders geen gebruik kunnen maken van de AWBZ.
Spanje trokken om onder de paraplu van
de AWBZ hulpbehoevende Nederlanders
te helpen, lopen nu met de kop tegen de
muur. In 2006 werd de AWBZ afgeschaft
voor Nederlanders die in het buitenland
wonen. Binnen de EU zijn dat er volgens
schattingen zo'n 60.000. Hoeveel er in
Spanje wonen, is volstrekt onduidelijk,
zegt Evert Hoeksma van de Nederlandse
ambassade in Madrid.
Linda en haar man vertrokken acht jaar ge
leden uit Nederland. Toen Linda in april
borstkanker kreeg, begon de ellende. Tij
dens haar verblijf in het ziekenhuis raakte
haar man helemaal in de war. „We troffen
hem aan, opgesloten in zijn huis en zwaar
verwaarloosd", vertelt Braams. „De man
kon niet meer alleen zijn, daarom hebben
we besloten voor hem een plek te zoeken
in een Nederlands verzorgingshuis. Dat
hebben we geweten."
Braams ontdekte dat de nieuwe gezond
heidswet geen antwoord heeft op dit soort
crisisgevallen. „Er moet een indicatie wor
den gesteld, maar omdat ze in het buiten
land wonen, kan dat niet."
Uiteindelijk kreeg hij het voor elkaar dat
zijn instelling zelf de indicatie mocht ver
richten. „Toen we het medisch dossier
naar Nederland hadden gestuurd, kregen
we binnen een uur een fax terug dat wij
niet bevoegd waren. We konden even
tueel nog reageren via een 09-nummer.
Als je dat leest, zakt je broek helemaal af.
Want 09-nummers kun je vanuit Spanje
niet bellen."
Het probleem waar Braams tegenaan liep,
is bij de Nederlandse ambassade in Madrid
bekend. „We hebben er soms onze han
den vol aan", zegt Hoeksma, sociaal atta
ché. „Het afgelopen halfjaar hebben we ze
ker vijf soortgelijke gevallen gehad. Eén
keer is het ons gelukt iemand in een
Spaans verpleeghuis opgenomen te krij
gen. Het ging om een hoogbejaarde vrouw
die bijna blind was. Pas toen ze haar heup
brak, kreeg ze via het ziekenhuis een
plaats."
De ambassade heeft dit najaar een tour
van werkbezoeken op het programma
staan, langs de verschillende zorginstellin
gen aan de kust, om de problemen te in
ventariseren.
In Spanje bestaat geen AWBZ omdat daar
traditioneel de kinderen voor hun ouders
zorgden. Nu steeds meer vrouwen gaan
werken, is kortgeleden de Ley de Depen-
dencia (wet van afhankelijkheid) aangeno
men, die een voorzichtig begin maakt met
zorg voor ouderen en gehandicapten.
Voor zover er nu ouderenzorg bestaat, is
dat op particuliere basis. „Om dat te kun
nen betalen, moet je bijna miljonair zijn",
zegt Lisette de Leeuw, die een eigen ver
pleeghuis heeft aan de Costa Blanca, in de
buurt van Benidorm. Haar tehuis wordt
nu voor een deel bewoond door mensen
die nog profiteren van de overgangsrege
ling. „Verder is er alleen maar plaats voor
de rijken."
Het maandtarief bedraagt 2.600
euro voor een eenpersoonska
mer. De Leeuw: „In Nederland
doen ze net alsof het alleen om
rijke mensen gaat die hier zitten. Maar dat
is beslist niet waar. Hier in de buurt van
Benidorm zijn in de loop der jaren veel
mensen komen wonen met een beschei
den pensioentje en met de belofte dat ze
gebruik konden maken van Nederlandse
zorg als dat ooit nodig werd. Ze kwamen
hier juist naartoe vanwege de gezondheid.
Zij wisten toen niet dat de AWBZ zou
worden afgeschaft."
De Leeuw maakte verschillende schrijnen
de gevallen mee. „Maar het rottige is dat
we ze lang niet allemaal kennen. Ik voor
zie steeds meer crepeergevallen."
Max en Sonja Dhoolaeghe richtten tien
jaar geleden de belangengroep KB-746
(het nummer van het gewraakte koninklij
ke besluit) op om de scherpe kantjes van
de nieuwe wet af te halen. „Ik had pas nog
overleg met minister Klink van Volksge
zondheid, maar ik ben ervan overtuigd dat
het helemaal niets uithaalt. De politiek wil
er niet aan. Ze vinden het lastige problema
tiek en de meeste politici begrijpen niet
eens hoe het in elkaar steekt."
Volgens Dhoolaeghe is het gevolg van de
nieuwe gezondheidswet dat er nu allerlei
trucs worden uitgehaald om zich in te dek
ken. Veel mensen laten zich in Nederland
inschrijven bij hun kinderen of op cam
pings, maar wonen gewoon het hele jaar
in Spanje. Als het nodig is, kunnen ze zich
dan via het woonadres in Nederland laten
inschrijven voor zorg. Er is ook een groep
die teruggaat naar Nederland, uit angst
voor de oude dag. Dhoolaeghe zegt ver
schrikkelijke dingen te hebben meege
maakt. „Kom hier maar eens een week,
dan kun je zelf allemaal zien."
Zoals een vrouw die haar dementerende
man in een vrachtauto heeft geladen en
hem voor de deur van een verpleeghuis in
Nederland heeft afgezet. „We krijgen hier
straks dezelfde toestanden als in Engeland,
waar ze op de vliegvelden crisiscentra heb
ben voor de opvang van ouderen die met
een ticket enkele reis door kinderen of ver
zorgers op het vliegtuig zijn gezet. Deze
vorm van granny dumping staat ons ook
te wachten", vreest Dhoolaeghe.
De zonnige tuin van Sant Marti kan niet
beletten dat Linda zich in de steek gelaten
voelt. „We hebben ons hele leven AWBZ-
premie betaald en nu zit ik hier waar ik
niet thuis hoor", zegt ze verbitterd. Braams
probeert haar te troosten: „Over een paar
weekjes kun je naar Nederland."
De naam van Linda is gefingeerd omdat ze niet
met haar eigen naam in de krant wil.
FRANKRIJK
Palamos
mosl
JpM
J
SPANJE
O.
Madrid
Barcelona
AN
