47 spectrum
haat meewarigheid
'Mijn rol was erg
confronterend. Erg
emotioneel ook'
PZC
Zaterdag 30 augustus 2008
neke Grönloh
Ze zit zo'n halve eeuw in het vak
en met dertig miljoen verkochte
platen is ze wereldwijd de
bestverkochte Nederlandse
artiest ooit. Ze kan zich
terugtrekken in haar huis in
Frankrijk, als ze dat zou willen.
Maar dat doet ze niet. Over twee
weken is tijdens het Vlissingse
festival Film by the Sea de
première van de speelfilm Ver
Van Familie - naar het boek van
Marion Bloem - waarin Anneke
Grönloh voor de eerste keer
serieus acteert. „Ik speel Oma
Em. Maar eigenlijk speel ik mijn
moeder."
door Hetty van Rooij
foto David van Dam/CPD
Een interview met Anneke Grön
loh regelen blijkt niet eenvou
dig. Ze heeft een zaakwaarne
mer die als een waakhond haar
belangen verdedigt en die op
een vriendelijke manier duidelijke eisen
stelt: niet praten over angsten en ellende
uit het verleden, alleen foto's publiceren
die vooraf zijn goedgekeurd, het verhaal
ter goedkeuring voorleggen en uiteraard
zal ook hij deelnemen aan het gesprek 'an
ders gaat 't niet door'. „Ze is niet zo'n pra
ter. En ze heeft geen zin in weer een dra
matisch, zielig verhaal", verduidelijkt hij.
Hoezo een zielig verhaal? Op de bank in
het restaurant zit een frêle, tot in de punt
jes verzorgde vrouw, die met zachte stem
spreekt en soms een wat kwetsbare indruk
maakt, maar tegelijkertijd een zeer profes
sionele uitstraling heeft. Hier zit iemand
die je niets wijsmaakt. De onbevangenheid
tegenover journalisten is er al in haar tie
nerjaren door platenmaatschappij Phono
gram uitgedrild, zo verklaart Anneke Grön
loh haar terughoudendheid. „Ik heb ge
leerd altijd op te letten en altijd de correc
te antwoorden te geven, ook al had ik zelf
liever iets anders gezegd."
Het wantrouwen komt voort uit slechte er
varingen en persoonlijke ellende. Ze ver
loor de afgelopen jaren achter elkaar haar
echtgenoot, haar zusje en haar goede
vriend Jos Brink. Vorig jaar sloeg ze terug:
met een gala-avond ter gelegenheid van
haar 65e verjaardag en met twee nieuwe
cd's. „Dan krijg je van die verhalen in de
krant met zo'n toon van 'oh, oh, oh, wat is
ze toch flink en wat slaat ze zich er toch
dapper doorheen'. Ik haat dat soort mee
warigheid. Het laatste wat ik wil, is bewon
dering voor het feit dat ik doorga. Er zijn
zo veel mensen die hetzelfde of veel ergere
dingen hebben doorgemaakt."
Ander onderwerp dus. Ver Van Familie,
een speelfilm naar het boek van Marion
Bloem over een Indische familie, gaat op
14 september in première bij Film by the
Sea in Vlissingen. Anneke Grönloh speelt
de rol van Oma Em, de oude Indische oma
om wie het hele verhaal draait. Haar acteer-
ervaring was beperkt tot incidenteel caba
ret- en revuewerk. Het duurde lang voor
dat ze het aandurfde in een speelfilm de
rol van een 86-jarige doodzieke vrouw te
spelen. Ook duurde het lang voordat ze de
voltooide film in de beslotenheid van haar
eigen huiskamer durfde te zien. Ze kan
zich nauwelijks voorstellen dat ze ooit de
moed zal opbrengen in een volle bioscoop
naar zichzelf te gaan kijken.
„Ik heb dit niet opgezocht, het kwam to
taal uit de lucht vallen. Er kwam eerst een
telefoontje van Marion Bloem, die mij in
de film een bijrol had toebedeeld als zange
res. Toen ik haar ontmoette, zei ze met
een: 'Maar jij bént Oma Em!' Ik wist abso
luut niet of ik dat kon en had het oordeel
van een professional nodig. Oma Em
spreekt in de film nauwelijks en ze ligt het
grootste deel van de tijd in bed. Ik moest
haar dus neerzetten via zwijgend acteren
en was daar heel onzeker over. Ik heb con
tact gezocht met een dramadocente en zij
heeft me geleerd met weinig woorden veel
te zeggen. Ik moest Anneke Grönloh hele
maal laten varen en me verplaatsen in
Oma Em. Dat kon ik alleen maar doen
door terug te gaan naar mijn overleden
moeder, want Oma Em lijkt qua karakter
erg op haar. Eigenlijk heb ik mijn moeder
gespeeld zoals ze was: klein, fragiel en do
minant, altijd zorgend voor anderen. En ja,
dat was erg confronterend. Erg emotioneel
ook. En ik ben oud in die film! Oüdü"
Ze ziet er ineens ook heel erg Indisch uit.
„Ik bén ook heel erg Indisch. Ik kan mijn
accent er duimendik opleggen. Ik moest
voor deze film ver terug in mijn herinne
ringen. Dat kostte af en toe grote moeite
en het was soms pijnlijk. Ten tijde van de
opnamen betrapte ik mezelf er op dat ik
bewoog zoals mijn moeder, dat ik met
mijn schouders omhooggetrokken liep te
schuifelen. Ik had het ook voortdurend
koud. Ik denk niet dat mijn moeder erg
blij met me zou zijn geweest. Zij zag me
het liefst gekapt en in avondjurk."
Met haar acteerdebuut heeft ze haar nek
ver uitgestoken. Van het idee dat straks
heel Nederland een mening over haar ac
teerprestaties heeft, krijgt ze de griezels.
„Ik krijg weer wat over me heen, dat wil je
niet weten!" Meteen grijpt de manager in:
„Anneke is van de uitdagingen. Geef haar
een doel om naar te werken en dan zal ze
laten zien dat ze het kan."
Na een kleine pauze beaamt ze dat, heel
rustig: „Ik houd van uitdagingen, ja. En ik
verleg graag grenzen. Maar ik heb dit voor
al gedaan vanwege mijn moeder."
Anneke Grönloh was het eerste
echte Nederlandse tieneridool
in het begin van de jaren zestig
en kijkt inmiddels met enige
vertedering terug op de massahysterie die
ze destijds veroorzaakte. Met haar grote hit
Brandend Zand ('Zwarte Dino, jij wou Ni-
na, die met Rocco was verloofd') heeft ze
inmiddels een soort haat-liefde relatie. „Er
Anneke Grönloh
Johanna Louise (Anneke) Grönloh, op
7 juni 1942 geboren in Tondano, Noord-
Celebes (Nederlands-lndië). Haar eerste
levensjaren woonde ze in een jappen
kamp. Na de oorlog ging het gezin naar
Nederland en vestigde zich in Eindhoven.
Ontmoette Peter Koelewijn, trad met zijn
band op en won in 1959 een talenten
jacht. Zo begon haar zangcarrière.
Trouwde op 31 augustus 1964 met Vero-
nica-dj Wim-Jaap van der Laan. Hij over
leed in 2004.
Begin jaren zestig werd ze met Brandend
Zand, Paradiso, Soerabaja en Cimeroni be
kend. Deed in 1964 mee aan het Eurovi
sie Songfestival met Jij bent mijn leven.
Werd gedeeld tiende.
Werd in 2000 uitgeroepen tot Neder
lands zangeres van de eeuw vanwege het
recordaantal verkochte exemplaren van
Brandend Zand.
was een tijd dat ik dat nummer niet meer
kon horen en niet meer kon zingen, maar
dat is wel voorbij. Ik realiseer me dat Bran
dend Zand me groot heeft gemaakt en ik
moet blij en dankbaar zijn dat mensen er
nog steeds om vragen. Ik kan er nu ook
enorm van genieten. Het is fantastisch,
zo'n hele zaal die loskomt en al bij de eer
ste maten meezingt."
Waarom gaat de generatie artiesten uit de
jaren zestig zo lang mee? Behalve Grönloh
zijn ook Willeke Alberti, Rob de Nijs en
Ria Valk nog steeds actief en verzekerd
van een trouw publiek. „Ik denk dat het
komt omdat wij destijds echt het vak heb
ben geleerd. We vinden het doodgewoon
om live te zingen. We weten dat we het
publiek moeten vermaken, dat we het
voor minstens de helft moeten hebben
van onze uitstraling op het podium. Het is
geweldig dat we er met z'n allen nog
steeds zijn.
„Het grootste verschil tussen vroeger en
nu zit in de enorme technische ontwikke
ling. Dankzij de techniek kunnen er nu
veel meer jonge mensen de bühne op,
maar dus ook mensen die helemaal niet
kunnen zingen. Bij mij is het er van jongs-
af ingehamerd: zorg dat je stem in orde is,
dat je minstens een uur voor je optreden
aanwezig bent om je voor te bereiden, dat
alles piekfijn in orde is. Dat heeft alles te
maken met respect voor je publiek. Tegen
woordig zie je artiesten die rechtstreeks uit
de auto het toneel van Carré oprennen,
met modder aan hun laarzen en in kleren
waarin ze in de tuin hebben gewerkt. Dat
kan dus niet, vind ik. Tenzij het deel uit
maakt van een act."
Ze slaat een gemanicuurde hand voor haar
mond. „O jee, dat ik dat zomaar zeg! Ik er
ger me dood aan zulke dingen, maar houd
er normaal gesproken altijd mijn mond
over. Nooit nare dingen over een ander
zeggen, is me met de paplepel ingegoten."
Anneke Grönloh heeft het druk. En plan
nen zijn er genoeg. Zo zou ze haar kennis
en ervaring best willen delen met 'opko
mend talent'. „Er is me al een paar keer ge
vraagd les te geven, maar het is er nog niet
van gekomen. Je weet maar nooit."
Ze treedt een keer of zes, zeven jaer maand
in Nederland op. „We stellen wel eisen en
we houden veel af', benadrukt de mana
ger. In het najaar staan er tv-optredens en
stadionconcerten gepland in Singapore en
Maleisië, waar niemand Brandend Zand
kent, maar waar Anneke Grönloh een ge
vierde ster is. Ze veert omhoog bij de ge
dachte aan een kookprogramma op de tele
visie. „Enig! Ik weet zeker dat ik dat kan",
zegt ze met opvallende zelfverzekerdheid.
Een tweede filmrol? Ineens is ze weer on
zeker en zaakwaarnemer Bart Peeters
schiet onmiddellijk te hulp. Uiteindelijk
komt er een keurig afgewogen antwoord.
„Ik vond Ver Van Familie enig om te doen
en als ze me ooit benaderen voor een ande
re film, zal ik misschien wel 'ja' zeggen.
Dat ligt vooral aan de rol, natuurlijk. Maar
laten we eerst de reacties maar eens af
wachten."
