2i spectrum
Een merkwaardig zootje ongeregeld
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
voorbij
Marjan
Berk
PZC
Zaterdag 23 augustus 2008
Als een verdwaasde kip scharrel ik door
mijn boekenbezit. De Rotterdamse Bibli
otheek komt straks dertig boeken opha
len om een tentoonstelling in te richten
met mijn meest geliefde boeken. Met de leesbril
op de neus kruip ik heen en weer, sleep stoeltjes
aan om de hoogste planken te scannen op de favo
rieten. Daarbij ben ik tot een paar merkwaardige
ontdekkingen gekomen. Mijn voortreffelijke Portu
gese hulp Maria de Fatima, die mij al zevenentwin
tig jaar stofvrij probeert te houden, maakt regelma
tig mijn boekenplanken schoon. En zet daarna
mijn boeken ondersteboven terug. Ook zoek ik te
vergeefs naar dierbare lievelingsboeken die ik maar
niet kan terugvinden... tot ik na diep nadenken
moet concluderen dat ik mijn darlings heb uitge
leend. Wanneer ik iets lees waar ik razend enthou
siast of diep geraakt door word of flink om gegrin
nikt heb, krijg ik iets over me van de handelsreizi
ger die zijn schoensmeer aan iedereen wil slijten.
Het is wel een vreemde coïncidentie, dat ik in
mijn Kalenbergse huis de boeken moest opslaan in
verband met de naderende restauratie en het ver
zoek van de bieb om mijn lievelingen aan hen af te
staan. Maar het laat onverlet dat een aantal van die
gekoesterde schatten zijn verdwenen, waarschijn
lijk in de boekenkasten van vrienden en kennis
sen.
En er is nog iets raars: ik vind van sommige boe
ken twee of meer exemplaren. Zo is 'Het dagboek
van Malte Laurids Brigge' van Rainer Maria Rilke
nu vier keer aangetroffen. Ook het 'Dagboek van
Alice B. Toklas' heb ik vier keer in mijn bezit.
'Oblomov' van Gontsjarov drie keer en de verza
melde gedichten van Jacques Bloem twee keer. Ik
denk, dat het restanten zijn van de uit huis getrok
ken kinderen. Ik had (en heb) de gewoonte alles
wat ik interessant of belangrijk vond in zesvoud
aan te schaffen, één exemplaar voor mijzelf en de
rest voor de kinderen (vijf). Ja, en af en toe lieten
ze zo'n boek dan gewoon achter.
Maar er zijn heerlijke boeken verdwenen. Zo is
daar 'The Old Devils' van Kingsley Amis zoek. Dat
is het allergemeenste boek over ouder worden.
Meedogenloos inventariseert de oude Kingsley het
verval en de wanhopige pogingen dat verval te ont
kennen of vóór te blijven. En de beschrijvingen
van de exercities in de liefde op hoge leeftijd zijn
hilarisch. Bij welke goeie vriend is dat heerlijke
boek in 's hemelsnaam terecht gekomen?
Wat ik ook mis is 'Het menselijk tekort' van André
Malraux. La condition humaine) Dat boek las ik
in de goedkope pocketuitgave met gloeiende oren
in de nachtdienst. Veel van dat boek ben ik inmid
dels vergeten, maar niet de beschrijving van een
man die de opdracht heeft iemand te vermoorden.
Hij ziet zijn slachtoffer slapen en staat daar dan
met al die gedachten in zijn hoofd... buitenge
woon inzichtgevend stuk literatuur over het ver
moorden van een medemens.
Na veel stofhappen ligt daar mijn selectie van der
tig boeken. Een merkwaardig zootje, geen lijn in te
bekennen. Behalve dan de grillige lijn van mijn
herkenning van het universeel menselijke dat uit
die stapel naar mij toekwam. De grootste troost
die de literatuur mij biedt is, dat ze gewoon te
koop is. Of te leen. In de bibliotheek, dat wel.
Want uitlenen, dat is er niet meer bij.
