Alles wordt duurder,
dus even bukken
Indicatoren
'Het klinkt dramatischer dan het is' Prof. dr. Henriëtte Prast
O Bespaar!
Een aantal ongebruikelijke indicatoren:
De Camper-index
De roklengte
De haarlengte
De lippenstift-verkoop
Pessimistische liedjes
Recessie in de media
PZC
Zaterdag 23 augustus 2008 I 1 3
Favoriet gesprek in de super
markt: alles wordt duurder.
Tal van voedingsmiddelen
zijn in een jaar ruim 20 procent in
prijs gestegen. Bij de pomp is de
klap nog harder. Benzine, diesel
en zelfs lpg kosten een huishou-
)den tegenwoordig een vermogen.
De prijzen stijgen harder dan het
inkomen. Inflatie is het gevolg.
Het geld wordt minder waard, de
koopkracht daalt. Een beladen
woord in politiek Den Haag.
Inflatie is van alle tijden. In goede
jaren blijft die geldontwaarding be
perkt. De laatste jaren bleef de in
flatie in Nederland redelijk beschei
den op 1 tot 2 procent per jaar.
Veel beter dan in andere landen
die ook de euro hebben. Dat leid
de tot lage rentes voor bijvoor
beeld hypotheken en geldlenin
gen.
Die tijd lijkt voorlopig achter ons
te liggen. De rente is behoorlijk op
gelopen. Autodealers adverteren
nauwelijks meer met gratis uitge
stelde betalingen. In juli was de in
flatie al opgelopen tot 3,2 procent.
In alle eurolanden samen is dat in
middels 4 procent. En de tendens
is stijgend. Dat is overigens nog
niets vergeleken met de inflatie in
Cratis.nl: alle aanbiedingen,
lokkertjes en proefpakketten
op een rij.
Cratisoptehalen.nl: Spaar het
milieu door hergebruik.
- Websites van energie- en wa
terbedrijven: breng de energie
rekening omlaag met spaarlam
pen of een zuinige douche.
Zuinigheidmetstijl.nl: de on
line variant van de vrekken-
krant, voor eenieder die wil
consuminderen.
- Hetnieuwerijden.nl: rustiger
rijden voor brandstofbesparing.
Nibud.nl: met onder meer het
on-line persoonlijk budget
advies en de site berekenuw-
recht.nl om te kijken of u aan
spraak kunt maken op toesla
gen voor zorg of huur.
de jaren zeventig. Die liep toen op
tot boven 10 procent.
De huidige, oplopende inflatie,
wordt vooral veroorzaakt door
fors opgelopen prijzen voor ener
gie en voedingsmiddelen. Maar
ook de overheid jaagt de kosten
op via accijnzen en belastingen, zo
als onlangs de vliegtaks.
De voor 1 januari geplande verho
ging van de btw van 19 naar 20
procent zou de inflatie met nog
eens een half procentpunt verho
gen. De kans is overigens mini
maal dat dit doorgaat. Want politi
ci zijn als de dood voor een nog
verdere aantasting van de koop
kracht.
Van een bescheiden inflatie heeft
bijna niemand last. Reden waar
om de Europese Centrale Bank
slechts één doel heeft: de inflatie
beperken tot maximaal 2 procent.
Een renteverhoging zou de infla
tie, die daar nu ver boven ligt, kun
nen beteugelen. Maar een hogere
rente is weer slecht voor de econo
mische groei, die toch al bijna tot
stilstand is gekomen.
Een stijgende inflatie veroorzaakt
doorgaans een sneeuwbaleffect.
Vakbonden willen een compensa
tie voor de gestegen prijzen: 4 pro
cent meer loon eisten FNV en
CNV onlangs al. Zo wordt arbeid
duurder. En dat kan de prijzen
weer opjagen: de beruchte
loon-prijsspiraal. Totdat de wal
het schip keert en ontslagen aan
de orde van de dag zijn.
Inflatie treft vrijwel iedereen. Wie
minder dan 4 procent op zijn
spaargeld verdient, teert in op zijn
vermogen. De spaarrente stijgt wel
iswaar wel - de IJslandse bank Ice-
save biedt al 5,25 procent - maar
lenen wordt ook duurder. Nu be
leggen alleen maar geld kost, zien
pensioenfondsen geen kans meer
hun uitkeringen op peil te hou
den. Gepensioneerden merken dat
direct, actieve beleggers later.
Niet iedereen heeft evenveel last.
Hogere prijzen kan iedereen ontlo
pen door minder te consumeren
of goedkopere producten te ko
pen. Meestal staan die onderin het
supermarktschap. Dus even buk
ken.
En er is een andere troost: schul
den worden door de geldontwaar
ding ook minder waard. Bij een in
flatie van jaarlijks 3 procent is een
hypotheekschuld van 100.000 eu
ro over tien jaar nog ongeveer
70.000 waard.
Wanneer is er sprake van een recessie? De 'harde' definitie luidt: als er twee
opeenvolgende kwartalen sprake is van krimp van het nationaal product.
Dat is niet meer voorgekomen sinds 1988, het jaar waarin het Centraal Bu
reau voor de Statistiek begon met het publiceren van kwartaalcijfers. Een
'zachtere' definitie gaat uit van dalende, gelijkblijvende of lage groei gedu
rende één kwartaal. Dit kwartaal is het negende sinds 1988 waarin dat voor
komt.
Om te voorspellen wat de economie gaat doen, worden verschillende indi
catoren gebruikt. Voorbeelden zijn het vertrouwen onder beleggers, consu
menten en producenten, de exportcijfers, de beursindex AEX, de werkloos
heidscijfers, de industriële productie en de economieën van de Verenigde
Staten en Japan.
Een instrument van Amerikaanse
economen. Van alle
consumentengoederen is een camper de
minst noodzakelijke. Dat is dus de
eerste aankoop die geschrapt wordt als
er op de centen moet worden gelet.
Dalende verkopen van 'recreational
vehicles' kondigen dus een dalende
economie aan. In 2007 liep de verkoop
volgens persbureau Bloomberg voor het
eerst in zes jaar terug. Voor dit jaar
wordt een verdere daling verwacht.
Florissante tijden leiden tot florissante
rokjes. Zie de roaring twenties en de
jaren zestig, toen de economie
bovengemiddeld was en de rok boven
de knie eindigde. Zo wil de theorie. Een
andere variant zegt dat de rok bij een
recessie juist korter wordt omdat de
mogelijke financiële afhankelijkheid van
de man toeneemt.
Vergelijkbaar is de haarlengte. Volgens
de journalist Kosuke Iwano van Japanse
zakenkrant Nikkei staat lang haar voor
economische voorspoed en gaat bij een
recessie de schaar erin. Korte kapsels
zouden minder duur in onderhoud zijn.
Critici stellen echter dat je voor een
frisse coupe vaker naar de kapper moet
en dat kort haar dus duurder is.
Voorafgaand aan een recessie stijgt de
verkoop van lippenstift, zo ontdekt
Leonard Lauder, baas van cosmeticagigant
Estee Lauder. Theorieën over het
verschijnsel lopen uiteen; vrouwen die
minder te besteden hebben, kopen
goedkope cosmetica, zoals lippenstiften.
Of: bij een recessie vallen ontslagen en je
uiterlijk verzorgen verhoogt je
marktwaarde.
De Amerikaanse onderzoeker Harold
Zullow van de universiteit van
Pennsylvania ontdekte dat hoe
pessimistischer pop-songs zijn, hoe
geringer het consumentenvertrouwen is.
Pessimisme staat voor ellendige, niet te
vermijden gebeurtenissen, in
tegenstelling tot optimisme: je lot in
eigen hand nemen. 'I See a Bad Moon
Rising, I See Trouble on the Way' uit 1969
van Creedence Clearwater Revival is
volgens hem het ultieme voorbeeld.
Zullow concludeerde dat terwijl de
economie schijnbaar moeiteloos draait, de
eerste scheurtjes al een jaar voor de klap
zichtbaar zijn voor wie ze wil zien.
Recessie in de media. Als het woord
recessie vaker opduikt in de krant zou
er sprake zijn van een teruggang, zo
dachten ze bij het Britse tijdschrift The
Economist. Dat zou niet zo best zijn
want in deze krant stond in heel 2007
het R-woord 22 keer in de kolommen
tegen 64 maal in de eerste acht
maanden van dit jaar.
