Waardevolle snipper
VOC-tijd waait langs
Botten komen boven
op natte begraafplaats
Oudste schuifbalans
van Zeeland opgeknapt
Historicus verrast en
bezorgd na straatvondst
met historische waarde.
Ontmoet Georgina Verbaan en
Tygo Gernandt
s
PZC Vrijdag 22 augustus 2008 29
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Ben je maritiem his
toricus, waait er zo een stukje be
hang voor je voeten met op de ach
terkant een document over de la
ding van een scheepskist uit 1789.
Bijzonder, vindt Ruud Paesie,
maar ook vreemd. „Houdt nie
mand toezicht op de verbouwing
van dat monumentenpand?"
Dat pand staat in Middelburg aan
de Lange Noordstraat 25. Stichting
Arduin laat het verbouwen tot was
serette. Ook het behang wordt van
de muren getrokken. Zo belandde
een snipper op straat, waar Paesie
het woensdagavond vond.
Donkergrijs behang met lichtgrijze
motieven, eind achttiende eeuw,
stelt hij vast. Aan de achterkant zit
oud papier met de datum 17 juli
1789. „Het einde van de VOC-tijd
en het einde van de Republiek der
Nederlanden." Achter de datum
staat 'de heer Jacob...' en dan is het
afgescheurd. Eronder: 'Capiteijn
op 't O...' Oost-Indisch schip, vult
Paesie in. „En hier staat 'gepakt in
de kist' en dan een reeks goederen.
In het naslagwerk Dutch-Asiatic
Shipping staat dat op 3 augustus
1789, dus twee weken na de datum
op dit papier, het VOC-schip Hof
ter Linden is vertrokken van Ram-
mekens naar Batavia. En de kapi
tein heette Jakob de Groot. Zeker
heid heb ik niet, maar ik durf voor
95 procent zeker wel te zeggen dat
dit document gaat over deze kapi
tein en dit schip."
Kapiteins mochten een scheeps-
'Houdt niemand toezicht
op de verbouwing van
dit monumentenpand?'
kist met spullen meenemen die ze
konden verhandelen, weet Paesie.
„Als dit Jakob de Groot was, dan
nam hij fijne knipmessen mee, en
kijk hier: bruijnhouten coffiem...
Molen? Mes? Gereedschappen die
hij kon verkopen aan ambachtslie
den op Batavia."
Jakob de Groot was een Middelbur
ger, heeft Paesie nog uitgevonden.
„Waarschijnlijk overleden in 1794.
De reis van de Hof ter Linden naar
Batavia was waarschijnlijk ook de
laatste van het schip." Mooi dus,
deze snipper behang en oud pa
pier. En waardevol, zegt Paesie.
„Want de grote lijnen van wat de
VOC heeft gedaan zijn bekend,
maar dankzij dit soort informatie
kunnen we de geschiedenis verder
inkleuren." Daarom is hij ook be
zorgd dat hij dit zomaar op straat
heeft gevonden. „Het is een monu
mentenpand. Daar moet de ge
meente toezicht op houden als het
wordt verbouwd."
Dat gebeurt ook, zegt Aart van de
Vrie, die namens de gemeente de
vergunning voor sloop en ver
bouw heeft verleend. „Maar niet
24 uur per dag. Het is een kwestie
tussen aannemer en opdrachtge
ver om de vondst van waardevolle
spullen te melden."
En deze papieren zijn waardevol,
beaamt Johan Padmos, die voor de
gemeente toezicht houdt. „Vooraf
kun je niet altijd tot in detail zien
wat er op de muren zit. Dus dan
mis je wel eens wat. En ik kan me
voorstellen dat de aannemer onvol
doende kennis of tijd heeft. Wij
moesten toch nog langs voor her
controle, dus ik zal zeker kijken
wat er nog is en of dat naar het
Zeeuws Archief moet."?'
Achter op een stuk oud behang uit een monumentenpand staat een document uit 1789.
foto Ruben Oreel
v.o.F. van beveren-morks
havenplein 3
4301 jd zierikzbe
telefoon o l 11-413951
www.oeurloozikhikzee.nl
door Frank van Cooten
OOSTBURG - Op de gemeentelijke
begraafplaats in Oostburg komen
de laatste tijd na een fikse regen
bui menselijke botten bovendrij
ven. Deze resten zijn afkomstig
van graven die eerder dit jaar door
de gemeente zijn geruimd. De stof
felijke resten zijn elders begraven.
Nu blijkt echter dat er nog mense
lijke resten in de geruimde graven
zitten. Bij hevige regenval komen
deze botten aan de oppervlakte
van de zompige klei. Dat komt
door de gekozen eenvoudige me
thode van ruimen.
Volgens wethouder Catrien Bolijn
is voor die methode gekozen om
dat het zeven van klei, waarbij ook
de kleinste botjes worden gevon
den, drie keer duurder is. „Als de
raad daar echter drie keer zo veel
geld voor uit wil geven, zal ik dat
van harte ondersteunen."
Castings en audities
Workshops oa: improviseren, soapacteren, grimeren,
cameratechniek en regie
Maak kans op een filmrol en een Masterclass van
Hugo Metsers III (GTST)
Kosten: 10,-
Plaats: CineCity Vlissingen, zaterdag 13 september
Leeftijd: 15 - 27 jaar
Aanmelden/meer info: filmx@filmbythesea.nl
Dit programma wordt mogelijk
gemaakt door DELTA
www.nimbythesea.nl
door René Hoonhorst
AARDENBURG - De oudste schuifba
lans, een soort weegschaal, van
Zeeland is vanaf volgende week
weer te zien in het Gemeentelijk
Archeologisch Museum van Aar
denburg. De Romeinse unster
komt vandaag na een zorgvuldige
opknapbeurt terug.
Een unster is een schuifbalans,
waarmee goederen en voorwer
pen worden gewogen. De balans
bestaat uit een ketting, een schuif-
balk, een bakje aan een ketting en
hanggewichten. Door met de ge
wichten op de balk te schuiven,
werd het juiste gewicht bepaald.
Unsters werden - zowel op de
markt als thuis - gebruikt voor het
wegen van graan, fruit, vis en klei
ne handelswaar. Het weeginstru
ment was vanwege zijn compact
heid en gebruiksgemak populair.
De zo'n veertig jaar geleden in Aar
denburg opgegraven unster da
teert uit de tweede of derde eeuw.
De schuifbalans is niet compleet:
ketting en hanggewicht ontbre
ken. Wel werden ook enkele bron
zen bakjes en een liggend stenen
gewicht van drie Romeinse pon
den (3 keer 327 gram) opgegraven.
De unster werd de afgelopen
maanden opgeknapt voor 450 eu
ro door restauratieatelier Kempes
uit Haelen.
WEEKEND
ENSTEN
Zaterdag 23 en zondag 24 augustus
Huisartsen
Schouwen-Duiveland
Huisartsenpost Schouwen-Duiveland
Kon. Gustaafweg 2, Zierikzee
tel. 0900-1585 (ma. t/m vr. van 18.00 tot
8.00 uur, in weekeinde of tijdens feestda
gen alleen na telefonische afspraak)
Tandartsen
Schouwen-Duiveland
Spreekuur 16.30 - 17.00 uur.
tel. 06-53737162.
Apotheken
Apotheek Zierikzee, Dam 18,
0111-412906; open za. 9.00-12.30 en
17.00-18.00 uur. Zon- en feestdagen
12.00-12.30 en 17.00-18.00 uur.
Verloskundigen
Verloskundige Praktijk Lena
24 uur bereikbaar, tel. 06-22255315.
Wijkverpleging
Allévo.
Schouwen-Duiveland tel. (0113)
249111.
Dierenartsen
Weekenddienstartsen Schouwen-Duive
land. Voor spoedgevallen bereikbaar via
0111-412180. Spoedgevallen spreekuur
gezelschapsdieren zaterdag 13.00-13.30
uur, Grevelingenstraat 17 te Zierikzee.
Dierenambulance
Stichting Dierenvrienden Schouwen Dui-
veland, tel. 0111-406111.
