Musicus gaat relatie aan
met verhaal van Homerus
nazomerfestival "WË
Samenwerking
geeft Gabriel Rios
nieuwe inspiratie
19
2vJ f C
Wiek Hijmans, componist en uitvoerend
gitarist met Zeeuwse wortels, schreef de
muziek voor de theatermarathon Odyssee.
„De noten beleef ik anders als de ademhaling
van de acteur erbij komt."
door Ali Pankow
neveld. De Odyssee in de fraaie vertaling van H. J.
de Roy van Zuydewijn sprak hem zeer aan. „De
eerste ontmoeting met Paul was een mooie erva
ring. Hij vertelt het verhaal alsof hij dat aan zijn
buurman doet. Zo gewoon, zo naturel. Ik heb
toen meteen aangegeven dat ik zelf ook graag wil
de spelen in de voorstelling. Ik kon echter niet bij
alle optredens zijn, dus moest er een tweede gita
rist komen. Zodra dat was geregeld, ging ik aan de
slag." Bij die eerste ontmoeting al constateerde
Hijmans een prettige wisselwerking tussen hem
en Peter Sonneveld. Samen gingen ze op zoek
naar eenheid in het materiaal aan tekst en mu
ziek. „Het verhaal over de reis bestaat in feite uit
losse hoofdstukken met veel wisselende sferen",
zegt hij als componist. Het maakt immers nogal
verschil of Odysseus bijvoorbeeld moet zien te
ontsnappen aan de Cycloop, de eenogige reus,
zich vermaakt in de armen van de mooie Circe, te
rade gaat bij Tereisias in het dodenrijk of het ver
leidelijk gezang van de Sirenen moet weerstaan.
„Elk verhaal in het eerste deel is anders gekleurd,
maar als componist kan ik in de muziek daar
naast wel de rode draad van die jarenlange reis ac
centueren. In het tweede deel is dat helemaal an
ders. Daarin wordt verteld hoe het Odysseus bij
zijn thuiskomst vergaat en is er geen sprake meer
van dat eilandhoppen", licht Hijmans toe.
„Ik ben er dol op", omschrijft hij zijn ervaring als
uitvoerend musicus een specifiek aandeel te leve
ren in een theatervoortstelling. Hij heeft net ook
veertig keer gespeeld in de voorstelling Het huis
van de moskee van René Groothof naar het gelijk
namige boek van Kader Abdolah. „Dat was sa
men met twee jonge toneelspelers. Ik loop daarin
als gitarist draadloos rond en er wordt ook tegen
me aan gepraat.'' Hij heeft ervaren dat aanwijzin
gen van een dirigent anders zijn dan van een re
gisseur. „Het gaat dan vooral om het gevoel voor
muzikaliteit van de persoon in kwestie. Bij Peter
is dat geweldig. Hij heeft zoveel ervaring en esthe
tisch gevoel."
Hijmans ervaart elke voorstelling van Odyssee
weer anders. „Dat is echt heel bijzonder. Noten
die ik bijvoorbeeld al tien jaar speel, ga ik plotse
ling anders beleven als de ademhaling van de ac
teur erbij komt. Paul doet het ook zo geweldig dat
het elke avond weer een nieuw verhaal lijkt."
Odyssee, di 2, wo 3, vr 5 en za 6 september, Nieuwe
Kerk, Middelburg. Aanvang: 18.30 uur. Duur: 4,5 uur
inclusief pauze met diner.
Avonturen en tegenslagen kenmer
ken de terugreis van Odysseus. Hij
doet er tien jaar over om na de Tro
jaanse oorlog weer thuis te komen
op zijn eiland Ithaka. En als hij daar
dan eindelijk aankomt, wacht hem een klein le
ger van aanbidders dat vecht om de hand van zijn
vrouw Penelope.
De Odyssee, het beroemde verhaal van Homerus,
inspireerde Peter Sonneveld, artistiek leider van
Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam, tot een bewer
king van het hele boek. Wiek Hijmans compo
neerde op zijn verzoek de muziek. Dat resulteer
de in een drie uur durende marathonvoorstelling.
Het eerste deel De wraak van de zee verhaalt over
de terugreis van de Griekse held. Na de pauze,
waarin een maaltijd wordt geserveerd, volgt De
laatste beproeving het verhaal over de thuiskomst
van Odysseus. Acteur Paul R. Kooij vertelt het
klassieke epos tijdens het Zeeland Nazomerfesti
val in de Nieuwe Kerk in Middelburg.
„Het verhaal is leidend, maar de muziek is meer
dan dienend daaraan. Het is heel mooi om als mu
sicus een relatie aan te gaan met het verhaal",
zegt Hijmans. Hij tekent voor de composities in
de gehele voorstelling. Als uitvoerend gitarist
treedt hij zelf alleen in het eerste deel op. In De
laatste beproeving wordt de muziek vertolkt door
Joost Buis (trombone) en Örzse Adam (altviool).
„Ik had niet zoveel met Griekse mythologie. Op
merkelijk wellicht, omdat mijn familie juist nogal
wat oud-talige mensen telt. Mijn grootvader bij
voorbeeld was leraar oude talen. Zelf koos ik be
wust voor het atheneum in plaats van voor het
gymnasium, waar je 'al dat Grieks' kreeg, zoals ik
van mijn zus had gehoord. In die tijd wilde ik
vooral veel tijd hebben om gitaar te spelen, maar
ik heb het later wel als gemis ervaren, die oude ta
len", vertelt Hijmans.
Hij was verheugd met de opdracht van Peter Son-
foto Bas Czerwinski
Gabriel Rios werd geboren in Puerto Rico en woont
al lange tijd in België. Met zijn zonnige popliedjes is
hij een graag geziene gast op menig podium. Bij het
Nazomerfestival, waar hij in 2004 ook te gast was,
verzorgt Rios het slotconcert op het Abdijplein.
door Mischa Beckers
Rios is doorgaans met een flinke band op pad maar
op het Nazomerfestival heeft hij maar twee muzi
kanten bij zich. Het zijn de Belgische jazzpianist
Jef Neve en percussionist Kobe Proesmans, ook geen on
bekenden van het festival. Jaren geleden trad Rios op bij
de ZaMu Awards. Tijdens een van zijn nummers deed Ne
ve mee. „Hij speelde op een manier zoals ik piano altijd
al heb willen horen. Ik wist meteen dat dit het geluid was
dat ik wilde."
Onlangs bracht Rios zijn goedlopende album Angelheart
uit. Hij liep een tijdje met het idee rond om een extra cd
op te nemen met akoestische nummers die hij gratis kon
verstrekken. Die extra cd werd uiteindelijk Morehead, Het
live brengen van die nummers bood de mogelijkheid om
eindelijk met Neve uitgebreider samen te spelen. Rios
zocht naar de minimaal benodigde combo-achtige samen
stelling. Die vereiste nog een drummer en dat werd per
cussionist Proesmans. „Kobe speelt in mijn eigen band
en in veel andere gezelschappen. Ik ben een enorme fan
van zijn spel en in ons huidige trio kan hij weer een heel
andere kant van zichzelf laten z;ien."
De setlist staat vast en bestaat uit nummers yan Rios zelf,
enkele oudere Puerto Ricaanse liedjes, wat covers (van Ni-
na Simone en ook Voodoo Chile van Jimi Hëndrix) en
twee stukken die Rios en Neve samen schreven. „Voor
mij als popmuzikant is het wat moeilijker om te improvi
seren, zowel qua setlist als binnen de nummers. Met lef
stelde ik daarom van te voren de arrangementen vast. We
hielden het daarbij zo simpel mogelijk."
Rios en Neve gaan hierna verder met hun eigen bands en
projecten, maar het succes van dit trio smaakt naar meer.
„Op dit moment schrijf ik nummers voor een nieuwe cd
en ook Jef zal een album uitbrengen. Hij beïnvloedde
mijn schrijfstijl enorm; de samenwerking gaf me nieuwe
inspiratie. Jef staat erg open voor vele muziekstijlen en be
nadert die vanuit allerlei invalshoeken. Ik heb geprobeerd
hem te 'stelen' en op te nemen in mijn band, maar daar
voor is hij niet beschikbaar. Maar goed, het trio houdt
niet op te bestaan. Als onze cd's afzijn gaan we zeker
weer toeren."
Gabriel Rios, zaterdag 6 september, Abdijplein, Middelburg.
Aanvang: 21.00 uur
Gabriel Rios foto Frouwkje Bijlstra/GPD
Componist/gitarist Wiek Hijmans.
