Het verhaal vertellen
Het verlangen om te
versmelten met de
natuurlijke omgeving
a
4
nazomerfestival
Station Zuid is een vaste waarde op het festival
geworden. Na het succes van vorig jaar, met Seven
by 2, volgt nu een zaalproductie: Wave, waarbij
opnieuw de vermaarde Canadese choreograaf
Sylvain Émard is betrokken.
door Rolf Bosboom
Drie jaar bestaat Station Zuid, het danshuis voor
de zuidelijke provincies, nu. De veelheid en diver
siteit aan producties is in die periode behoorlijk
gegroeid. Zeker in het begin waren die maar mondjes
maat in Zeeland te zien, maar dat is verleden tijd, verze
kert artistiek leider Mare Vlemmix. „Dat gaat veranderen.
Met theaterdirecteur Peter de Neefis afgesproken dat al
les wat we maken in elk geval in Middelburg is te zien en
soms in Goes of andere plaatsen in de regio. En met het
Nazomerfestival bestaat een langetermijnafspraak dat we
jaarlijks zichtbaar zijn op het festival. Dat kan in verschil
lende grootheden."
Vorig jaar werd een van de vier locatieproducties ge
maakt: Seven by 2 in Fort Rammekens. De negen voorstel
lingen waren allemaal volgeboekt, opnieuw een bewijs
dat er in Zeeland volop belangstelling is voor moderne
dans, aldus Vlemmix. „Er is hier weinig op dat gebied te
zien. Dus als zich dan iets voordoet, dan denken toch veel
mensen: nu moet ik erbij zijn. Zeker in Zeeland hebben
we inmiddels een vaste schare fans opgebouwd."
Dit jaar is Station Zuid minder prominent op het festival
aanwezig. In de Middelburgse schouwburg wordt drie
keer Wave opgevoerd, een coproductie met Sylvain
Émard Danse uit Canada, Grand Théatre de Lorient uit
Frankrijk en Usine C uit Canada. „Dat zegt iets over de in
ternationale context waarin we werken."
De choreograaf is Sylvain Émard, die vorig jaar verant
woordelijk was voor het tweede deel van Seven by 2. Wa
ve - bestemd voor vijf dansers - is het slot van de trilogie
Climatology of Bodies, waarvan de delen ook los van el
kaar kunnen worden beleefd. In het drieluik onderzoekt
de choreograaf'de samenhang tussen het menselijk
lichaam en het veranderende klimaat'. Het gaat Émard
daarbij vooral om het verlangen om soms te versmelten
met de natuurlijke omgeving, als tegenwicht tegen de
steeds sneller draaiende economie. Vlemmix: „Zijn inspi
ratie is vaak de vraag: waar staan we in de maatschappij,
hoe bepalen we onze positie daarin?"
Wave, woensdag 27 augustus,
dinsdag 2 en woensdag 3 sep
tember, Stadsschouwburg, Mid
delburg. Aanvang: 20.30 uur.
Verzamelen bij Abdijplein
(busvervoer). Gratis inlei- j
ding om 20.00 uur op ^jr
Mf
Abdijplein.
foto
Angelo Barsetti
Chris Thys regisseert de openingsvoorstelling
Kwartet van Heiner Müller in de ontvangsthal
van de COVRA, het opslagbedrijf voor
radioactief afval. „Het zegt iets over ons dat
we ons afval zo veilig moeten wegstoppen."
door AU Pankow
Chris Thys is geraakt door de noodzaak
van het verhaal. Het móet worden ver
teld. Volgens haar gaat Kwartet van Hei
ner Müller over 'De Liefde' en vooral
over de onmogelijkheid die te uiten.
Voor markiezin Merteuil en burggraafValmont is het
de laatste kans. De ultieme avond waarop ze elkaar
erotisch en intellectueel willen verrassen en overtroe
ven is aangebroken. De spanning is om te snijden.
Dit wordt hun laatste spel. Aan het einde van de
avond zal Valmont sterven. Een gesprek met de regis
seur nog aan de vooravond van het repetitieproces.
Kwartet is de toneelversie van de brievenroman Les
liaisons dangereuses van Choderlos de Laclos, bij het
grote publiek vooral bekend door de film Dangerous
liaisons. Müller schreef het stuk in 1981. De markiezin
en de burggraaf spelen een hard en cynisch spel. Ooit
waren ze geliefden. Nu voeren ze een wrede voorstel
ling op, waarin bedrog en wraak hoogtij vieren. Bij
toerbeurt dagen zij elkaar uit tot erotische escapades
met anderen. In tegenstelling tot Dangerous Liaisons
laat Müller in zijn Kwartet de hoofdpersonen zeifin
de huid van die 'anderen' kruipen.
Het toneelstuk staat dit seizoen extra in de belangstel
ling mede door de vertolking op het Holland Festival
onder regie van Barbara Frey met Jeroen Willems en
de Duitse actrice Barbara Sukowa in de hoofdrollen.
'Een cynisch en saai stront- en pisdrama' kopte de re
censie in de Volkskrant daarover. De voorstelling
werd volledig weggeschreven. Chris Thys toont zich
geschokt, maar vooral verbaasd. „Ik zou wenen als
mij dat zou overkomen", zegt zij in alle eerlijkheid,
„Ik vond het zo jammer dat ik zelf die voorstelling
niet meer kon gaan zien in Amsterdam. Zulke goede
acteurs. Hoe kan dat toch?
Thys acht dit stuk absoluut niet gedateerd. „Het ver
haal speelt zich af zowel aan het eind van het Ancien
Régime, vlak voor de Franse Revolutie in f789, als er
gens in de toekomst in een bunker na de Derde We
reldoorlog. Er wordt gevaarlijk spel gespeeld. Er is alle
maal gevaar, maar het is een universeel verhaal. Voor
mij gaat het over de liefde. Over het nodig hebben
van tederheid. Maar de personages kunnen dat niet
uiten. Zij kunnen alleen via een rollenspel met elkaar
communiceren. Het thema is te vergelijken met De
Minnaar van Pinter."
Thys heeft een speciale band met dit stuk. Zij vertolk
te in 1995 zelf de rol van Merteuil, onder regie van
Lidwien Roothaan. Haar tegenspeler was de - nu in
middels overleden - acteur Senne Rouffaer, toen al
éminence grise. „Hij was ruim 70, ik net 40 toen. Dat
grote leeftijdsverschil had invloed op de interpretatie.
We speelden het vanuit een herinnering, de passie
was al voorbij. Dat wordt nu heel anders. Ilse Uitter-
linden en Erik Van Herreweghe zijn generatiegeno
ten. Tussen deze Merteuil en Valmont is de passie
nog volop aanwezig", zegt Thys. Dat verwacht ze al
thans, want ze is geen regisseur die aan de vooravond
van het repetitieproces al een blauwdruk gereed
heeft liggen. Ze biedt de spelers ruimte mee te den
ken, uit te proberen en laat zich daarbij graag verras
sen. Zelf is zij in de eerste plaats actrice. Daarnaast
heeft ze televisiewerk, geeft ze les en doet af en toe
een regie, ook binnen het amateurtheater.
„Zelf wil ik als actrice voor de vertolking van een rol
altijd graag voeding vanuit andere kunstvormen, dus
helemaal los van de vorm waarin het stuk gespeeld
zal worden", zegt Thys. Ook als regisseur van Kwartet
laat ze zich inspireren door andere, rijke bronnen.
Kwartet
Eén daarvan is het boek Een gevaarlijke verhouding of
Daal-en-Bergse brieven van Hella S. Haasse. De schrijf
ster heeft daarin een fictieve briefwisseling met mar
kiezin De Merteuil, die in Laclos' woorden 'naar men
zegt richting Holland' is gegaan na de dood van Val
mont. Haasse biedt een welkome nuancering van
Merteuil, die in de letterkunde meestal eenzijdig
wordt geschetst als een 'Richard III in rokken', 'vrou
welijke Tartuffe' of'satanische Eva'.
