Vogels in Nederland
Vogels kijken is ongekend populair. Steeds meer mensen pakken de verrekijker en
de vogelgids en trekken er op uit. Of nemen gewoon plaats in de tuinstoel en kijken
wat er langskomt. 'Vogelaars' zijn ook noodzakelijk: ze houden via tellingen bij hoe
het staat met de vogelstand in Nederland. Vandaag verschijnt de Vogelbalans 2008
van SOVON Vogelonderzoek Nederland en de Vogelbescherming, met positieve en
minder positieve verhalen.
rip®
12 Donderdag 21 augustus 2008 PZC
door Miriam van den Brand
illustratie Chantal van Wessel
Een vogel
verveelt nooit
Een schim schiet
door de lucht. Jan
Schoppers (45) twij
felt geen moment.
Daar vloog een ha
vik over natuurge
bied de Posbank bij
Rheden. Een jonge havik. „Dat zie
je aan de bruinige kleur. Ook de
banden op de staart zijn nog wat
bruin in plaats van wit."
Om de kleuren van de havik goed
te zien heeft Schoppers er wel
even zijn verrekijker bijgehaald.
Zijn meegenomen vogelgids is niet
nodig, de meeste soorten herkent
hij zo wel.
Wandelend over een heidegebied
heeft de vogelaar, werkzaam bij
SOVON Vogelonderzoek Neder
land, naast zijn ogen ook zijn oren
open. Hij hoeft een vogel niet te
zien om hem te herkennen.
Schoppers is al vanaf zijn jeugd
een enthousiaste vogelaar. De hob
by verveelt nooit. „Er komen nieu
we soorten of, en dat is minder
leuk, soorten nemen af of verdwij
nen. Het is interessant om er ach
ter te komen hoe dat komt. Een
beetje als het oplossen van een
raadsel. Dat is ook erg belangrijk
voor de bescherming. De vrijwilli
gers van SOVON doen veel vogel
tellingen, zodat we de veranderin
gen in de gaten kunnen houden."
Schoppers, lid van de Vogelwerk
groep Arnhem, is een van de vele
vogelliefhebbers in Nederland. Het
kijken van vogels wordt steeds po
pulairder. Volgens SOVON, de Vo
gelbescherming en de Dutch Bir-
ding Association zijn er nog nooit
zoveel mensen mee bezig geweest.
Hoeveel vogelaars Nederland pre
cies kent, is moeilijk te zeggen.
Het is bijvoorbeeld lastig na te
gaan wie elke zondagochtend in
de tuin staat met een verrekijker.
Een indicatie is het aantal leden
van de Vogelbescherming: op dit
moment zo'n 140.000. In 1990 wa
ren dit er nog zo'n 40.000 minder.
Al die mensen zijn geïnteresseerd
in vogels en de kans is groot dat ze
een groot aantal soorten kunnen
herkennen en er speciaal naar op
zoek gaan. Maar het zijn niet alle
maal 'actieve vogelaars'. Ze reizen
niet het land door om dat ene bij
zondere exemplaar te zien (zoals
de twitcher doet) of staan voor dag
en dauw in een natuurgebied vo
gels te tellen. „Van onze leden zijn
tussen de 10.000 en 20.000 men
sen ook echt actieve vogelaars",
zegt woordvoerder Kees de Pater
van de Vogelbescherming.
Volgens Arnoud van den Berg van
Dutch Birding Association is de
groei van het aantal serieuze voge
laars 'explosief geweest de laatste
jaren. „Ik gok dat het de laatste
tien jaar is verdubbeld. Ik ben zo'n
30 jaar geleden begonnen. Toen
was het aantal nog veel minder, en
kele tientallen mensen. Je kende al
le vogelaars. Nu is dat dus echt
niet meer te doen."
Een verklaring is volgens de hoofd
redacteur van het blad Dutch Bir
ding dat mensen meer vrije tijd
hebben. „Ik had vroeger op zon
dag vrij. Meer niet. Nu lijken men
sen vrij te kunnen nemen als ze
dat willen. Ze hebben dus meer
tijd voor hobby's zoals vogels kij
ken. En vogels zijn overal. Je hoeft
er niet, zoals bij zoogdieren vaak
het geval is, midden in de nacht
voor op. En je krijgt geen zere rug,
zoals bij het bestuderen van plant
jes."
Het is ook iets wat in principe ie
dereen kan, zegt Van den Berg.
Doe de tuindeuren open en houd
je ogen open. Het is dan wel han
dig een beetje kennis te hebben
over vogelsoorten, maar er hoeven
geen dure kleren of attributen te
worden aangeschaft. En mooie fo
to's zijn zo gemaakt sinds de op
komst van de digitale camera.
De Pater van de Vogelbescher
ming denkt ook dat een grotere
waardering voor de natuur bij
draagt. „Mensen zijn bezorgd over
de achteruitgang van vogelsoor
ten. En ze vinden het kijken van
vogels een verrijking van hun wan
delingen in de natuur."
Het stoffige imago van vogels kij
ken is verleden tijd, vinden Van
den Berg en De Pater. „Het wordt
niet meer vreemd gevonden om
met een verrekijker rond te lopen.
Iedereen doet het ook, van jong
tot oud. En ze hebben echt niet al
lemaal een baard en sandalen
aan", zegt de woordvoerder van de
Vogelbescherming.
Ook in de stad valt de vogelaar
niet echt meer op. „Als je vroeger
met een verrekijker om je nek
door de wijk liep, dachten ze toch
dat je naar iets heel anders dan vo
gels wilde turen. Vrijwilligers voor
vogeltellingen vinden was in de
steden ook altijd lastiger. Maar dat
is geen probleem meer."
Schoppers schat dat de gemiddel
de leeftijd van de Vogelwerk
groep Arnhem tussen de 30
en 40 jaar ligt. „Wij zijn
een actieve werkgroep, dat
helpt om nieuwe waarne
mers binnen te halen.
Maar de laatste jaren
zien we wel dat er
minder aanmel
dingen zijn van
de jeugd. Ze
hebben andere
hobby's en min
der tijd."
De leden ste
ken veel tijd in
hun hobby. „We
hebben pas een boek gemaakt
over de vogels van de Veluwe-
zoom waarin 25 jaar tellen is uitge
werkt. Dat boek straalt onze passie
uit voor het kijken naar vogels."
m
A
Merci
TKokf"eel,w
Zeker meenemen: vêrCeiiljkef eft vsgéfgStii
De auto is in open gebied een goede süh'SSÜfoM, omdat vogels niet bang zijn voor auto's
Draag Mtdinf j» «tanen
Maak gmtl mm bffWegtriptS en wees »|f| Pi pèiWig
Zorg dat de ffjft 4» rtiE staat, zo zijn kleuren en details beter te zien.
Het herkennen van geluiden kan lastig zijn in het begin. Er zijn daarom mei ytfgefgeluMtiii.
Ca mee op met gevorderde vogelaars.
Bron: Vogelbescherming
"T
