Gezondheid
Als de dood voor een
PZC Zaterdag 9 augustus 2008 1 7
Augustus is wespenmaand
bij uitstek. Voor mensen
met een allergie voor
wespengif kan het beestje
een killer zijn.
door Kitty van Cerven
foto's GPD
wespensteek
Een mens wordt in zijn leven gemiddeld vier tot vijf keer door een wesp
gestoken.
Jaarlijks komen zo'n 20.000 Nederlanders met een wespensteek bij de
dokter.
Daarnaast belanden nog eens 2.200 mensen op de afdeling spoedeisende
hulp van het ziekenhuis. Vijf procent van hen is zo ziek, dat ze moeten
worden opgenomen.
Jaarlijks overlijden circa vijf mensen als gevolg van een bijen- of wespen
steek. Hun dood is het gevolg van een anafylactische reactie of van op
zwelling van de luchtwegen na een steek in mond of keel.
De wesp produceert zijn gif in spiraalvormige kliertjes, die uitkomen op
een gifzakje, waaraan een vlijmscherpe angel zit. Doordat de angel geen
weerhaakjes heeft kan de wesp meerdere keren steken.
Wespengif bevat tal van werkzame stoffen, zoals histamine, serotonine,
wespenkinine, fosfolipase, hyaluronidase en antigen5.
met het gif heeft kennisgemaakt."
Overigens is elk insectengif weer
anders. Qua samenstelling wijkt
wespengif af van bijvoorbeeld bij
en-, hommel- of horzelgif „Door
gaans is het lichaam slechts voor
één soort overgevoelig. Iemand
met een wespenallergie hoeft dus
van een bijensteek in principe
geen ernstige gevolgen te onder
vinden." Angst kan echter veel aan
richten. „Het wil nog wel eens
voorkomen dat mensen na een
wespen- of bijensteek zo angstig
worden dat ze gaan hyperventile
ren en flauwvalllen. Daarom is het
goed te bedenken dat een wespen
steek in 98 procent van de geval
len goed afloopt." Dreigt iemand
door een wespensteek echter wel
degelijk in shock te raken, dan
mag er volgens de allergoloog geen
tijd verloren gaan. „Bel dan onmid
dellijk 112. Stap niet meer met de
patiënt in de auto om naar
het ziekenhuis of de dok
ter te rijden, maar blijf op
een goed bereikbare
plaats, waar de ambulance
snel kan komen. Elke minuut
kan dan tellen." Dat is ook de re
den waarom mensen, die weten
dat ze allergisch zijn, vaak een epi-
pen, een adrenaline-injector, op
zak hebben, zodat zij zich kunnen
injecteren, mochten
ze onverhoopt wor-
flfe den gestoken. Lies
bet h de Vries heeft
er tegenwoordig ook
altijd een binnen
handbereik. Daar
naast volgt ze al ge
ruime tijd een irnmu-
notherapie om van
de allergie af te ko
men. Geregeld krijgt ze
kleine hoeveelheden
wespengif toegediend
om haar immuunsysteem
af te leren er zo heftig op
te reageren. Volgens Osse-
koppele is zo'n kuur, die
wel drie tot vijfjaar in be
slag kan nemen, bijzonder ef
fectief „De patiënt heeft daar
door negentig procent kans om
vijftien jaar lang allergievrij te
zijn." De Vries noemt dit een ge
ruststellende gedachte, want de
schrik zit er na de gebeurtenissen
van vorig jaar nog goed in. „Het
lijkt wel alsof ik overal om me
heen steeds wespen zie."
„We onderscheiden qua ernst vier
klassen. In de eerste klasse ont
staan er over het hele lichaam jeu
kende bulten. In de tweede gaan
deze gepaard met luchtwegklach
ten. Is de reactie nog heftiger, dan
komen daar problemen met het
maag-darmstelsel bij, zoals diarree
en braken. In het ergste geval raakt
de patiënt in een anafylactische
shock. Doordat veel vocht uit de
bloedbaan in de weefsels terecht
komt, daalt de bloeddruk en gaat
het hart snel kloppen. Wordt de
bloeddruk niet snel genoeg op peil
gebracht, dan kan de patiënt over
lijden." Zo'n reactie zal nooit op
treden wanneer iemand voor de
eerste keer is geprikt, laat Ossekop-
pele weten. „Je kunt pas allergisch
reageren als je immuunsysteem
Ze keek de dood in de
ogen. Nu, tien maan
den later, is ze nog al
tijd niet klachtenvrij.
Door een simpele wes
pensteek. Een jaar geleden kon
Liesbeth de Vries uit Boekelo niet
vermoeden dat een beestje van
nog geen twee centimeter zo'n
aanslag op je gezondheid kon ple
gen. Inmiddels weet ze beter. „Een
wesp is een killer." Ze zal die dag
nooit vergeten. „Ik pakte de leu
ning van een stoel, precies op de
plek waar een wesp zat. Ze stak
me een keer of drie en dat deed
pijn ja, maar niet meer dan ik een
paar maanden daarvoor al had ge
voeld toen ik ook door een wesp
was gestoken. Alleen begonnen dit
keer mijn hand en later ook mijn
arm op te zwellen en kreeg ik alle
maal rode kringen. Ik vertrouwde
het niet en belde de huisarts. Ter
wijl ik daarmee bezig was had ik al
het gevoel dat ik omviel." Haar
vriendin bracht haar spoorslags
naar de artsenpraktijk. Amper in
de wachtkamer, raakte De Vries in
een shock. „Ik werd misselijk,
draaierig en zakte in elkaar toen
de dokter binnenkwam." Haar
bloeddruk daalde naar een gevaar
Toch kan het nog erger, wijzen de
cijfers uit. Jaarlijks sterven in ons
land gemiddeld vijf tot zes men
sen door een wespensteek. Hoe
angstaanjagend dit ook klinkt, ver
houdingsgewijs is dit een zeer
klein percentage.
„Slechts twee tot drie van de hon
derd mensen reageert allergisch",
zegt drs. R. Ossekoppele, een van
de twee internist-allergologen van
het Centrum voor Allergologie
Twente en Omstreken in Hengelo.
„Een zeer kleine minderheid dus."
Terwijl de meeste mensen een
wespensteek moeten bekopen met
een dikke bult of een zwelling van
het gestoken lichaamsdeel, gaat bij
mensen met een allergie voor wes
pengif het hele lichaam mee reage
ren.
lijk laag niveau en de huisarts dien
de onmiddellijk adrenaline toe.
Toen dit onvoldoende hielp, kreeg
ze opnieuw een dosis. Voor haar
stopt daar de herinnering. In be
wusteloze toestand werd ze in al
lerijl per ambulance naar het zie
kenhuis gebracht. Pas van de vol
gende ochtend staat De Vries weer
een duidelijk beeld voor ogen.
„Ik lag op de afdeling spoedeisen
de hulp en een cardioloog kwam
binnen met de uitslag van alle on
derzoeken." Op dat moment
drong eerst goed tot haar door dat
het kantje boord was geweest. Ze
had de shock overleefd, maar haar
hartspier was beschadigd en, zoals
later uit een MRI-scan zou blijken,
had het zuurstofgebrek negen litte
kens op haar hersenen achtergela
ten.
Voor Liesbeth de Vries brak een
moeilijke tijd aan. Maandenlang
hield ze last van duizeligheid en
concentratieproblemen. Ook
emotioneel raakte ze compleet
van slag. Pas sinds enkele we
ken krijgt haar leven weer
zijn normale loop, al
zijn nog niet alle
klachten verdwe
nen.
