heel hoog spel
'Volgens de grondwet moet ik het leven en de waardigheid van Russische burgers
waar ter wereld ook beschermen' Dmitri Medvedev, president van Rusland
gische dorp Ergneti. foto EPA
PZC Zaterdag 9 augustus 2008 1 1
Russen trekken Zuid-Ossetië binnen
Georgië
Georgië telt zo'n 4,6 miljoen inwoners van wie het overgrote deel, bijna
84 procent, orthodox christelijk is en zo'n 10 procent moslim.
Sinds 9 april 1991 is het land onafhankelijk van de Sovjet-Unie. In januari
2004 werd Michaïl Saakasjvili president. Begin dit jaar werd hij herkozen.
Als staatshoofd leidt hij ook de ministeries voor Staatsveiligheid en Defen
sie. Premier Goergenidze gaat over de overige ministeries.
In de communistische tijd was Georgië een van de rijkste Sovjet-repu
blieken. De economie kwam na de onafhankelijkheid in de knel, maar die
heeft zich inmiddels mede door buitenlandse investeringen hersteld. Wel
is het land voor olie en gas volledig afhankelijk van import. Vroeger kwa
men die tegen gereduceerd tarief uit Rusland, maar Moskou gebruikt de
gaskraan nu als drukmiddel om Georgiës toenadering tot de EU te stop
pen. Het land zoekt nu andere leveranciers en probeert een deel van de
energiebehoefte op te vangen met waterkrachtcentrales.
In de nadagen van de Sovjet-Unie ontstonden er al problemen in drie re
gio's in Georgië. Met het aan Turkije grenzende Adzjarië sloot Georgië la
ter een akkoord. Abchazië en Zuid-Ossetië zijn nog steeds twistpunten.
Zuid-Osseten zouden afstammen van de Iraniërs en willen aansluiting bij
de Russische regio Noord-Ossetië. In 1990 riep het de onafhankelijkheid
uit, waarna een twee jaar durende strijd volgde met Georgiërs. In 1992
werd onder druk van Rusland een wapenstilstand gesloten. Het grootste
deel van de regio staat sindsdien onder controle van Zuid-Osseten. In het
gebied zijn Russische troepen gelegerd.
Later in 1992 stuurde Tbilisi troepen naar Abchazië, waar de helft van de
bevolking moslim is. Ook deze regio wilde loskomen van Georgië. Het in
ferieure Georgische leger verloor het van de door Rusland gesteunde Ab-
chaziërs. Sindsdien heeft Rusland er vredestroepen gelegerd en hebben
de Verenigde Naties er een groep militaire waarnemers.
k- Door het geweld zijn zo'n 240.000 Abchaziërs en Zuid-Osseten (vooral
ethnische Georgiërs) op de vlucht geslagen.
De Russische machthebbers heb
ben Saakasjvili verbaal en econo-
misch onder druk gezet zijn ambi
ties bij te stellen. Vooralsnog tever
geefs.
Saakasjvili had al zijn hoop geves-
-/ tigd op de NAVO-top in april in
Boekarest. Met steun van Washing
ton zou de deur voor een lidmaat
schap voor Georgië opengaan. Het
bleek een misrekening. De Europe
se NAVO-leden blokkeerden een
Georgisch lidmaatschap. Verder
dan intensievere samenwerking
wilde men niet gaan. Saakasjvili
bedacht daarop een nieuwe tac
tiek. Hij greep het besluit van Mos
kou, begin mei, om de banden
met de afvallige Georgische regio's
Abchazië en Zuid-Ossetië aan te
halen, aan om Rusland van een an
nexatie van Georgisch gebied te be
schuldigen. Er volgde een gestage
troepenopbouw, begeleid door ge
welddadige incidenten en steeds
scherpere wederzijdse verwijten
en beschuldigingen.
Nu is de bom in Zuid-Ossetië, let
terlijk, gebarsten. Georgische troe
pen zijn het gebied binnengetrok
ken. De luchtmacht voert bombar
dementen uit. De Georgische pre
mier Lado Goergenidze claimt dat
het leger de vrede moet herstellen
die was verstoord door 'seperatis-
tische eenheden'.
Saakasjvili speelt heel hoog
spel. Rusland zal de bondge
noten in Zuid-Ossetië te
hulp schieten. Vliegtuigen zouden
al aanvallen op de luchtmachtbasis
Vaziani bij de Georgische hoofd
stad Tbilisi hebben uitgevoerd.
Russische militairen en tanks trek
ken Zuid-Ossetië binnen vanuit
Michaïl Saakasjvili.
foto EPA
het noorden. Er vielen gisteren do
den aan beide kanten. Georgië kan
een oorlog met Zuid-Ossetië win
nen, maar met Rusland zeker niet.
De VS noch de EU-lidstaten zijn
echt bereid Saakasjvili in militair
opzicht te steunen. Daarvoor is de
relatie met Rusland toch iets be
langrijker. Het feit dat Washington
en Brussel alle partijen alleen op
roepen het geweld te staken en te
gaan praten, is een vingerwijzing.
Vraag is echter hoe Saakasjvili tot
inkeer te brengen. De president
zal de agressie vanuit Zuid-Ossetië
en Rusland weer aangrijpen om
een NAVO-lidmaatschap te clai
men. Gezichtsverlies kan Saakasjvi
li ook niet hebben. In eigen land is
zijn positie niet langer zo sterk als
die ooit was. Massademonstraties
eind 2007 toonden dat aan.
Saakasjvili wist het vege lijf alleen
te redden door keihard ingrijpen
van ordetroepen, het afkondigen
van de noodtoestand en het muil
korven van critici, inclusief de me
dia. Het optreden van het Georgi
sche staatshoofd verhoogt de insta
biliteit in de Kaukasus en dat is in
niemands belang. Het gaat niet al
leen om de regio tussen de Kaspi
sche en Zwarte Zee, de corridor
tussen het Midden-Oosten en Rus
land, maar ook om een gebied
waardoor strategisch uiterst belang
rijke olie- en gasleidingen richting
Europa lopen. Energiebronnen
waar de EU-lidstaten niet buiten
kunnen.
Gezien de in het geding zijnde be
langen, en zonder echte steun van
de VS of de EU, zou Saakasjvili er
binnenkort wel eens snel achter
kunnen komen dat hij zich met
zijn militaire optreden in Zuid-Os
setië in zijn eigen voet heeft ge
schoten. En dat, als er een geschik
te opvolger voor hem is gevonden,
zijn politieke carrière wel eens
snel ten einde zou kunnen zijn.
ABCHAZI
Soechoemi
Tschinvali
Russische troepen zijn gisteren de Georgische regio Zuid-Ossetië binnenge
trokken. Rusland heeft nauwe banden met de bevolking van de afvallige regio
Eerder lanceerden Georgische troepen een groot offensief om de provincie
weer onder controle van de regering in Tbilisi te brengen.
bases
Russische
vredesmacht
Zuid-Ossetië, Abchazië:
opstandige regio's in Georgië.
TSJETSJENIË
NOORD-
OSSETIE
Lil
VN bufferzone
Zwarte Zee
ADZJARIË 1
SEMI-AUTONOME 1
REGIO
100 km
TURKIJE
INGOESJETIE
150 Russische tanks f
steken de grens met j
Zuid-Ossetië over
Tbilisi
Georgische troepen
bezetten Tschinvali
ARMENIË
AZERBEIDZJ
infographic: CN, RVbron:
