Bedreigingen rond de Olympische Spelen
1 O Donderdag 7 augustus 2008 PZC
Peking waakt, altijd e
Eén dag voor de officiële opening van de Olympische
Spelen staat de beveiliging in Peking op scherp. Overal op
straat spieden ogen en röntgenapparaten. Ondanks recente,
bloedige aanslagen elders in China, verzekert het
organisatiecomité: publiek en sporters zijn veilig.
door Remko Tanis
Een wandeling langs
de Verboden Stad
voelt als een exa
men. Om de paar
meter priemende
ogen van politie en
militairen. Ze aankij
ken, met een bescheiden glimlach
laten zien dat je niets van plan
bent: het voelt alsof je niets goed
kunt doen. Heb je het ene rijtje
succesvol gepasseerd, wachten ver
derop de volgende beveiligers al
weer.
Aan de overkant van de weg is het
Plein van de Hemelse Vrede, icoon
van communistisch China. Het is
al net zo ondergedompeld in bewa
king. Het plein, met 40,5 hectare
het grootste ter wereld, is alleen
nog toegankelijk via een beperkt
aantal ingangen. Bij elk daarvan:
veel bewaking.
Sinds vorige week woensdag kost
het evenveel moeite dit plein op te
komen als om in een vliegtuig te
stappen. Eerst maar eens door een
van de ondergrondse voetgangers
tunnels. Bovenaan de trap neemt
agent 705575 iedereen van top tot
teen op. In de tunnel staat bij elke
hoek een militair op een klein po
dium. Ze lijken strak voor zich uit
te kijken, maar als je dichterbij
komt, zie je ook hun ogen continu
heen en weer schieten naar alle
voorbijgangers.
Rechtsaf, via het einde van de tun
nel, naar de trap die op het Plein
uitkomt. Daar is de ultieme fuik.
Agenten, militairen, blauw afzet-
lint en een röntgenapparaat waar
elke tas doorheen moet. Mensen
worden met metaaldetectoren
extra afgetast.
Bij de bovengrondse entrees naar
het Plein gaat het niet anders. Hier
moet iedereen door een witte
punttent, waarin dezelfde contro
les plaatsvinden.
Ondertussen rijden over het plein
continu politiebusjes heen en
weer en patrouilleren agenten en
militairen te voet.
Niemand wil dat er iets misgaat tij
dens de Spelen, maar het zou voor
de Chinese machthebbers nog net
even wat harder aankomen als er
iets gebeurt op het Plein van de
Hemelse Vrede. Het Plein, dat in
het buitenland ook een icoon is ge
worden. Niet vanwege het immen
se mausoleum van Mao, maar van
wege de studentenprotesten die in
1989 met geweld door het leger
werden beëindigd.
Nog altijd censureert China inter
netpagina's die gaan over het neer
slaan van die opstand, ondanks be
loftes in 2001 - toen Peking de Spe
len kreeg toebedeeld - dat het in
ternetverkeer vrij zou zijn voor on
der meer de journalisten.
De beveiliging in de olympische
gaststad is immens. Volgens offi
ciële cijfers zijn bij de vorige Zo
merspelen, vier jaar geleden in
Athene, 70.000 agenten en militai
ren ingezet.
Peking heeft nu al minstens
110.000 veiligheidstroepen paraat.
Daar bovenop komen ruim
300.000 vrijwilligers, in de hele
stad, die alert zijn en ongeregeldhe
den direct melden.
Bij het Olympisch Park, waar het
grootste deel van de Spelen
plaatsvindt, is de beveiliging de
voorbije week verder opge
schroefd. Om belangrijke locaties
elders in de stad, zoals de hotels
waar de olympische bazen verblij
ven, staan metershoge hekken en,
ook hier, röntgenapparaten bij de
poorten.
Op de meeste metrostations wor
den sinds vorige week alle reizi
gers en hun tassen gecontroleerd
voor ze verder mogen. Chauffeurs
van stadsbussen hebben extra trai
ning gehad om verdacht gedrag te
signaleren. Als ze vermoeden dat
iemand kwaad in de zin heeft,
mag die uit de bus worden gezet.
De voornaamste bedreiging voor
de Spelen komt volgens China zelf
van de voor meer vrijheid strijden
de Tibetanen, leden van de verbo
den Falun Gong-beweging en van
Oeigoer-moslims uit het noordwes
ten van het land. Onlangs claimde
een Oeigoerse beweging, de
Oost-Turkestan Islamitische Bewe
ging (ETIM) ontploffingen in
stadsbussen. Diezelfde ETIM
dreigt nu met aanslagen tijdens de
Spelen.
Maandag nog werden in de weste
lijke provincie Xinjiang zestien
agenten met granaten opgeblazen.
Reden voor het organisatiecomité
om een dag later nogmaals te be
zweren: publiek en sporters in Pe
king zullen veilig zijn.
Buitenlandse deskundigen menen
dat China de dreiging van een aan
slag overdrijft. Het zou zichzelf
een argument willen verschaffen
voor het uitoefenen van totale con
trole.
Maar het gaat China niet alleen
om het bestrijden van terrorisme,
maar om het uitsluiten van elk in
cident: zelfs een vlug protest met
een spandoek kan de komende we
ken explosieve gevolgen hebben.
De rellen in Tibet in maart, en recent
in Guizhou en Yunnan, hebben sociale
spanningen aan het licht gebracht.
Volgens mensenrechtengroeperingen gebru
'Slechts' twee keer vond er een terreuractie met dodelijke
afloop plaats tijdens de Olympische Spelen. De angst voor
een aanslag zit er echter wel goed in. Een greep uit inci
denten, angsten en beveiligingsoperaties.
Mexico 1968: tien dagen voor de start van de Olympi
sche Spelen in Mexico drukt het leger een al weken duren
de onrust hardhandig de kop in. Op 2 oktober opent ze
het vuur op demonstrerende arbeiders en studenten. Ze
ker 300 mensen worden gedood. Journalisten worden ge
vangen genomen en hun materiaal in beslag genomen.
Daardoor slaagt de regering erin het voorval goed onder
de pet te houden. De internationale verontwaardiging
blijft beperkt en de Spelen kunnen doorgaan.
München 1972: wellicht de bekendste van alle aanslagen.
Leden van de Palestijnse terreurbeweging Zwarte Septem
ber doden in het olympisch dorp twee Israëlische sporters
en gijzelen er negen. Een bevrijdingsactie op het vliegveld
gaat fout: negen atleten, vijf gijzelnemers en een Duitse
agent komen om.
Seoul 1988: de Zuid-Koreanen vrezen een aanslag uit het
noorden en voor de beveiliging wordt alles uit de kast ge
trokken. Geen enkele accommodatie is te bereiken zonder
minstens drie veiligheidscontroles te passeren. Dag en
nacht staan zwaarbewapende militairen op wacht. Zuid-Ko-
reaanse en Amerikaanse oorlogsschepen patrouilleren
voor de kust. In Seoul is er een regelmatige controle van
alle hoeken en gaten waar explosieven verborgen kunnen
Een gemaskerde Palestijn tijdens de gijzelingsactie in
München. foto Keystone/Getty Images
worden. Putdeksels, elektriciteitshuisjes, lantaarnpalen,
scheuren in het wegdek; alles wordt verzegeld met groen
plakband waarop de plakker zijn naam en de datum no
teert. Een aanslag blijft uit.
Barcelona 1992: de Golfoorlog is nog maar net achter de
rug, de Baskische afscheidingsbeweging ETA is actief en
Catalaanse separatisten demonstreren voor meer autono
mie maar de Spelen verlopen uiteindelijk probleemloos.
Lillehammer 1994: kort na 'München' liquideerde de Is-
Onrustige
gebieden
Autoriteiten zeggen
plan voor bomaanslagen
en ontvoering atleten door
Oeigoer-militanten te hebben verijdeld.
Binnenkomst China
Reizigers moeten bij aanvraag visum
retourticket en hotelboeking overleggen.
Interpol geeft vliegveld Peking en andere
toegangspunten inzage in database met
14 miljoen verloren of gestolen reisdocu
menten.
Binnenkomst Peking
'Verdedigingslinie'. Bewapende politie
mensen bemannen honderden controle
punten op alle belangrijke wegen van de
stad.
Verbod tijdens Spelen om 'I love China'-
T-shirts te dragen, om te voorkomen
dat iemand binnenglipt met de kreet
'I love Tibet' op de borst.
Kaarten openings- en sluitingsceremonie bevatten scan
van pasfoto en gegevens paspoort van bezoeker.
CHIN>
