Klimaatverandering
1
1 O Vrijdag 1 augustus 2008 PZC
Nederland wordt warmer en natter. De opwarming van Noordwest-Eu
ropa gaat twee keer zo snel als in de rest van de wereld. Bovendien
zijn er veel meer zware regendagen, blijkt uit het gisteren gepresen
teerde rapport van het KNMI. Tijd om ons te wapenen tegen watero
verlast, roept het kabinet. Of is er sprake van een hype? De geleerden
zijn het er niet over eens.
En dan nu het weer:
i t
broeierig
door Tanja Kits illustratie Chantal van Wessel
Seizoens-afwijking
Afwijking van de seizoens- en jaar
gemiddelde temperatuur in De Bilt.
winter lente zomer herfst jaar
JL
zeer koud koud normaal warm zeer warm
Het KNMI durft
het nu zo goed als
een vaststaand
feit te presente
ren: Nederland is
als gevolg van het
broeikaseffect warmer geworden
en heeft met meer hevige regenval
te maken gekregen. In het rapport
De Toestand van het Klimaat 2008
dat gisteren verscheen, staat nog
voorzichtig dat 'de snellere opwar
ming hoogstwaarschijnlijk niet
wordt veroorzaakt door natuurlij
ke klimaatverandering'. Maar bij
de presentatie van het rapport wa
ren de KNMI-klimatologen toch
heel stellig. De kans dat de opwar
ming niet het gevolg is van het
broeikaseffect is één op duizend,
schatten onderzoekers. Ze consta
teren dat de gevolgen van het
broeikaseffect inmiddels goed
merkbaar zijn. Het ene na het an
dere warmterecord is gesneuveld,
er zijn vaker zware regens, en ook
langere perioden van droogte. Kli-
matoloog Geert Jan van Olden-
borgh van het KNMI: „Die trend
zagen we acht jaar geleden al,
maar toen dachten we nog dat het
toeval was. Dat het vanzelf wel
weer koeler zou worden. Maar
daar lijkt het nu niet meer op."
Greenpeace-campagneleider Hans
Altevogt vindt het een hele stap
vooruit dat het KNMI met deze
conclusie komt. „Onze kritiek in
het verleden op het KNMI was dat
het wel met gegevens kwam, maar
er nooit conclusies aan verbond.
Dat doen ze nu gelukkig wel."
Het klimaat in Nederland veran
dert veel sneller dan verwacht. De
afgelopen twee jaar was het Neder
landse weer vergelijkbaar met dat
van Midden-Frankrijk vlak voor
de eeuwwisseling, zo'n zes- tot
achthonderd kilometer zuidelijker.
Door de hogere temperaturen in
noordwest-Europa, wordt de
Noordzee warmer. Dat zou verkla
ren waarom er meer regen valt.
Vooral in de kustprovincies is het
de afgelopen vijfjaar natter gewor
den. Wereldwijd is de gemiddelde
temperatuur in veertig jaar geste
gen met 0,7 graden Celcius. Neder
land loopt daar de afgelopen jaren
ver op vooruit, net als een groot
deel van Europa. De afgelopen vijf
jaar waren de warmste in ruim
een eeuw.
Oorzaken van het warme weer
zijn divers, aldus het KNMI. Zo is
er vaker - relatief warme - westen
wind in de late winter en vroege
lente. De kans op een strenge win
ter sluiten de onderzoekers niet
uit, maar de kans daarop is wel
een stuk kleiner geworden. Verder
schijnt de zon vaker in het voor
jaar en de zomer, mede doordat de
luchtvervuiling een stuk minder
is.
Volgens politicoloog Jeroen War
ner komt het rapport van het KN
MI wel op een 'opvallend' gunstig
moment, namelijk een maand
voor het rapport van de commis
sie Deltawerken, onder leiding van
oud-minister Cees Veerman. Daar
in staan aanbevelingen over de wa
terkeringen in Nederland. Niet al
leen voor de kust, maar ook voor
de binnenlandse rivierdijken. Daar
bij is het KNMI-rapport dat giste
ren verscheen een belangrijke pei
ler. „Klimaat is een hype op dit
moment", stelt Warner. „De na
druk legt het KNMI nu bij warmer
en natter. Ik twijfel niet aan de ge
gevens, meer aan het accent dat
wordt gelegd. Als je een meteoro
loog rechtstreeks naar zijn eigen
mening vraagt, ziet hij het niet zo
somber in."
Inmiddels is bekend dat de com
missie Veerman van het slechtste
scenario uitgaat, namelijk dat de
zeespiegel de komende eeuw met
ruim een meter zal stijgen. „Maar
waarom van het slechtste uit
gaan?", vraagt Warner zich af „De
schattingen variëren van 25 centi
meter tot een meter. Je kunt ook
ergens in het midden gaan zitten.
Dat scheelt bij het ophogen van de
dijken een heleboel geld, dat je
misschien beter kunt uitgeven aan
andere belangrijke zaken in Neder
land, zoals zorg en onderwijs. Ik
ben niet tegen de Deltacommissie,
maar ik proef toch ook iets van
'dit is goed voor de Nederlandse
economie'. Voor de baggeraars en
de ingenieursbureaus, die sinds de
orkaan Katrina toch ons Hollands
glorie zijn. Angst voor water was
er lange tijd niet meer. Terecht,
sinds '93 hebben we geen overstro
ming meer gehad. Nu worden we
weer angstig gemaakt. Om om
vangrijke waterprojecten te kun
nen rechtvaardigen, lijkt het wel."
Staatssecretaris Huizinga
komt eind dit jaar met een
nationaal waterplan, waar
in de aanbevelingen van
de Deltacommissie een belangrijke
rol zullen spelen, zei ze gisteren
bij de presentatie van het
KNMI-rapport.
Greenpeace-campagneleider Alte
vogt kan zich wel vinden in het
worst case scenario van de commis
sie Veerman: „Je gaat voor het
maximum, dat lijkt me heel ver
standig. Misschien is een meter
nog niet eens genoeg. Daarnaast
lijkt het me een beetje onzinnig
om veel geld uit te geven aan dijk
verhoging, als je niets doet aan de
bron van de ellende, namelijk de
C02-uitstoot. Sterker nog, dat je
toestaat dat die uitstoot nog verder
toeneemt. En dan doel ik op de
plannen voor de bouw van nieu
we kolencentrales."
Professor Han Vrijling (water
bouwkundige) noemt zichzelf een
klimaatcriticus en vindt dat het
probleem groter wordt gemaakt
dan het werkelijk is. „Stel dat we
meer zware regens krijgen. Nou
en? In Japan hebben ze het veel
zwaarder te verduren en daar is
niets aan de hand. De straten
staan er heus niet blank. Het wa
ter wordt goed afgevoerd. Dat kan
hier ook. Mijn bezwaar tegen het
Nederlandse beleid is dat er nu al
lerlei grote plannen worden ge
maakt voor dijkverhoging en kust-
verzwaring. Maar zorg nu eerst dat
de bestaande dijken sterk genoeg
blijven en dat er een goede afvoer
komt. Dat onderhoud, dat blijft er
nu bij. En de zeespiegelstijging,
dat moet ik eerst nog zien. Dat
zijn tot nu toe alleen nog rekenmo
dellen. Of ik ben een ouderwetse
sukkel die niet in die rekenmodel
len gelooft, of ik krijg gelijk en de
zeespiegelstijging valt reuze mee."
www.knmi.nl/toestandklimaat
