Waternavel is ook ideale voederbrok
PZC Zaterdag 26 juli 2008 9
TE CAST
Sietz Leeflang uit Breskens is
voorzitter van de stichting De Twaalf
Ambachten in Boxtel.
Grote waternavel kan naast
ergernis ook geld opleve
ren. Een terugkerend ge
spreksonderwerp in warme zomer
perioden bij onze waterbeheerders
(nu ook in Zeeland) is de onstui
mige groei van een nog steeds als
exoot beschouwde waterplant, de
grote waternavel. De kop boven
een artikel van de PZC van 24 juli
luidde: 'Woekerplanten waterna
vel en waterteunisbloem rukken
op'. Eigenlijk kun je dit soort alar
meringen van de waterschappen
iedere zomer verwachten, ware
het niet dat in het afgelopen voor
jaar (in de PZC van 27 maart) een
opmerkelijk bericht de ronde
deed: 'Eendenkroos wordt voeder-
brok'. Dat ging over een experi
ment van het waterschap Vallei en
Eem en wetenschappers in Wage-
ningen. Minister Verburg van
Landbouw voerde op 15 april, op
getogen, de eerste voederbrokken
aan Wageningse koeien en haar
ministerie vergelijkt de eiwitkwali
teit met die van soja, een volwaar
dig voor mensen geschikt voe
dingsmiddel, waar onze Neder
landse bioindustrie zo ongeveer
op drijft.
Een vraag, die het eendenkroosbe-
richt meteen bij mij oproept is: als
'Als echte waterzuiveraar
verwijdert de waternavel
honderden kilo's stikstof
eendenkroos - geen exoot maar
eveneens een waterlopen verstik
kende plant - wèl als eiwitbron
voor veevoer mag dienen, waarom
dan de grote waternavel niet? In
een artikel in het blad H2O in
2000 bepleitte de Gentse hoogle
raar Jan de Maeseneer op grond
van zijn uitgebreid onderzoek van
benutting in plaats van vernieti
ging van de waternavel. De poging
lijkt succes te hebben: het water
schap de Dommel en Aa is een on
derzoek gestart samen met de Wa
geningse werkgroep. De waterna
vel zou net als het eendenkroos
(dat als drijvende waterplant even
min als de waternavel zware meta
len uit het slib van waterlopen
kan opnemen en daarom een veili
ge eiwitbron is) volgens een vast
tijdschema geoogst moeten wor
den.
Voordeel: de plant - die kroos en
andere 'lastpakken', ook de water
teunisbloem, effectief verdrijft -
laat zich veel beter machinaal oog
sten dan het steeds door de wind
verplaatste eendenkroos. Als echte
waterzuiveraar verwijdert hij per
hectare honderden kilo's stikstof
door opname en denitrifxcatie. Dit
dus uit vervuild water dat afkom
stig is van rioolzuiveringsinstalla
ties, die dit effluent niet verder
kunnen zuiveren. Dat zou ook de
Zeeuwse waterschappen moeten
aanspreken.
de grote waternavel dat we deze
exoot met andere ogen moeten be
kijken: een ideale waterzuiveraar,
als eiwitbron vergelijkbaar met so
ja met een ruwvoederproductie
per hectare per jaar van rond der
tig ton. In een volgend nummer
verscheen een scherp afwijzend ar
tikel van.Stowa, het onderzoeksin
stituut van de waterschappen.
Daarmee was de kous af en een on
derzoeker van Europese faam was
de mond gesnoerd. Tot het 'een
denkroos' bewees, dat er ruimte is
gekomen voor anders denken. In
H2O van 1 mei pleitte ik voor een
archieffoto Peter Nicolai
Woekerplant, waterzuiveraar of eiwitbron?
Lezersbrieven
Brieven richten aan:
Lezersredacteur PZC
Postbus 31
4460 AA Goes
0113-315660
lezersredacteur@pzc.nl
(max. 150 woorden)
Karadzic
De regeringsleiders van de Na-
vo-lidstaten verkeren in jubelstem
ming door het oppakken van Ra
dovan Karadzic, beschuldigd van
oorlogsmisdaden (PZC, 23 juli).
De oorlog in het toenmalige Joego
slavië was in strijd met het volke
renrecht. Maar wanneer worden
de oorlogsmisdadigers opgepakt,
die verantwoordelijk zijn voor het
bombarderen en bezetten van
Irak? Een oorlog gestart op basis
van leugens en tegen het interna
tionaal recht? De oorlogsmisdadi
gers die onder de noemer van hu
manitaire rechten het zich kunnen
permitteren om duizenden men
sen te (laten) vermoorden? Oor
logsmisdadigers die martelen en
moorden goedkeuren, aanslagen
(laten) plegen op wettige regerings
leiders enzovoort? Oorlogsmisdadi
gers die overal in de wereld me
nen hun waarheid te moeten kun
nen verkondigen, die verantwoor
delijk zijn voor een zee van bloed
van onschuldigen en die hun gang
kunnen gaan en zich voorberei
den op een oorlog tegen hun ei
gen bevolking dankzij de door
hun uitgeroepen oorlog tegen ter
rorisme! Met deze oorlog wordt
hun toegelaten de wettelijke basis
voorwaarden te scheppen om
straks iedereen die zich verzet te
kunnen oppakken. De Europese
grondwet laat toe het recht op
vrije meningsuiting te verbieden
wanneer er sprake is van 'terreur
dreiging'.
Luk Brusselaers
Hoefkensdijk 11, Kuitaart
Hans Warren 2
De commotie rond een straat
naam in Goes voor Hans Warren
bewijst maar weer eens dat straat-
naamgeving een kostelijk onder
werp is. Willem den Herder venti
leerde in de PZC zijn ergernis om
dat Hans (voorlopig) geen straat
naam werd toebedeeld. In zijn vi
sie had de straatnamencommissie
van de gemeente Goes dat op haar
geweten. Vooral als ex-raadslid
zou hij kunnen weten dat in Ne
derland de gemeenteraad of het
college van b en w straatnamen
vaststelt. Een straatnamencommis
sie is een adviesorgaan. Met ande
re woorden: Den Herder beschul
digt de verkeerde personen. Wel
gemakkelijk, maar niet juist. Voor
een goed begrip: de meeste straat
naamcommissies bestaan groten
deels uit (onbezoldigde) vrijwilli
gers met een (lokale) passie voor
historie en letterkunde en nog een
heleboel meer. Maar bovenal is
hun 'eigen' gemeente in hun hart
gebakken. Het taalgebruik van
Den Herder (een stelletje boeren
lullen) past niet in de discussie.
Voor de rest, maak je niet druk, de
tijd zal het leren bij straatnamen.
Tenslotte moet je minstens tien
jaar overleden zijn om een straat
naam te 'bemachtigen'. Dat deze
regel dikwijls met voeten wordt ge
treden, maakt het extra spannend.
John Brouwer, voorzitter Straatnamen-
commissie Terneuzen
Waterfront 356, Terneuzen
Hans Warren 3
Wat bedoelt de heer Den Herder
met zijn uitdrukking 'het zijn
meest boerenlullen?' Waarom al
tijd een groep vlijtige en vakbekwa
me voedingsspecialisten zo beledi
gen en discrimineren. Een boer
heeft misschien geen kennis van
pillen en poeders, maar heeft een
drogist kennis van aardappelen?
Kent hij het verschil tussn priors
en frieslanders? Zo niet, is hij daar
om een boerenlul? Mag ik uit ei
gen ervaring een paar voorbeelden
geven? Enige tijd geleden zei in
een vergadering een staatssecreta
ris tegen mij: waarom willen jullie
per se en open Oosterschelde ter
wijl er in Kruiningen! zoveel
slachtoffers te betreuren zijn. Tij
dens een andere vergadering zei
een woordvoerder van een ministe
rie dat er geen treinen rijden naar
Zeeland. Allen hadden een univer
sitaire opleiding genoten. Zijn dit
allen burgerlullen?
A. Goeman
Capellerie 7, Yerseke
Eilandjes
Reactie op het artikel Eilandjes in
het Veerse Meer (PZC, 17 juli). Ie
mand die al 25 jaar zeilt met een
bootje zonder motortje weet dat
het Veerse Meer bestaat uit eiland
jes al of niet met enkele centime
ters water erboven, en soms een
ruime vaargeul. Dat het te klein en
niet interessant is voor grotere zeil
boten, waarvan de meeste niet
eens de ruimte hebben om op te
kruisen, en nu al genoodzaakt zijn
om bij tegenwind op de motor te
varen. Met nog meer eilandjes en
slaaphuisjes in het Veerse Meer er
bij, is er voor de zeiler niet veel te
beleven. De surfers raken hun surf-
strandje kwijt, en dan blijft over:
Motorboten die heen en weer cros
sen door de vaargeul.
Rijkswaterstaat heeft er voor ge
zorgd dat het watermilieu in het
Veerse Meer veel beter is gewor
den, dan is het toch jammer, dat
door het bouwen van eilandjes en
slaaphuisjes het milieu niet ge
diend is met toeristen die op het
water wonen, en die, dat zien we
ook op het strand, genoeg afval en
rommel achterlaten. We hebben
geen vakantiehuisjes nodig, maar
toeristen die er voor zorgen dat de
leegstand van 30 procent gaat ver
beteren. Laat het Veerse Meer over
voor de kleine bootjes.
J. Buijs
Prelaatweg 5, Aagtekerke
Spooroverlast
Vanaf de eerste hoorzitting over
de aanleg van de Sloelijn om de
spooroverlast voor Heinkenszand
op te heffen was duidelijk dat Pro-
Rail maar één oplossing wenste:
een geëlektrificeerd dubbel spoor
vanaf de haven naar het hoofd
spoor met twee kostbare viaduc
ten. Men wilde zelfs niet overwe
gen om het bestaande spoor langs
de A58 gewoon recht te trekken
en voort te zetten ten zuiden van
Goes, zodat zowel Goes als Kapelle
van lawaai en trillingen zouden
worden gevrijwaard. Nu komen
de bestuurders tot de ontdekking,
dat de halfverzonken oplossing
voor de Goes-traverse een halfbak
ken idee is.
De prognose van de kosten liggen
hoger dan de 70 miljoen euro die
waren begroot voor een enkel-
baans goederenspoor Zuid langs
de A58. Regeren is vooruitzien. De
Sloe-viaducten zijn niet meer te
rug te draaien, maar de aanleg van
een goederenspoorlijn ten zuiden
van Goes is nog steeds mogelijk en
zou een weldaad zijn voor de re
gio, want reken maar de project
ontwikkelaars zullen niet rusten al
vorens er drie containerterminals
zijn, met alle gevolgen voor de leef
baarheid van Zeeland.
Aad J. de Beijer
Dwarsweg 4, 's Heer Arendskerke
Vogelbescherming 4
Met verbazing heb ik het stukje
'Vogelbescherming houdt vast aan
ontpolderen' gelezen (PZC, 23
juli). Volgens de Vogelbescher
ming is natuurherstel in het Wes-
terscheldegebied broodnodig om
dat er een toenemende recreatie
druk is, zoals kitesurfen en strand-
rijden, en ook onderhoudswegen
zorgen voor overlast. Wat heeft
dat te maken met de polders van
Zeeuws-Vlaamse boeren? Ik dacht
dat er ontpolderd moest worden
voor verloren gegane natuur in de
Westerschelde.
Nee, de tien(!) wetlands in de Del
ta hebben het zo zwaar te verdu
ren, alsdus beweren de rapporten
van vrijwillige wetlandwachters,
dat er ontpolderd moet worden.
Dat half Schouwen straks onder
water komt te staan, wordt verge
ten.
Alle ellende die daaruit kan voort
vloeien moeten we kunnen verha
len op de Vogelbescherming. De
nu aangevoerde argumenten van
de Vogelbescherming zijn niet
meer steekhoudend en maken
hun onderhandelingspositie voor
het ontpolderen en de schelpdier
sector haast onmogelijk.
A. Blok
Vriesesweg 2, Bruinisse
Tragel
De werkdruk was zwaar en hoog
bij Tragel (PZC, 22 juli). Twee
ex-werkneemsters van Tragel ver
zorgden in Hulst de zwaarste
groep verstandelijk gehandicapten.
In plaats van een op een was spra
ke van een werknemer op vijf
cliënten. Cliënt verwondde zich
zelf en werd agressief, communica
tie was nauwelijks mogelijk. Moet
er geen arts zijn of een gedrags-
deksundige die ingrijpt? De dames
werkten er jarenlang en ontvingen
lovende beoordelingen, maar ze
werden ontslagen door een tik uit
te delen met een houten lepel. Zij
hebben geen straf verdiend, laten
de directeur, manager, arts en an
deren hun geweten maar eens
spreken.
Volgens mij hebben zij ook hun
verantwoordelijkheid. Dames dien
je taakstraf uit door op de plaats
van de directeur of manager te
gaan zitten en dan kunnen zij op
de werkvloer werken. Dan lezen
we nog eens iets over de werk
druk.
A. C. Klaaijsen,
Valkenisseweg 41, Biggekerke
Fonteyne
Vlissingen heeft een schraal win
kelaanbod (PZC, 24 juli). Het assor
timent is beperkt. Winkels met
mobieltjes, makelaarskantoren en
uitzendbureaus bepalen het beeld.
In veel panden zijn tijdelijke, 'vlie
gende winkels gevestigd' met een
rommelige uitstraling. Door de
leegstand vallen er veel 'gaten' in
het winkelfront. Overmatige 'uit
stallingen' maken de winkelstraten
chaotisch. De winkelgebieden heb
ben geen samenhang. Er is weinig
beleving en te beleven in het cen
trum.
Aantrekkelijke warenhuizen, exclu
sieve winkeltjes, leuke boetieks,
het ontbreekt allemaal. De opzet
van de Fonteyne is vooral vanuit
de visie en het oogpunt van de
projectontwikkelaars en beleggers
tot stand gekomen. Men heeft niet
de gedachte gehad om het bestaan
de winkelgebeuren te verbeteren.
Er is roofbouw gepleegd op het
centrum. Het argument dat De
Fonteyne een fantastische zakelij
ke ontwikkeling voor de bestaan
de ondernemers met zich mee zou
brengen is niet uitgekomen.
Er zal gezocht moeten moeten
worden naar een creatief, innova
tief ondernemersbeleid. Alle par
tijen moeten rond de tafel en zij
moeten bereid zijn om concessies
te doen: 'beter een half ei dan een
lege dop'.
Luc Markies
Marnixplein 23, Vlissingen
