i9 spectrum
'Met dijken tot in
de hemel kan het
nóg fout gaan'
Wê&
T
PZC
Zaterdag 26 juli 2008
voor water
als marketingtruc
meer plekken langs de kust wor
den versterkt. Het adviesbureau leg
de zijn visie op de waterveiligheid
voor deze eeuw neer bij de Delta
commissie. Verbreding van het
strand is een van de voorstellen.
Zanting: „Natuurlijk levert dat ook
werk op voor de baggeraars."
Baggeraar Van Oord heeft samen
met adviesbureau Royal Haste
ning een vergelijkbaar plan ontwik
keld, maar dan in supervorm. Het
idee is de kuststrook van Hoek van
Holland tot Den Helder 3 kilome
ter te verbreden. Als slagroom op
de taart komt Schiphol in zee. Kos
ten: 20 miljard euro voor de kust
verbreding, 30 miljard voor de
luchthaven in zee. Geen nood. De
kosten worden terugverdiend door
het gewonnen land uit te geven als
bouwgrond, zo is het idee. Saillant
detail is dat topman Koos van
Oord van de gelijknamige bagge
raar zetelt in de Deltacommissie.
Maar volgens het concern staat zijn
lidmaatschap van de commissie los
van de gelanceerde plannen.
Jeroen Warner, onderzoeker van
het internationale 'Freude am
Fluss'-project aan de Radboud Uni
versiteit in Nijmegen, hoort de aan
zwellende roep om deltaplannen
en superdijken hoofdschuddend
aan. Hij promoveerde eerder dit
jaar op een proefschrift waarin hij
aantoonde dat bestuurders en be
drijven de angst voor overstromin
gen maar al te graag gebruiken als
breekijzer voor de financiering van
grote waterbouwkundige projec
ten. Met die tactiek nemen zij de
wind uit de zeilen van tegenstan
ders, zoals dijkbewoners of natuur
beschermers. Warner: „Natuurlijk
kunnen we in Nederland gevaar lo
pen. Breekt de zee bij Katwijk
door, dan zijn we de sigaar. Waar
het om gaat, is dat angst als marke
tingtruc wordt ingezet om mensen
de illusie van zekerheid te bieden.
Al groeien de dijken tot in de he
mel, dan nóg kan het fout gaan."
Zijn grote vrees is dat 'betonstor-
ters' de overhand krijgen bij een
tweede Deltaplan. Zelf pleit hij
voor meer ruimte voor water en
het leren leven met aanvaardbare
risico's. Warner: „Een keer natte
voeten hoeft niet direct een ramp
te zijn. De neiging bestaat alles wat
met water te maken heeft gelijk in
de rampensfeer te trekken."
Neem het CDA. Die partij, fractie
voorzitter Pieter van Geel voorop,
hamert er telkens op dat tientallen
miljarden euro's nodig zijn voor
een tweede Deltaplan. Anders
loopt Nederland onder. „Het is ab
soluut noodzakelijk", beklemtoont
CDA-Kamerlid Liesbeth Spies. Zij
vervangt de vakantievierende Van
Geel. „Doen we niets, dan houden
we geen droge voeten."
Het CDA lijkt sowieso een cruciale
rol te gaan spelen bij Deltaplan
deel twee. Veel CDA'ers hebben er
een direct belang bij. Zo is CD A-co
ryfee Elco Brinkman voorzitter van
Bouwend Nederland en was de ge
pensioneerde echtgenoot van voor
malig CDA-minister Karla Peijs -
nu commissaris van de koningin in
Zeeland - één van de grootste
bouwondernemers van Nederland.
„Erg dom, zoveel CDA'ers rondom
zo'n commissie", vindt lobbypro
fessor Rinus van Schendelen, die is
verbonden aan de Erasmus Univer
siteit. „Maar het verbaast me niet.
Het kabinet heeft niet voor niets
gekozen voor een staatscommissie,
want dat is de Deltacommissie. Die
hoeft alleen maar te rapporteren
aan de minister en komt dus niet
met een onafhankelijk advies,
maar met een rapport waarin pre
cies staat bevestigd wat de politiek
eigenlijk wil. Zo is dat ook gegaan
bij staatscommissies voor de hoge
snelheidslijn en de Betuwelijn."
Opvallend is volgens Van Schende
len ook dat de Deltacommissie
bijna alleen bevolkt wordt door le
den die belangen hebben bij groot
schalige projecten. „Waar is de mi
lieulobby? Het zijn lokale overhe
den die hun regio graag beschermd
zien en er zitten baggeraars bij."
Dat de bouwers zich massaal mel
den met grote plannen is niet ver
wonderlijk.
Wat de commissie ook adviseert,
het is volgens Van Schendelen nu
al zeker dat Deltaplan II een miljar
denproject wordt. Bouwers willen
daar graag een graantje van meepik
ken.
„Het lobbywerk bij deze staatscom
missie heeft al plaatsgevonden
voordat de commissie gevormd
werd. De staats- secretaris zoekt
commissieleden uit, die eigenlijk
allemaal hetzelfde willen. Er is tus
sen de leden ook zelden een me
ningsverschil. Het enige dat zo'n
commissie doet, is een mooi rap
port opstellen dat een angstbeeld
creëert om zo een miljardenproject
te legitimeren."
illustratie Bureau Stroming/GPD
Kustverbreding en een vliegveld in zee
Adviesbureau Royal Haskoning en baggeraar Van Oord hebben het plan geop
perd de kustlijn van Hoek van Holland tot Den Helder met drie kilometer te ver
breden en een luchthaven in zee te bouwen. De plannen zouden gefaseerd in
25 jaar uitgevoerd kunnen worden.
Met de kustuitbreiding wordt 250 vierkante kilometer land gewonnen en de
grond die Schiphol nu gebruikt voor start- en landingsbanen (circa 20.000 hec
tare) kan worden gebruikt voor andere doeleinden. Vliegpassagiers moeten zich
wel inchecken bij het oude gebouw van Schiphol, vervolgens worden zij met
een magneettrein binnen 12 minuten naar het vliegveld in zee gebracht.
De bouwkosten voor de kustuitbreiding bedragen circa 20 miljard euro, de tota
le kosten circa 30 miljard euro voor het vliegveld. Het bedrag voor kustuitbrei
ding kan volgens een woordvoerder van Van Oord worden terugverdiend als
een derde van de gewonnen grond wordt verkocht als bouwgrond.
illustratie Pieter Kers/GPD
Drijvende polderwoningen
In het Westland tussen Naaldwijk en 's-Gravenzande verrijst in 2010 de eerste
woonwijk op het water in een ondergelopen polder. De 1.200 huizen staan aan
het water en drijven ook in het meer van 22 hectare groot. Of ze staan op pa
len.
Uitgangspunt van het plan 'Het Nieuwe Water' is dat de polder als waterber
ging dient. Bij erge regenval of hoge waterstanden in de rivier moet overtollig
water naar dit laagste stuk Westland lopen, zonder dat de bewoners er last van
hebben. Ook kan Hoogheemraadschap Delfland een pomp voortaan uitzetten,
omdat ze de polder niet droog hoeft te houden.
Architectenbureau Waterstudio NL ontwierp het stedenbouwkundig plan en de
woningen. Er zijn villakavels, drijvende rijtjeshuizen met tuinen en parkeerplaat
sen en drijvende appartementencomplexen. Ook komt er een Venetiaans ogen
de wijk met ondergrondse parkeergarages. Van de omliggende tuinbouwkassen
wordt energie onttrokken voor koeling en verwarming van de huizen.
illustratie Waterstudio/GPD
