'Als er een depressie ter grootte van Engeland naar ons landje komt dan is het een
illusie te denken datje aie naar je hand kunt zetten' Ben Hoitsiag, hoogleraar Meteorologie
PZC Zaterdag 26 juli 2008
Wolkenloze hemel Olympische Spelen
Tijdens Olympische Spelen is er in Peking een kans van 50 procent op regen. Om te
voorkomen dat de openingsceremonie verregent, willen de Chinezen de wolken
met voornamelijk zilverjodide te lijf gaan. Rondom Peking staan duizenden stuks
afweergeschut en raketlanceerders opgesteld, die het zout op de wolken schieten.
Daardoor moeten de wolken 'leegregenen' voordat ze Peking bereiken.
O Regenwolk wordt door weersatel-
lieten en radar gesignaleerd.
Raketten en patronen gevuld met
zilverjodide (en droogijs) worden
op de regenwolk afgevuurd.
Zilverjodide lijkt op ijskristallen
die in wolken voorkomen. Over de
effecten op het milieu van het
gebruik van zilverjodide als
regenmaker is discussie.
De stof is wel giftig.
4Minuscule waterdruppeltjes
hechten zich aan de zilverjodide.
van andere weerprocessen über
haupt ooit succesvol zal zijn. „De
weersystemen zijn veel te groot. Als
er een depressie ter grootte van En
geland naar ons landje komt dan is
het een illusie te denken dat je die
naar je hand kunt zetten."
Volgens Zwart blijft weersbeïnvloe-
ding ook in de toekomst lastig. „In
stripboeken of films wordt er ge
noeg over gefantaseerd, maar ik zie
het niet snel gebeuren. Het zou een
enorme kostenpost met zich mee
brengen. Het is niet voor niets dat
de meest uitgebreide proeven zijn
gehouden in communistische lan
den waar niet op de centen werd ge
keken."
Op een langere termijn beïnvloedt
de mens het gemiddelde weerbeeld
natuurlijk wel. Door de klimaatver
andering stijgt in Nederland in de
toekomst de temperatuur, regent
het heftiger en waait het steviger.
Holtslag ziet daarin nog een aanwij
zing dat het weer zich niet makke
lijk laat sturen. „De waargenomen
klimaatverandering is hoogstwaar
schijnlijk het gevolg van de emissie
van broeikasgassen op grote schaal
en over een zeer lange periode. Zo
vindt er dus wel een substantiële
verandering plaats."
noegen van een land als Cuba. „Fi
del Castro heeft Amerika wel verwe
ten orkanen te willen gebruiken om
het land dwars te zitten", zegt
Zwart. „Het is natuurlijk zo dat je
veel kwaad kunt aanrichten door
het weer naar je hand te zetten.
Maar zo ver is het nog lang niet." In
1978 is internationaal afgesproken
dat weersbeïnvloeding in ieder ge
val niet mag worden ingezet als mili
taire strategie.
Het weer kan tot grote schade lei
den; denk aan hagelbuien voor fruit
telers of langdurige droogte. De
wens om het weer te beïnvloeden is
daarom goed te begrijpen, zegt Holt
slag. Maar boeren willen het soms
zo graag, dat ze technieken inzetten
die eigenlijk al naar het rijk der fabe
len zijn verwezen.
„Hagelkanonnen werken niet. Maar
in Frankrijk zijn er boeren die con
tracten hebben met verzekeraars
waarin staat dat ze verplicht zijn
zo'n ding af te schieten. Je weet im
mers maar nooit. En baat het niet,
dan schaadt het niet." In Nederland
namen een paar jaar geleden in Zee
land boeren de hagelkanonnen
weer in gebruik.
Holtslag is erg sceptisch of het ma
ken van regen of het beïnvloeden
effect te meten. Zwart: „Je hebt
geen twee aardes zodat je op de ene
kunt proberen de wolken te laten
uitregenen waar je dat wilt en op de
andere alles laat voortgaan zonder
in te grijpen. Terwijl je zo pas kunt
nagaan hoe bijvoorbeeld het uit
zaaien van zilverjodide wolken ver
andert."
De theorie hoe je regen kunt ma
ken klopt, zeggen de wetenschap
pers, maar de praktijk is weerbar
stig. Dat is in het verleden ook geble
ken. Veel experimenten die sinds de
Tweede Wereldoorlog overal ter we
reld zijn gehouden, mislukten. Re
gen viel op de verkeerde plaats, viel
niet of zorgde voor overlast.
Zwart ziet dat commerciële bedrijf
jes door de onzekerheid hun han
den steeds meer van het regen ma
ken aftrekken. „In Amerika ontston
den op een gegeven moment heel
veel van die bedrijven. Boeren kon
den of kunnen er regen bestellen.
Maar die viel misschien per ongeluk
op het veld van de buurman, die
juist geen vocht kon gebruiken. Of
viel helemaal niet. Dat heeft tot
meerdere rechtszaken geleid."
Amerika is een van de landen die
zich het actiefst bezighouden met
weersbeïnvloeding. Niet altijd tot ge
De waterdruppeltjes bevriezen
tot sneeuwkristallen en vallen
naar beneden.
Tijdens de val smelten de
sneeuwkristallen tot grote
druppels (regen). Dit hele
proces duurt ca. 20 minuten.
Als de wolken niet leegregenen
worden vliegtuigen ingezet om de
wolken te besproeien met
vloeibare stikstof (-200 graden).
te mengen. Tegenwoordig wordt ook
hiervoor zilverjodide ingezet.
tropische orkanen te verzwakken. Vlieg
tuigen met zilverjodide werden de storm
ingestuurd. De theorie was dat de zilver
jodide ervoor zou zorgen dat tot onder
het vriespunt gekoeld, maar wel vloei
baar water zou bevriezen waardoor de
structuur van de orkaan zou veranderen.
groot en zijn hagelstenen die vallen ook
kleiner. De techniek wordt incidenteel
toegepast in Italië, Spanje en Frankrijk.
ZON
Amerikaanse meteoroloog Ross Hoffman
denkt dat orkanen en andere weersver-
schijnselen mogelijk te beïnvloeden zijn
door ruimtespiegels. De spiegels zouden
de stralen van de zon moeten reflecte
ren, zodat een bepaald deel van de aarde
wordt verwarmd. Aan de ruimtespiegels
worden door anderen bijna oneindige
mogelijkheden toegeschreven: een
stormdepressie omleiden of voorkomen,
lawines wegsmelten, ijsbergen wegsmel
ten of vulkanen tot uitbarsting brengen.
ORKANEN
Onder anderen de Amerikanen hebben
geprobeerd orkanen te beïnvloeden.
Project Cirrus: een vliegtuig strooide in
1947 36 kilo droog ijs uit boven de wol
ken. De naderende orkaan veranderde
van richting en trof de stad Savannah in
&C de staat Georgia. De in-
woners gaven het ex-
periment de schuld.
S||g|Hgjgs|| Project Stormfury:
v nieuwe poging om
MIST
Mist zat de piloten van de Britse lucht
macht tijdens de Tweede Wereldoorlog
regelmatig dwars. Ze konden er niet
door landen. Met vlammenwerpers langs
de landingsbaan werd gepoogd de mist
te verdrijven. Ook werden helikopters in
gezet om drogere en vochtige luchtlagen
infographtc: |D, MCT
Modification Association
Regenyrij gebied
