Oude dijken hersteld
Ergernisse in 't hröte dierenbos
M
y'\y
rrn
14 I Dinsdag 22 juli 2008 PZC
v r-**~
/K: A
De Dienst Landelijk Ge
bied begint komend na
jaar met een bijzonder
dijkenproject in
West-Zeeuws-Vlaande-
ren. Verdwenen delen
van dijken worden her
steld. Niet alleen cultuur
historisch en landschap
pelijk belang, ook ont
staan nieuwe wandelrou
tes. In totaal worden tien
kilometer nieuwe stuk
ken dijk hersteld, waar
van vier in de eerste fase.
door Rinu5 Antonisse
West-Zeeuws-Vlaande-
ren is één van de drie
Nationale Landschap
pen in Zeeland. Boven
dien wordt er het gebiedsplan Na
tuurlijk Vitaal uitgevoerd. Het be
ter zichtbaar maken van cultuur
historische en beeldbepalende ele
menten in het landschap - zoals
dijken - past daar uitstekend in,
vindt Joera de Moree van de
Dienst Landelijk Gebied (DLG).
Hij merkt op dat herstel van afge
graven stukken dijk tot nu toe al
werd 'meegenomen' bij uitvoering
van projecten, 'maar nu pakken
we het meer planmatig aan'.
Ere wie ere toekomt: het was de re
gionale natuurbeschermingsvereni
ging 't Duumpje die met het idee
op de proppen kwam. Het kreeg
ruime bijval, zij het dat de land
bouw aantekende dat er geen over
last voor hun bedrijfsvoering mag
optreden. Dat wordt dus voorko
men. De Moree tekent aan dat
voor menige boer met grond in
een dijktracé zelfs een verbetering
optreedt. Hij raakt een lastige hob
bel in zijn land kwijt.
„Er loopt een dijk, daar is ooit een
stuk van weggegraven en dat komt
terug", omschrijft De Moree een
voudig het herstelplan. Hij wijst er
op dat de destijds afgegraven delen
nu ontbrekende schakels zijn. On
derbrekingen die misstaan in het
landschap, problemen geven voor
de natuur en doorgaande wandel
routes belemmeren.
De dijken die in de eerste fase
wordt opgeknapt liggen groten
deels in natuurgebieden. Ze zijn in
beheer bij natuurorganisaties en
die werken graag mee aan het her
stelplan. Voor de zes kilometer in
de tweede fase moet de grond nog
worden aangekocht en/of geruild.
De Moree verwacht dat daar wel
enige tijd mee gemoeid is. „Land
bouwkundig is zo'n afgegraven
stuk dijk onaantrekkelijk. Je praat
over een strook van 15 meter
breedte. Als we een boer een goed
alternatief kunnen bieden, dan zal
de verwerving wel lukken."
In fase een zijn vier dijktracés op
genomen. In de Trageldijk van
Schoondijke naar het gehucht
Scherpbier ontbreekt op twee
plaatsen een stuk, totaal 500 me
ter. De Nieuweveltweg onder Oost
burg is een voormalige liniedijk,
onderdeel van de Staats-Spaanse li
nies uit de Tachtigjarige oorlog. Te
gelijk met de dijk worden de
schans Nijevelt en de redoute Spek
en Brood hersteld. Er ontstaat vol
gens De Moree een heel leuke wan
delroute, met inbegrip van een
vlonderpad door het Groote Gat.
Het vinden van grond voor het op
vullen van de dijken is geen pro
bleem. Bij inrichting van natuurge
bieden komt er veel vrij. De boven
ste laag gaat naar de landbouw. In
de Willem-Leopoidpolder ligt nog
een flink gronddepot, dat voor het
dijkherstel aangesproken kan wor
den.
Bedoeling is de dijken historisch
verantwoord te herstellen. Dat wil
zeggen een flauw oplopende bui
tenkant en een steilere binnenzij
de. Een liniedijk is doorgaans on-
beplant, maar als er op een dijk al
bomen staan, worden die ook in
het vernieuwde stuk aangeplant.
Herstel historische dijken
Scherpbier
Schoondijke
Tragel
l.'Lkkf
'♦O
l?ET3
Draaibrug
v^y
mb Te herstellen historische dijken
Tragel-west 500 m
Tragel-west 500 m
Nieuwveltweg ca. 1200 m
Kleine Boomdijk ca. 400 m
Oosthavendijk ca. 200 m
PZC Felix Binicewicz
door Frans van der Heijde
Het was begonne bie de joenge zwaenen.
Die wouwe toch zó hraog een hröte vie
ver in 't bos. Een viever wi a ze mee
een noodgang in konde dale en dinae
uutdrieve.
De bestaende vievers waere divö vee te klein.
Neê, di moest vö ulder een oefenplekke in 't op
stijgen en dalen komme. Het liefst midden in 't
bos, wan dan voelde ze d'r eihen veilig en oefde
ze nie zö vère te vliehen.
De dierenraed ging op onderzoek uut en docht
dat het hröter maeken van eên van de vievers
het beste zou weze. Ze vroege de dieren, die
rond de centrale viever weunde, wat a ze d'r van
vonde de viever om te dopen in een soort 'Zwae-
nenburchtbaene'.
Mé naebie aol de dieren waere tegen. De eenden
vreêsde vö ulder kroost. De kikkers en de pad
den waere bange vö geluudsoverlast, onderwiele
da ze toch zelf ook alve nachte tekeer hienge! De
onden dochte dat het vee te kael zou ore en de
katten zaehe lekkere slaopplekken an de rand
verdwiene in zö'n hröte viever.
Hin noöd, di was nog een viever, a was die nog
kleiner. De vossen, die d'r nest weunde, repte
over een stiltegebied en dat moest zö bluve.
De groene padde vond het een groffe antasting
van 't milieu. Ze zouwe zelfs bomen moete kap-
pe vö de anvliegroute en spreêuwen zouwe nist-
loös ore!
En de zeer bereisde ooievaer orakelde: 'Not in
my backyard', wan ie wou hin andere bie zien
viever, zien voerbak!
De joenge zwaenen rochte ongeduldig. Toen
wier, om de zaak te redden, naemens de regerin-
ge, den uul gevrohe om de zaak op te lossen.
Die wist nog een vievertje. Di zouwe ze dan mè
gewoon beginne mee uutgraeven. Kom van,
kom van!
Mè di weunde ook kikkers, en padden, en on
den, en katten, en die waere ook nie blie..!
Di wier een vergaederinge beleid en iedereên
mocht komme, mits de leeuwen de bokken mee
rust liete en de reigers de kikkers. Di wier dien
aeven gebalkt, geblaft, geloeid, gemekkerd en
nog vee meer.
Hin viever was geschikt en de mollen, die in 't
leste vievertje zouwe hae graeve, mochte nie star-
te. De groene padde kwam zelfs mee de mededê-
linge, dat er in dat leste vievertje een eêl aparte
neef weunde, de streeprikpadde. Die zou 't nie
overleve!
Een zeer beleze paerd hinnikte: „Ik las erregens,
da aole dieren hliek bin, mè da sommige dieren
meer hliek bin dan andere. Geldt dat ook vö vie
vers in 't bos?"
„)oe begriep ik nie", zei een koe, „jie ei tevee
boeken geleze. Mè van mien mohe ze zöies in
onze weie anleie. Lekker, a'k dost ebbe!"
D'n uul wist het ook nie mi. Oe kon'n noe zwae
nen en geiten spaere?!
Saemen mee een paerd, een ond, een katte en
een giraffe vö 't overzicht) wier beslóte een
'Zwaenenburcht-commissie' in 't leven te roe
pen en dan te broeën op een geschikte plekke
vö iedereên.
's Nachts zat d'n uul, saemen mee z'n vrouwe
nog wat nae te praoten. Ie ao pien in z'n kop!
"Zouwe zukke dingen noe alleen bie dieren
plaets vinde, Marie"?
„Bin jie noe nie wiezer, man, het schient bie
mensen nog erreger te wezen. Wan mensen bin
percies as dieren, mekk're, knorre, mauwe en
kliere. ,Mè doe jie noe es een bitje rustiger an.
Dienk es meer an j'n eihen"!
„J'ei hliek, Marie, dat doen d'r zövee..!
Het oude dijkje langs de Nieuweveltweg onder Oostburg, de voormalige Liniedijk.
foto Peter Nicolai
