Bewogen levens breed verbeeld
Griekse godin Nike en vlijmscherpe metaforen
Concert Kerk
Veere biedt
buitenkans
Ricciotti en
Calister doen
Zeeland aan
1 2 Zaterdag 19 juli 2008 PZC
Werk van Johan ten Klooster Haven Veere 1953.
foto Ruben Oreel
VEERE - Directeur Willem Kniknie
van MuziekPodium Zeeland
noemt het een buitenkansje dat
sterviolist Sasha Rozhdestvensky
min of meer bij toeval in de buurt
is en derhalve morgenavond een
concert kan geven in de Grote
Kerk in de Veere.
Rozhdestvensky geldt als een van
de grootste talenten uit de Russi
sche school. Dat bleek al in 1994
toen hij het speciaal voor hem ge
schreven Concerto Grosso nr. 6
van Alfred Schnittke in première
bracht samen met de Royal Stock
holm Philharmonic. Voor het op
treden in Veere komt Rozhestvens-
ky met zjn vaste pianobegeleider
Mikhail Mouratch. Het program
ma biedt een mix van de klassieke
canon en hedendaags materiaal.
Rozhdestvensky speelt op de Guar-
neri del Gesu 1734 Haddock viool,
hem ter beschikking werd gesteld
door The Stradivarius Society.
Het concert begint om 20.00 uur.
VUSSINGEN - Het Ricciotti ensem
ble doet tijdens de zogeheten Bar-
bulètè Tour door Nederland don
derdag Zeeland aan voor twee op
tredens. De van oorsprong Antilli
aanse zangeres Izaline Calister
komt de groep jonge musici daar
bij versterken.
Ricciotti en Calister treden op om
15.30 uur op het terras van Emer-
gis aan de Oostmolenweg in Kloe-
tinge en zij verzorgen 's avonds
vanaf 20.00 uur een optreden op
de Boulevard in Vlissingen.
Het ensemble bestaat uit 41 talent
volle musici die symofonische mu
ziek willen brengen op plekken
waar die normaliter niet wordt ge
speeld: in gevangenissen, verpleeg
huizen, op de markt of langs het
voetbalveld bijvoorbeeld. Het re
pertoire omvat werk van Piazolla,
Belafonte en Blasini. Calister zingt
nummers van Toon Hermans, Ser
gio Mendez en George Gershwin.
Kunstuitingen drie
generaties Ten Klooster
in De Schotse Huizen.
door Rolf Bosboom
VEERE - Ook al is zijn naam lang
niet meer bij iedereen bekend, het
werk van beeldhouwer Philip ten
Klooster is in Zeeland alomtegen
woordig. Het onlangs verplaatste
beeld van Frans Naerebout in Vlis
singen, het beeld van Willem
Beukelszoon in Biervliet, het ste
nen Zeeuwse trekpaard op het
Dorpsplein in Schoondijke, het Ce-
resbeeld in Goes, de gevleugelde
leeuw in de hal van het Vlissingse
NS-station - om er een paar te noe
men - het is allemaal van hem.
Ten Klooster was afkomstig uit
een kunstenaarsfamilie, die decen
nialang nauwe banden had met
Zeeland. En dan met name Veere,
waar zij een belangrijk aandeel
had in de bloei van de plaatselijke
kunstkolonie. Museum De Schot
se Huizen heeft nu een uitgebrei
de expositie gewijd aan Philip ten
Klooster (1909-1969) en diens va
der, de graficus en kunstschilder
Johan ten Klooster (1873-1940). De
derde generatie speelt ook een we
zenlijke rol: Philips jongste zoon
Luc ten Klooster toont in het Veer-
se museum zijn werk als kunstfo
tograaf; de oudste zoon Walter ten
Klooster (1940) schreef een rijk
geïllustreerd boek over zijn vader
en grootvader: Bewogen levens.
En bewogen levens waren het ze
ker, met soms grote verschillen,
maar ook opvallende overeenkom
sten tussen vader en zoon. Hun
beider levens speelden zich deels
in Nederland en deels in het voor
malige Nederlands-Indië af De
oosterse wijze van denken is in le
ven en werk terug te vinden.
Johan ten Klooster werd geboren
op Java, groeide op in Nederland
en koos voor een militaire oplei
ding. Hij kwam terecht bij het
KNIL, het Koninklijk Neder-
landsch-Indisch Leger, en voerde
onder meer expedities uit naar
Nieuw-Guinea. Tijdens de tochten
vulde hij tientallen schetsboekjes
met tekeningen van landschappen
en de autochtone bevolking.
Toen de Eerste Wereldoorlog in
1914 uitbrak, was Ten Klooster op
verlof in Nederland. Hij werd als
garnizoenscommandant gestatio
neerd in Oostkapelle en later in Re-
tranchement.
De kennismaking met Zeeland be
viel hem zo goed, dat hij in 1915
een huis huurde in Veere en zijn
gezin liet overkomen. In 1919 nam
hij ontslag uit militaire dienst en
kocht een huis aan de Kaai. In de
jaren twintig volgde een ware ex
plosie van creativiteit. Ten Kloos
ter maakte een groot aantal hout-
snedes, tekeningen en olieverfschil
derijen, mede op basis van zijn In
dische schetsen, maar hij was ook
getroffen door het Zeeuwse land.
Vele voorbeelden zijn daarvan in
De Schotse Huizen te zien. Opmer
kelijk is soms de vermenging van
beide richtingen, zoals in een olie
verf waarop onmiskenbaar Veere
is afgebeeld, maar dan wel op een
oosterse manier geschilderd.
Als kunstenaar, met een veelheid
aan stijlen, maakte hij snel naam.
Ten Klooster exposeerde in bin
nen- en buitenland, maar kreeg bij
voorbeeld ook opdrachten voor
boekomslagen en tijdschriftillustra
ties. In 1940 overleed hij plotseling
aan een hartaanval.
Johan ten Klooster had drie
zoons: Hans (1903, in 1939 veronge
lukt), Flip (Philip, 1909) en Tom
(1911). Flip bleek al vroeg over artis
tiek talent te beschikken, maar be
proefde toch - met weinig succes -
zijn geluk op de grote vaart. Hij be
sloot daarna een beeldhouwoplei-
ding te doen in Amsterdam. In
1941 keerde hij terug naar Zeeland.
In de jaren nadien was hij nauw
betrokken bij de wederopbouw
van Middelburg, zoals de restaura
tie van het stadhuis en de Abdij.
Ook vervaardigde hij veel Zeeuwse
oorlogs- en herdenkingsmonu
menten. In Middelburg is nu een
stadswandeling uitgezet langs wer
ken van Philip ten Klooster die hij
maakte tijdens de naoorlogse her
stelperiode.
„Zeeland is mooi, Zeeuwen zijn
prettige mensen, en belangrijk
voor mij is, dat er niet veel beeld
houwers zijn", zei hij ooit. Toch
was hij nooit helemaal tevreden
over zijn werk. Bovendien had
Ten Klooster te kampen met per
soonlijk leed. Zoon Erik Johan ver
dronk in 1964 tijdens een kano
tocht op het Veerse Meer. Een jaar
later scheidde hij van zijn vrouw
Lucie en bleef alleen - en eenzaam
- in Zeeland achter. In augustus
1969 vertrok hij met zijn zeilboot
je uit Veere, maar keerde niet
meer terug. Op 2 september werd
zijn lichaam op het Veerse Meer
gevonden. De tentoonstelling in
De Schotse Huizen concentreert
zich op de Veerse jaren van vader
en zoon. De foto's van Luc ten
Klooster maken de familiegeschie
denis compleet. Zijn werk past
goed bij dat van zijn vader en
grootvader. „Drie kunstenaars met
hetzelfde gevoel voor verhoudin
gen. Je ziet bij allemaal een duide
lijke behoefte aan esthetiek", zegt
hij daar zelf over.
Expositie: 'De kunstenaarsfamilie Ten
Klooster. De Veersche jaren
1915-1969', t/m 21 sept, De Schotse
Huizen, Kaai 25/27, Veere, dagelijks,
13.00-17.00 uur. Boek: 'Bewogen le
vens. De kunstenaarsfamilie Ten
Klooster in Veere', door Walter Ph.
ten Klooster. Uitgeverij Den Boer-De
Ruiter, 128 pagina's, 19,90 euro.
Opening Aardenburgse
Zomerkunsten biedt
scala aan emoties.
door Ali Pankow
AARDENBURG - Een Griekse godin
in een Romeinse omgeving, spran
kelende fanfareklanken, ingetogen
gitaarmuziek én vlijmscherpe me
taforen boden de ingrediënten
voor een scala aan emoties gistera
vond tijdens de officiële opening
van de culture week 'Aardenburgs
Zomerkunsten'.
Dit evenement omvat een breed
geschakeerd aanbod aan beelden
de kunst en poëzie, samengesteld
door de Stichting Cultureel Aar
denburg (SCA).
Gedeputeerde Marten Wiersma
onthulde samen met wethouder
Henk Luijendijk aan het begin van
de openingsmanifestatie het beeld
van de kunstenaar Nand Huyge.
Het betreft Huyge's interpretatie
Marten Wiersma (r) onthult beeld Nike van Nand Huyge. foto Peter Nicolai
van de Griekse godin Nike. „Ener- zijds moet dat wat deze godin be-
zijds opmerkelijk dit beeld in histo- treft kunnen, omdat haar beteke-
risch beschouwd zo'n Romeinse nis voor diverse uitleg vatbaar is,
omgeving als Aardenburg", consta- benadrukte Wiersma.
teerde de gedeputeerde. Ander- Nike, zij staat op de hoek van de
Weststraat/Sassenstraat, is het eer
ste resultaat van de samenwerking
tussen SCA en de Vlaamse stich
ting Art pro Art. Deze organisatie
stelt zich ten doel talentvolle kun
stenaars meer naamsbekendheid
te geven. In het kader van de sa
menwerking met SCA en de ge
meente zullen in totaal meerdere
kunstwerken een plek krijgen in
Aardenburg en Breskens. De vol
gende onthulling staat al gepland:
zaterdag 4 april 2009 voorafgaand
Twijfel is een heel hoog
goed. In dit verhaal wordt de
hoofdpersoon niet verrast'
aan de uitvoering van de Mattheus
Passion in de Sint Baafskerk.
In diezelfde kerk presenteerde de
Koninklijke Muzieksociëteit Aar-
denburgsche Fanfaren zich met
een gevarieerd concert: Van Marco
Borsato tot Freddy Mercury.
De vlijmscherpe metaforen kwa
men voor rekening van de Bel
gische schrijfster Saskia de Koster
die een inleiding hield op basis
van de dichtregel Een gelukkig
mens door de twijfel verrast van Hu-
go Claus. Voorzitter Jan Pleijte van
SCA had zowel haar als monseig
neur John Noordermeer deze tekst
voorgelegd met het verzoek daar
vanuit eigen perceptie op te reage
ren. De Koster deed dat op haar ei
genzinnige wijze. „Twijfel is een
heel hoog goed, maar ik heb een
verhaaltje geschreven, waarin de
hoofdpersoon nooit door twijfel
wordt verrast.." Vervolgens trok zij
in een ijzingwekkend én humoris
tisch betoog van leer tegen de kwa
lijke kanten van evangelisatie.
Monseigneur Noordermeer pleitte
op zijn beurt voor zorgvuldig en
met veel respect omgaan met cul
tuur in het algemeen en met het
religieus erfgoed in het bijzonder.
