De teloorgang van
PHILIPS SUPf
279 EWIPLOI
spectrum 18
Ze zijn sinds de jaren
dertig van de vorige
eeuw onlosmakelijk met
elkaar verbonden: Philips
en de televisie. Hoe lang
blijft dat nog zo? In de
jaren zestig en zeventig
heeft Philips miljarden
aan het apparaat
verdiend. De tijden zijn
veranderd. Alleen door
tal van onsympathieke
maatregelen kan het
concern nog kleine
bedragen verdienen aan
de vroegere melkkoe.
PZC
Zaterdag 19 juli 2008
door Rik Elfrink foto's GPD
Philips in Frankrijk
Eindhoven
:l*
BELGIË
Luxemburg
Suresnes - Parijs Pont-a-
w Villeneuve- Mousson
Dreux 2^
Chart res
Saint-Georges
Lamotte-g?
Ratiumn v--'
FRANKRIJK
^Dijon
SChalon-
sur-Saöne
Philips heeft in Frankrijk nog ruim 4.000 men
sen aan het werk. Het hoofdkantoor ligt nabij
Parijs, in Suresnes, waar bijna 1.500 mensen
werken.
In Dreux werken na 1 augustus nog ruim 200
mensen aan de productie van tv's.
Philips beschikt daarnaast over een aantal
lichtfabrieken: in Miribel (300 werknemers),
Nevers (300 werknemers), Chartres (500 werk
nemers), Dijon (50 werknemers), Chalon-sur-
Saöne (270 werknemers), Pont-a-Mousson
(210 werknemers), Lamotte-Beuvron (250
werknemers) en Villeneuve-Saint-Georges
(200 werknemers) en Suresnes. In totaal wer
ken ongeveer 2.500 mensen voor Philips Ligh
ting.
In Suresnes werken ook mensen voor de medi
sche tak van Philips.
Het is warm in Dreux, een
stadje 70 kilometer ten wes
ten van Parijs. Zomerse zon
nestralen branden tussen
lichtgrijze wolken fel op het
fabriekscomplex van Philips, dat pal naast
de snelweg ligt. De blauwe letters van het
elektronicaconcern vallen direct op in het
dorre landschap rond de vervallen ogende
bebouwde kom.
Het aantal inwoners van de Franse plaats
is allang over het hoogtepunt heen, net als
de aanwezigheid van Philips in Dreux. Dit
jaar verlaten nog 600.000 nieuwe lcd-tele-
visies met daarop het merk van het Neder
landse concern de Philips-bedrijfshallen.
Volgend jaar volgt een rigoureuze ingreep.
Het plaatselijke management heeft vanuit
Nederland de opdracht gekregen de pro
ductie te halveren. De budgetten zijn ver
schrompeld en meer dan de helft van de
512 banen verdwijnt al per 1 augustus. Een
grootscheepse verhuizing van de productie
naar Hongarije is aanstaande. Voor Philips
is dat het beloofde land waar goedkope ar
beid en een opkomende economie lonken.
In Dreux is iedereen er zeker van dat de in
grepen een voorbode zijn van het even ge
vreesde als onvermijdelijke. Een definitief
vertrek van Philips uit Dreux wil niemand
rond de top van het concern officieel be
vestigen, maar het voelt ter plekke als na-
bij.
Georganiseerd verzet tegen de beslissingen
van Philips is er amper. De meeste Philips-
werknemers in Frankrijk zijn geen lid van
een vakbond. Toch zijn er volop ludieke
acties waaruit de woede van het personeel
blijkt. Vooral in de bedrijfshal van Philips
zijn de gemoederen nog verhit.
Een plukje stakende leden van de vakbond
en ondernemingsraad telt zijn zegeningen
en bedenkt in een uitgewoonde kamer
hoe Philips geschaad kan worden. Buiten
is de stemming totaal anders. Groepjes sta
kende vrouwen staren elkaar veelal zwij
gend aan. Ze ogen machteloos. Een enke
ling rookt een sigaret en kijkt met boze
ogen naar een Nederlands kenteken.
Een klein clubje is bezig 279 kruisen met
bloemen op de schuttingen rond het Phi-
lips-terrein te hangen. „Laat het ze maar
zien, daar in Eindhoven", zegt een van
hen. Alles om de bazen van het concern te
doordringen van het verdriet achter het
verlies van evenzoveel arbeidsplaatsen.
Waarom zouden de vrouwen van Dreux
ook positief zijn over ons land? Voor hen
staat Nederland gelijk aan Philips. Jaren
maakten ze in de Philips-fabriek de dienst
uit en straks is het over.
Een van hen is de 46-jarige Véronique Tou-
tin, die naar eigen zeggen symbool staat
voor de gemiddelde werknemer in Dreux.
„Ik heb geen specialisatie en kan op alle af
delingen ingezet worden. Logistiek werk,
inpakklussen, dat soort dingen. Ik ben be
gonnen in 1986 en was een van de velen,
het waren er meer dan duizend." Tien jaar
daarvoor werkten bij het complex ruim
drieduizend mensen.
Ruim 80 procent van het huidige perso
neelsbestand van Philips in Dreux is
vrouw, weet Toutin, die lid is van de loka
le ondernemingsraad. „Gemiddeld werken
ze ongeveer 25 jaar voor Philips en zijn ze
46 jaar oud. Ze hebben geen diploma's,
omdat ze er ten onrechte op vertrouwden
dat Philips altijd zou blijven."
De Nederlandse werkgever die ze soms al
vanaf hun tienerjaren dienden, wil de
vrouwen van Dreux inruilen voor goedko
pe Hongaarse vervangsters. 60 procent van
het personeel verdwijnt over een paar we
ken. De rest volgt uiterlijk in 2010, is het al
geaccepteerde perspectief
Een afkoopsom van 20.000 tot 40.000 eu
ro is het laatste wat voor de meeste werk
nemers nog rest. Daarover overleggen vak
bonden en de plaatselijke en landelijke on
dernemingsraad van Philips in Suresnes,
op het nieuwe hoofdkantoor van Philips
France, vlakbij Parijs. Namens Philips
Dreux is Paulo Borges aanwezig, secretaris
van de ondernemingsraad.
Borges is ingetogen en oogt wat verdrietig.
Zijn jonge collega Philippe Perera uit
Dreux is nog monter. „Het is allemaal
zuur", luidt zijn conclusie. „Philips wil dat
we verdwijnen van de loonlijst. Die moet
'gezond' worden gemaakt om te voldoen
aan de verwachtingen die aandeelhouders
zijn voorgehouden."
Pereira kent de economische wetten.
Philips leed in de eerste drie maanden van
2008 miljoenenverliezen (bijna 100 mil
joen euro) op de mondiale televisie-activi
teiten. „Toch was Dreux nog altijd winstge
vend. Nu ze de productie grotendeels weg
halen niet meer. Voor dit soort concerns
tellen geen sentimenten. Er moet elke keer
meer geld verdiend worden."
Niet alleen Dreux wordt geraakt door het
gesnoei van het Philips-management. Ook
de productieactiviteiten van Philips bij de
led-fabriek in Brugge (150 mensen) zijn on
derwerp van studie binnen de Philips-bu-
relen. In de Verenigde Staten gaat het con
cern na de zomer weg en zal Funai de acti
viteiten overnemen. Vorige week werd
ook nog bekend dat Philips stopt met pro
ductie van computerschermen en dvd-re-
corders.
Dat het verhaal van Philips in
Dreux niet op zich staat, besef
fen de meeste medewerkers
wel. De situatie is typerend
voor de aftocht van het bedrijf uit
West-Europa. Via allerlei directe en indi
recte beslissingen is Philips sinds de jaren
zeventig honderdduizenden mensen kwijt
geraakt. Of het nou de divisie van chips,
componenten, licht of consumentenelek
tronica was, altijd was er hetzelfde verdriet
en dezelfde verklaring. Keer op keer
draaien woordvoerders hun praatje af Ar
beid in West-Europa is te duur geworden
voor Philips. Het concern wil zich voortdu
rend aanpassen om concurrerend te blij
ven. Alleen hoogwaardige kennis is bruik
baar, laaggekwalificeerden worden jaarlijks
nog altijd volop geloosd.
Op de televisiemarkt heeft Philips daar-
