Buitengebied
De
soorten vliegen je
gewoon om de oren
bers van wilde planten ko-
Zaterdag 12 juli 2008 PZC
Wie veel vogels wil zien,
van pioniers als dwerg
stern tot en met bossoor-
ten als ransuil, moet naar
de Slikken van de Heen en
de Plaat van de Vliet in
het randmeer Kram
mer-Volkerak. Ook liefheb-
je behendig over de drukke scheep
vaartroute, die als Schelde-Rijnver-
binding door het meer loopt.
Overal zijn vogels te zien; veel vise
ters, want het zoete Krammer-Vol
kerak is visrijk. Bij het naderen
van het Slaakeiland - een van de ei
landjes tussen de Plaat van de
Vliet en de Slikken van de Heen -
worden het er nog veel meer. Vis-
diefjes, kuifeenden, kluten en
meeuwen gaan op de wieken. Ze
houden niet van mensen. „Er vlie
gen meer dan honderd visdiefjes",
roept Chiel Jacobusse, hoofd ecolo
gie van Het Zeeuwse Landschap,
uit. De beesten moeten even men
sen in hun territorium toelaten.
Na de meitelling wordt nagegaan
of er late broeders zijn bijgeko
men. Dat blijkt het geval: 38 nes
ten van de visdief, een van de
kluut en negen van de kuifeend.
De eilanden - sommige bebost,
sommige begraasd en kaal - zijn
een succes. De vogels die er hui
zen hebben geen last van vijanden
als vos en rat. Daar doet ook de
zeldzame Noordse woelmuis zijn
voordeel mee. En van grazers als
geiten (eerder liepen er moeflons,
maar die zwommen weg) trekken
ze zich niets aan.
Om dat succes vast te houden, zijn
de eilandjes voor bezoekers niet
toegankelijk. Wel goed te overzien
vanaf de uitkijktoren op de Philips-
dam (nabij de Krammersluizen)
en vanuit de vogelhut (met twee
verdiepingen) aan de rand van de
Plaat van de Vliet. Door de kijk-
sleuven lijkt een schelpeneiland
vlakbij. Met het blote oog zijn
scholeksters, futen, eenden en vis
diefjes prima te onderscheiden.
Met [acobusse als gids wordt het
wandelpad naar de kijkhut stap
voets afgelegd. Hij wijst op de ene
na de andere leuke en/of bijzonde
re plant. In twintig jaar heeft de
begroeiing op de Plaat - waar paar
den en koeien grazen - zich ont
wikkeld tot die van een duinvallei,
wat ook inhoudt dat de oprukken
de duindoorn - een te overheersen
de woekeraar - met moeite in
toom gehouden kan worden.
„Kijk, rode-, stijve- en kleverige
ogentroost. Stijve ogentroost
wordt wel medicinaal gebruikt te
gen oogkwalen. Op rode ogen
troost vliegt de zeldzame ogen-
troostbij. En hier, parnassia en de
moeraswespenorchis. Tsjonge, ze
staan hier gewoon op een rij. De
soorten vliegen je om de oren",
constateert Jacobusse. „Je vindt
hier de crème de la crème van de
Nederlandse duinvalleisoorten."
Bij het verlaten van de Plaat atten
deert hij op de door zonne-ener-
gie gevoede schrikdraad, bedoeld
om het vee binnen te houden. Ze
ker bij zonnig weer liever niet aan
raken. Een tuinfluiter jubelt een af
scheid. Het klinkt als een haastige
merel; in de tijd van de grammo
foonplaten heette het dan ook
'een merel op 45 toeren.'
Door naar de Slikken van de
Heen, aan de voet van de Philips-
dam boven Sint-Philipsland. Op
de dijk een informatiebord van
Het Zeeuwse Landschap, tevens
het begin van een drie kilometer
lange, slingerende wandelroute
door de voormalige schorren met
oude getijdegeulen. Dit deel van
de Slikken is prima te verkennen.
De Schotse hooglanders en Shet
land pony's die als grazers worden
ingezet, hebben geen last van men
sen (en omgekeerd).
De Beukelenberg, het oude interge-
tijdengebied, is niet toegankelijk.
Het is erg open en betreding zorgt
meteen voor verstoring. Er grazen
volbloedpaarden en gewone run-
Moerasandijvie langs de oever van de Plaat van de Vliet fotografie Chiel Jacobusse
men er volop aan hun trek
ken. Water, open vlaktes
en bos. Zet koers richting
Philipsdam en neem laar
zen en verrekijker mee.
Een zakgidsje vogels en
planten is wel zo handig.
Kluut
door Rinus Antonisse
Het is fris op het Kram
mer-Volkerak. Een lood
grijze lucht, wegtrekken
de regen. Het deert eigen
lijk niet zo. Dit is geen mooi
weer-landschap. De druppels ko
men van de boeggolf die de Ne-
rius, beheerboot van Het Zeeuwse
Landschap door de golfjes van het
randmeer trekt. Schipper Ron
Brouwer manoeuvreert het scheep-
600 hectare zoete natuur in het Krammer-Volkerak
Tijdelijk een andere
indeling Buitengebied
Tot eind augustus zijn de pagi
na's Buitengebied opgenomen
in de Zomerkrant. U kunt weke
lijks een reportage over een natuur
gebied verwachten. De raadkaart
en weekboek ringrijden blijven;
Boerderijnamen komt erbij. Enke
le vaste rubrieken verschuiven
naar Buitengebied op dinsdag: Na-
tuurjournaal, tekenaar Adri Kar-
men en Streektaal. Vanaf 7 septem
ber keert de gebruikelijke indeling
terug.
De Slikken van de Heen en de Plaat van de Vliet liggen in het door aanleg van
de Philipsdam zoet geworden Krammer-Volkerak. Totaal 600 hectare is in be
heer bij stichting Het Zeeuwse Landschap, waarvan de helft water.
De Slikken beslaan 250 hectare, bestaande uit de voormalige slikken (Beukelen
berg) en schorren met getijdengeulen; de Plaat is de vroegere zandplaat Dwars
in de Weg.
Bij het beheer zet Het Zeeuwse Landschap gewone paarden en runderen in en
daarnaast Schotse hooglanders en Shetlandpony's.
Er zijn ongeveer zestig verschillende soorten broedvogels aanwezig, waaronder
lepelaar, ijsvogel, havik, roodborsttapuit, oeverzwaluw, boompieper, kluut, grut
to, veldleeuwerik, visdief, strand- en bontbekplevier en zilvermeeuw.
In het gebied lopen zoogdieren als vos en ree. De planten: veel orchideënsoor-
ten, duinvalleiplanten, zoute planten. De insecten zijn present in de vorm van
interessante dazen, bijzondere libellen als de tengere grasjuffer en bijen als de
zwart-rosse zandbij.
De gebieden zijn te overzien vanaf de uitkijktoren bij de Krammersluizen. Op
de Plaat van de Vliet loopt een wandelpad naar een vogelkijkhut. Door de Slik
ken van de Heen is een wandelroute aangelegd (die ook een stukje langs het
Schelde-Rijnkanaal loopt). Advies: wees attent op teken!
Lepelaar
