Cultuur
Roadmovie vangt beeld van Amerika
1 2 l Zaterdag 12 juli 2008 PZC
Video-installaties van
Leko Smithson en
Schouten in deWillem3.
door Rolf Bosboom
vlissingen - Al in de hal van het
Vlissingse kunstcentrum deWil-
lem3 is het ongegeneerd gesnurk
te horen. Het indringende geluid
is afkomstig van de video-installa
tie van het Amerikaans-Kroatische
kunstenaarspaar Kristina Leko en
David Smithson. Het is een artis
tiek verslag van een zevendaagse
reis die ze in 2003 samen hebben
ondernomen. De expositie wordt
morgen geopend.
De trip voerde het echtpaar vanuit
Wyoming (waar Smithson heeft
gewoond), naar de staten Colora
do, Utah, Nevada en Arizona. Ze
zagen veel natuurschoon en be
zochten overbekende plekken zo
als Monument Valley, de Grand
Canyon en Las Vegas. Alles werd
op film vastgelegd, inclusief de ver
blijven in hotelkamers.
De onderste rij schermen in de
Willem3 toont, als een roadmovie,
samenvattingen per dag: de be
zienswaardigheden, het eindeloze
rijden door het landschap, maar
ook het leven van alledag. Beelden
van de zeven overnachtingen zijn
als contrast op de bovenste rij
zichtbaar, waar de twee praten, in
bed liggen, televisie kijken, in
slaap vallen. En luid snurken dus.
Snoring in the USA, heet de installa
tie dan ook.
Bij het monteren van de opnamen
leerde Smithson hoeveel varianten
er zijn. „Ik ben inmiddels doctor
in het snurken", zegt hij lachend.
„Het is echt opvallend hoeveel er
gebeurt in de nacht. Er zijn zoveel
vormen van snurken, zoveel ver
schillende manieren van ademha
len. Dat is een deel van ons leven
dat voor onszelf verborgen blijft."
Smithson en Leko noemen hun
werk een essay, dat probeert het al
gehele beeld van Amerika 'visueel
te definiëren'. Tegelijkertijd is het
ook een tijdsbeeld. „In die tijd was
er veel te doen over de Irak-oorlog.
Dat merk je in de radio- en tv-frag-
menten die hoorbaar zijn. We ver
trokken bovendien op Memorial
Day. Vandaar dat je heel veel Ame
rikaanse vlaggen in beeld ziet. Het
Snoring in the USA van Kristina Leko David Smithson. foto Lex de Meester
was zeker geen gewone reis. We
zijn uitgegaan uit van ons eigen le
ven en artistieke achtergrond. On
ze belangrijkste drijfveer was dat
we een bepaalde visie op zaken
hebben en die wilden laten zien."
Pas onlangs hebben de twee het
werk kunnen voltooien. „Sinds
2003 is reality-tv opgekomen. Je
ziet zeker belangrijke parallellen
met onze installatie, maar onze
doelstelling is heel anders."
In de andere zaal van deWillem3
is eveneens een video-installatie te
zien: Le Jardin Secret van Lydia
Schouten. Zij is in Zeeland vooral
bekend van het veelbesproken mo
nument voor de verdronken dor
pen dat zij maakt en dat als het
goed is volgend jaar op de dijk bij
Colijnsplaat wordt geplaatst.
In Vlissingen werkt Schouten met
videobeelden, die op vier wanden
worden geprojecteerd. Samen vor
men ze een indringende film van
bijna een half uur, waarbij de toe-
'Er gebeurt veel in de nacht.
Dat deel van ons leven blijft
voor onszelf verborgen'
schouwer - omringd en daardoor
opgenomen door de beelden -
ogen tekort komt.
„De tijd is er niet meer naar om
nog meer objecten op de wereld te
zetten", zegt Schouten. „Ik vind
het mooi dat je op deze manier
toch een driedimensionaal werk
kunt creëren dat zo min mogelijk
ruimte inneemt. Als het is afgelo
pen, bestaat het ook niet meer."
De beelden, aangevuld met anima
ties van dieren en verrijkt met mu
ziek van Arjan Kappers, toont een
groep mensen die door een bos
wandelt. „Ze lijken zich te hebben
afgekeerd van de maatschappij. De
ontmoeting met een dier kondigt
telkens een minidrama aan." De
mensen worden door mensen aan
gevallen, er breekt brand uit, er
klinken schoten.
„Voor mij heeft de installatie te
maken met ontwikkelingen in de
maatschappij, dat mensen steeds
minder goed kunnen communice
ren en niet meer weten wie hun
vriend is en wie hun tegenstander.
Deze mensen trekken zich daarom
terug in het bos." Daar communi
ceren ze met de dieren, maar die
nemen het heft steeds meer in
handen en belagen hen.
De derde expositie die morgen in
deWillem3 begint is die van Juul
Sadée in het gastatelier. Zij bouw
de een interieur als een landschap,
met onder meer een boomstam
van textiel, een zachte berg op een
nachtkastje en een veelheid aan
voorwerpen verspreid over de
vloer. Everything In the house,
heet de installatie. Toch rijst de
vraagt of dat alles ook voldoende
is voor een eigen identiteit.
Werk van Kristina Leko David Smith
son, Lydia Schouten en Juul Sadée, van
af morgen t/m 31 augustus in deWil-
Iem3, Oranjestraat 4, Vlissingen. Geo
pend: wo. t/m zo. 12.00-17.00 uur.
Le Jardin Secret van Lydia Schouten.
Everything in the house van Juul Sadée.
Still üït Le Jardin Secret.
foto Lex de Meester
