spectrum
Achdie orkaan....
22
PZC
Zaterdag 12 juli 2008
STANDPLAATS
door
Trix van Bennekom
Vanaf i juni is het orkaanseizoen.
Dat betekent opletten voor het
Caribisch gebied, het zuiden van
de Verenigde Staten en Midden-
Amerika. Zelf kijk ik, net als veel andere
mensen, dagelijks op internet even naar sa-
tellietbeelden en het nieuws van het Natio
nal Hurricane Centre (NHC) in Florida.
De eerste orkaan heeft zich al gemeld: de
ze week spookt Bertha over de Atlantische
Oceaan.
Gelukkig hoef ik me niet zoveel zorgen te
maken. Bonaire ligt net als het vlakbij gele
gen Aruba en Curasao aan de rand van het
orkaangebied. De laatste orkaan die de
ABC-eilanden vol raakte, kwam meer dan
honderd jaar geleden langs. Wel zat
de bevolking in 2005 een paar dagen
in angstige spanning op orkaan Ivan
te wachten. Maar die veranderde op
het laatste moment van koers en be
zorgde de eilanden, behalve hoge gol
ven en overvloedige regen, weinig
last.
Omdat de kans op een treffer wel de
gelijk bestaat, houden de autoriteiten
de bevolking jaarlijks voor dat het
niet de vraag is óf er orkaan komt
maar wanneer. En dat wij ons daar
om moeten voorbereiden: voldoen
de water en droog voedsel in huis,
een radio op batterijen, tape om rui
ten te beplakken tegen rondvliegen
de scherven en bedenken in welke kamer
je de orkaan zo veilig mogelijk kunt uitzit
ten.
Vandaar dat ik de afgelopen twee jaar keu
rig aan het begin van het seizoen alles in
huis had. Maar dit jaar heb ik nog niet
eens een voorraadje water gekocht. Ik
merk dat ik dezelfde laconieke hou
ding heb als de meeste mensen.
„Ach het loopt hier zo'n vaart niet.
Komt er een orkaan, dan buigt die
toch af" Om daar aan toe te voegen
'ku Dios ke', Papiaments voor 'als
God het wil'. Sinds mijn eerste orkaanerva
ring begrijp ik die zorgeloosheid een stuk
beter.
Vorig jaar september, op het hoogtepunt
van het orkaanseizoen, kwam tropische
storm Felix in hoog tempo vanuit de Atlan
tische Oceaan het Caribisch gebied bin
nen. Zijn koers was uitzonderlijk zuidelijk,
's Morgens was het nieuws dat Felix op
weg was naar de ABC-eilanden. Een paar
uur later voorspelde het NHC dat Felix or
kaan zou worden.
Thuis sleepten we alles wat weg kon
waaien naar binnen, met een machete
snoeiden we nog gauw een paar takken
die tegen het dak kwamen. Op televisie
spoorden de gezaghebbers van Curasao en
Bonaire de bevolking aan zich voor te be
reiden. Voor het laatste nieuws was het
zappen tussen Weather Channel en CNN
die van orkaanverslaggeving een specialis
me hebben gemaakt.
De berichten werden steeds onheilspellen
der. Meteorologen voorspelden dat de
ABC-eilanden - 'crushed' - verpletterd zou
den worden. Geen prettig vooruitzicht.
Maar toen het zover was, gebeurde er hele
maal niets. Het regende, maar niet eens
hard. Geen zuchtje wind en zelfs de
stroom werd niet uitgeschakeld. De hele
nacht keek ik gefascineerd naar satelliet-
beelden van de passerende orkaan die in
middels kracht twee bereikte. Goddank
verlegde Felix zijn koers op het laatst iets
naar het noorden. Het centrum van de or
kaan passeerde daardoor op 100 kilometer
afstand.
Volgens CNN was het weer vlakbij bar en
boos, maar op de eilanden zelf was er be
halve regen en hoge golven niets te mer
ken. Even dacht ik nog dat er wat gebeur
de. Maar het geraas bleek het KLM-toestel
te zijn dat tijdens de orkaanpassage stipt
op tijd op Flamingo Airport landde.
De schilder
van Pol Pot
Het Cambodja-tribunaal onderzoekt sinds een half jaar de misdaden
van de Rode Khmer (1975-1979). Tijdens het schrikbewind van Pol
Pot kwamen 1,7 miljoen mensen, vaak op gruwelijke wijze, om het
leven. Vann Nath belandde in een martelkamp. Hij was een van de
slechts zeven gevangenen die de hel van Tuol Seng overleefde.
door Henk Dam foto's CPD
THAILAND LA0S
CAMBODJA
Phnom
Penh t
HL Coif van
SÉ Thailand
■HBS
Er hangen curieuze bordjes in
Tuol Sleng, ook wel bekend als
S-21, het martelkamp van de
Rode Khmer in de Cambodjaan
se hoofdstad Phnom Penh. Het
zijn ronde bordjes met een rode rand, met
een vrolijk gezicht erop en daar een rode
streep door. Het moet zoveel betekenen
als: verboden te lachen.
Alsof er in Tuol Sleng iets te lachen valt. In
dit kamp, een voormalig schoolgebouw,
zaten tussen 1975 en 1979 in totaal 17.000
mensen gevangen, steeds 300 tot 400 tege
lijk. Die werden daar "wekenlang verhoord
en gemarteld, tot ze volledig waren uitge
perst. Daarna was het enkele reis Choeung
Ek, een van Cambodja's 343 beruchte 'kil
ling fields'.
Het vraagt niet heel veel fantasie je enigs
zins te kunnen voorstellen hoe het dage
lijks leven in Tuol Sleng eruit zag. Overal
in het gebouwencomplex zijn de stille ge
tuigen te zien van een van de gruwelijkste
episodes in de geschiedenis van de mens
heid.
Ie ziet de bedden waarop in 1979 de Vietna
mese bevrijders de vastgebonden lijken
aantroffen van de laatste veertien gevange
nen, die nog gauw even door hun bewa
kers waren gemarteld en vermoord voor
deze wegvluchtten. )e ziet de kist waarin
schorpioenen werden bewaard die op
doodsbange gevangenen werden gezet om
ze tot een bekentenis te dwingen.
)e ziet de cellen, haastig gemetselde muur
tjes in vroegere klaslokalen, waar de gevan
genen op de vloer lagen te wachten tot het
hun beurt was om te worden meegeno
men naar een van de martelkamers. Je ziet
de tangen waarmee de nagels van de ge
vangenen routineus een voor een werden
weggeknipt. Om nog meer bekentenissen
los te peuteren.
En je ziet de eindeloze rijen foto's, lokaal
na lokaal, want net als de nazi's waren de
Rode Khmer merkwaardig systematisch
