spectrum 12
'Voor mij was de moord op Fortuyn geen
drama. Ik dacht: het land is gek geworden'
PZC
Zaterdag 28 juni 2008
Peter d'Hamecourt vertrok
twintig jaar geleden naar
Rusland zonder een woord
Russisch te spreken.
'Sovjetoloog' was hij ook al niet.
Een vreemde eend in de bijt. Dat
is allemaal anders nu 'onze
correspondent in Moskou' van
de tv verdwijnt. Terugkeren naar
Nederland doet hij niet. „Thuis is
Rusland."
door Ans Bouwmans foto Phil Nijhuis/GPD
hier? Het zou geen probleem zijn naar een
ander land te gaan."
Niet naar Nederland. „Ik heb niks met Ne
derland. Als we hier zijn, logeren we bij
Hubert Smeets (oud-correspondent in Rus
land, red.). Dan krijgt hij een uur om Ne
derland uit te leggen. Ik lees de websites,
maar als je uit zo'n land weg bent, dan mis
je de switch. Voor mij was de moord op
Fortuyn geen drama. Ik dacht: het land is
gek geworden.
Daar blijft hij bij betrokken, ook al gaat hij
zijn tijd vanaf nu vooral vullen met het
schrijven van boeken, zijn nieuwe passie.
„Mijn vrouw dacht dat ik het rustiger aan
zou doen, maar ik heb toch ja gezegd te
gen projecten die dit jaar nog af moeten.
Twee boeken, eentje over Sint-Petersburg,
het paradijs in het moeras. De ander over
leven als God in Rusland, een soort kook
boek dat ik samen met een Russische keu
kenprinses schrijf"
„Je blijft Nederlander. Als je het Neder
lands elftal ziet op de Russische tv, doet
het je wat. Maar ik heb nooit het gevoel: ik
moet terug. In Rotterdam heb ik een stam
café. Daar kom ik eens in de vier, vijfjaar.
Daar zie je dezelfde gezichten, weer ouder
geworden. Je drinkt een pilsje. Gaat naar
buiten. Dat hebben we dan gehad. Als je
dat onthecht wilt noemen, dan zou je dat
kunnen doen. Thuis is Rusland."
Dat is mede zo gegroeid omdat hij zelfstan
dig ondernemer is en het multimediale be
drijf Gollandski Korpoenkt (Nederlands Cor-
respondentenpunt) heeft opgezet, zegt hij.
Een kookboek? „Als het paddenstoelensei
zoen begint, begin augustus, dan worden
alle Russen een beetje zenuwachtig. Dan
moeten ze het bos in. Verse paddenstoelen
met jonge uitjes en jonge aardappelen. Lek
ker in de pan. Traditioneel begint daar de
augustusmaand mee. Ik mag eigenlijk niet
mee het bos in. Ik heb niet de 'juiste
bosloop', vindt men. Ik jaag de paddenstoe
len weg. Hoe? Geen idee, maar het is een
heel sacrale gebeurtenis. Men praat niet. Je
joehoet af en toe. Het is ook een soort com
petitie. Wie vindt de 'bjelli', de witte grote
knoesten. Als de paddenstoelentassen
open gaan, dan is het 'oh' en 'ah'. Ondanks
mijn foute loopje heb ik zo'n bjelli wel een
keer gevonden. Eigenlijk ben ik er te onge
duldig voor.
„Ik ben een klein beetje een workaholic. Ik
was erg van 'de barricade op'. Ik ben tole
ranter geworden, neem meer afstand. Dat
ligt ook wel een beetje aan Rusland. Voor
Russen is werken niet heilig. Ik heb gezien
dat er ook andere dingen zijn. Vroeger
vond ik alleen het vak belangrijk. Daarmee
moeten leven, is wel eens lastig voor men
sen. Maar ik leverde altijd."
Er verschijnt een twinkeling in zijn ogen:
„En ik heb altijd heel veel begripvolle
vrienden gehad. Bij het doorspitten van de
personeelsdossiers stuitte Jan Bonjer
(hoofdredacteur van het AD, red.) op een
dik pak memo's van ene D'Hamecourt.
Daarin zegde ik bijvoorbeeld de hoofdre
dacteur de wacht aan als ik niet binnen
een uur toestemming had af te reizen naar
Libië. Dat was heel leuk proza. Ze wisten
dat er een hoop theater bij zat.
„Ik ben een emotioneel man. Als ik vind
dat er iets gedaan moet worden, doe ik
dat. Mijn vrouw vergeeft het me niet dat
ik dit nu ga zeggen, maar voor de Oranjere
volutie wilde ik per se naar Oekraïne. Wat
wij ook zeiden tegen de redacties, hoe
vaak we ook beweerden dat het er fout
zou gaan, niemand wilde dat ik naar Kiev
ging. Toen heb ik Zoja uitgenodigd voor
De Russische bureaucratie, al
tijd heeft die je te pakken."
Peter d'Hamecourt zucht
even. Een glas witte wijn en
een portie oer-Hollandse bit
terballen. Bruine, verweerde kop met bijna
witte haardos. De man die ons jarenlang
op de hoogte stelde van de streken van
Gorbatsjov tot Poetin en van de oorlog in
Tsjetsjenië, zit er wat ongemakkelijk bij.
Hij is op Nederlandse bodem. Neemt af
scheid als correspondent voor NOS en dag
blad AD. Hij is in zijn eentje in Amster
dam.
Zoja Rjoetina, met wie Peter d'Hamecourt
(62) al vijftien jaar samenwoont, had haar
nieuwe paspoort nog niet. „De aanvraag
duurt normaal drie maanden. In Rusland
heb je dat niet in de hand. Er is altijd de
Staat die je met een probleem opzadelt.
Dat is een voortdurend gevecht."
Daar maakt D'Hamecourt zich wel kwaad
over, ja. „Dat ligt in mijn aard. Je leert er
mee leven. Je kunt maar beter oplossingen
zoeken. Daar zijn de Russen meesters in."
Rusland is geen gemakkelijk land en met
Poetin heeft D'Hamecourt weinig op.
Toch woont hij er al twintig jaar. Weggaan
doet hij voorlopig niet. Dat komt niet om
dat zijn vrouw Russisch is. Zij zou net zo
makkelijk ergens anders wonen, zegt hij.
„Er waren momenten van crisis, waarin
wij het gevoel hadden: waarom zijn we
