buitenland!
Mugabes mannen stemmen als eerste
Intimidatie
en lege
stemhokjes
Obama en Clinton
zijn nu onafscheidelijk
Basken houden
een referendum
Politie Zimbabwe
pakt journalisten
op tijdens verkiezingen.
Contrast met eerste
kiesronde is groot,
de straten zijn leeg.
Wederzijdse lof bij
eerste publiek optreden
als bondgenoten.
Popconcert voor negentigjarige Mandela
PZC Zaterdag 28 juni 2008 7
Aanhangers van Mugabe helpen een oude vrouw bij het uitbrengen van haar stem in een stemlokaal in Harare. foto EPA
HARARE - Kiezers in Zimbabwe
werden gisteren op alle mogelijke
manieren onder druk gezet om
hun stem uit te brengen in de
tweede ronde van de presidents
verkiezingen. De bedoeling: presi
dent Robert Mugabe, de enige kan
didaat, nog enige schijn van geloof
waardigheid te bezorgen.
Wie niet ging stemmen, moest vre
zen voor geweld of brandstichting.
In Harare maakten knokploegen
van Mugabe's partij jacht op men
sen die nog geen inkt aan hun vin
ger hadden ten teken dat ze hun
stem hadden uitgebracht. Maar on
danks die grove intimidatie bleef
de opkomst laag, zeggen journalis
ten en onafhankelijke waarne
mers.
Volgens oppositieleider Morgan
Tsvangirai zal de uitslag van de
tweede ronde alleen de angst van
de mensen weerspiegelen. „Wat
zich vandaag afspeelt, is geen ver
kiezing, maar een oefening in mas
sa-intimidatie", zei hij op een pers
conferentie vanuit de Nederlandse
ambassade, waar hij zijn toevlucht
heeft gezocht. Tsvangirai zei dat
hij nog steeds bereid is te onder
handelen over een overgangsbe-
stuur voor Zimbabwe, maar vertel
de er wel bij dat hij niet weet of
dat met Mugabe wel kan.
Ook journalisten ondervonden gis
teren de intimiderende aanpak
van Mugabe en consorten. Een
tv-cameraman en de kiezer die hij
op straat aan het interviewen was,
werden door een gewapende man
in burger aangevallen en in een po
litiewagen gezet. Twee freelance
verslaggevers die stonden te wach
ten bij het stembureau waar Muga
be zou verschijnen, werden ook
door de politie opgepakt. De op
roerpolitie blokkeerde de toegang
tot de ambassade van Zuid-Afrika,
kennelijk om te voorkomen dat op
positieleden daarheen vluchten.ïn
het buitenland werden de verkie
zingen luid veroordeeld. „De ver
kiezingen zijn een schijnvertoning
en de uitslag zal net zo betekenis
loos zijn", stelde EU-woordvoer-
ster Krisztina Nagy.
door onze correspondent
llona Eveleens
HARARE - De straatvechters van Ro
bert Mugabe, de mannen van zijn
gevreesde knokploegen, staan in
een lange rij voor de stembus. „Na
tuurlijk. Die moeten wel stem
men", zegt een man in de wijk
Gunhill, terwijl hij de bladeren in
zijn tuin bijeen veegt.
Het zijn de schaarse kiezers in de
ochtenduren in Harare. Elders in
de Zimbabwaanse hoofdstad zijn
de straten nog vrijwel verlaten. In
het oog springen vooral patrouille
rende politie-agenten en militai
ren. De bewoners blijven thuis en
komen maar heel mondjesmaat
naar de stembureaus.
Later op de dag worden de rijen
langer. Partijfunctionarissen van
Mugabes Zanu-PF begeleiden men
sen naar de stembus. De identiteit
van burgers wordt gecontroleerd
bij de stembureaus.
Mugabe-supporters die de afgelo
pen weken voor een sfeer van inti
midatie en angst hebben gezorgd,
zingen hun politieke liederen en
waarschuwen mensen op straat
dat ze moeten gaan stemmen. Er
is maar één optie: Mugabe stem
men.
Oppositieleider Morgan Tsvan
girai, die eerder deze week naar de
Nederlandse ambassade vluchtte,
maar volgens persbureau Associa
ted Press gisteren terug in zijn ei
gen huis was en daar verslaggevers
te woord stond, staat ook op de bil
jetten. Een stem op hem is echter
riskant.
Sommige inwoners van Harare
gaan over tot meer subtiele vor
men van protest. Ze kopen de
VITORIA - Het Baskische parlement
heeft gisteren met een uiterst krap
pe meerderheid een plan goedge
keurd voor een referendum op 25
oktober over zelfbeschikking. De
regering in Madrid is tegen de
volksraadpleging en noemt het ille
gaal.
Het plan is de eerste stap in een
'routekaart' naar een nieuwe ver
houding tussen de noordelijke re
gio en Madrid. De Baskische pre
mier Juan Jose Ibarretxe wil van
de huidige autonome status van
de drie Baskische provincies af en
Baskenland een vrije associatie
met Spanje laten vormen. Het
voorstel werd met één stem ver
schil aangenomen. Madrid heeft la
ten weten de zaak voor het Consti
tutionele Hof te brengen.
schaarse onafhankelijke kranten
die er beschikbaar zijn. Op verkie
zingsdag zijn dat de Zimbabwe In
dependent en de Zuid-Afrikaanse
krant de Sowetan. „We verkopen
de Sowetan omdat die kritisch is
over Mugabe", legt de krantenver
koper uit. Iedereen die met die
twee kranten rondloopt, protes
teert."
'Vanmorgen om zeven uur
zag ik niemand. Het heeft
toch ook totaal geen zin'
Het contrast met de eerste ronde
van de presidentsverkiezingen in
maart is groot. Toen stonden men
sen voor dag en dauw op om te
stemmen - en Tsvangirai won. „Ik
stond toen al om half vijf 's mor
gens bij mijn stembureau en toen
waren er al zeker honderd mensen
UNITY - Bij hun eerste publieke op
treden als bondgenoten in de race
naar het Witte Huis hebben Ba-
rack Obama en Hillary Clinton el
kaar gisteren uitbundig geprezen.
De Democratische senatoren voer
den in New Hampshire een show-
tje op, met als doel de kiezers te to
nen dat de eenheid in hun partij is
hersteld. De beloning voor Obama
ligt voor de hand. Clinton moet
nog maar zien wat haar loyaliteit
haar oplevert. Ze hoopt op het vi-
cepresidentschap, maar of ze het
voor mij. We stonden te trappelen
om te stemmen", vertelt Candid
die in een volkswijk aan de rand
van Harare woont. „Vanmorgen
ging ik om zeven uur van huis en
zag niemand. Het heeft toch ook
totaal geen zin."
Een gepensioneerde leraar, die
zich liever voorstelt met de naam
'Lovemore', kent mensen die ex
pres hun stembiljet ongeldig heb
ben gemaakt. „Ze hebben twee
kruisjes gezet, bij Mugabe en bij Ts
vangirai." Tsvangirai zond op ver
kiezingsdag een e-mail rond aan
zijn aanhangers: „God weet wat er
in jullie hart verborgen ligt. Zet je
leven niet op het spel", drukte hij
hen op het hart.
President Robert Mugabe stemde
intussen ergens buiten Harare en
maakte een vrolijke indruk. „Ik
ben fit en optimistisch", aldus de
dictator die zijn retoriek intussen
wat heeft verzacht.
krijgt is een tweede. Het spektakel
in een veld van het niet toevallig
gekozen stadje Unity trok duizen
den belangstellenden. Clinton j
voorspelde dat Obama 'onze nieu-
we president wordt'. De senator 1
uit Illinois prees daarop Hillary en
Bill Clinton als steunpilaren van j
de Democratische partij, die hun
visie en wijsheid de komende ja
ren nodig heeft. Obama en Hillary
Clinton hebben elkaar zeker nodig
nu de verkiezingsrace zijn laatste
fase ingaat. De voormalige first la
dy kan Obama aan kiezers en fi
nanciers helpen. Clinton heeft de
zwarte senator nodig om haar cam
pagneschuld van tien miljoen dol
lar in te lossen.
LONDEN - Amy Winehouse was een van de artiesten die gisteravond optra
den tijdens het grootse popconcert in Londen ter ere van Nelson Mandela.
De Zuid-Afrikaan die 27 jaar gevangen zat en in 1994 de eerste zwarte pre
sident van Zuid-Afrika werd, wordt op 18 juli negentig jaar.
foto Lefteris Pitarakis/AP
