I
62
Het pamflet hoort bij
het vroege polderen
'Snel inspelen op Schelde-:
ZES VRAGEN OVER
Juni - Occasionmaand -
groot voordeel
CHATEAU
Zonder inruil:
Extra korting.
a
MECHIELSEN
Rap van tong, scherp van
Concurrenten als
Zeebrugge hebben hun
plannen al klaar.
4
36 Zaterdag 28 juni 2008 PZC
Het Oosterscheldeziekenhuis in Goes koelt
mensen die na een hartstilstand en reanima
tie weer hartslag hebben maar niet bijko
men. Zij herstellen zo vaker en vollediger.
Naam: Dirk Verbiest
Beroep: hoofd van afdeling Intensieve Zorg, in
ternist toegelegd op intensieve zorg, Ooster
scheldeziekenhuis te Goes.
door Claudia Sondervan
Het Oosterscheldeziekenhuis heeft sinds kort een koelapparaat staan op de
afdeling intensieve zorg. Voor wie is dat bedoeld?
„Mensen die een hartstilstand hebben gehad en bij wie het hart na re
animatie weer klopt en het bloed weer stroomt, maar die niet bij be
wustzijn komen. Tot nu toe konden we niet anders dan afwachten in
wat voor conditie die patiënt weer bij zou komen. Het grootste gevaar is
de schade aan de hersenen door zuurstoftekort."
Het is al langer bekend dat drenkelingen vaker overleven als zij onderkoeld
zijn geraakt in het water; is dit hetzelfde principe?
„Juist. Door de afkoeling vertraagt de stofwisseling en wordt de zuurstof
behoefte minder. Andere organen krijgen ook wel problemen als de
bloedcirculatie is weggevallen, de nieren zijn een bekend voorbeeld.
Maar de hersenen zijn het gevoeligst. De eerste medische studies naar
het koelen van patiënten zijn uit 2002. Sindsdien is er veel verfijnend on
derzoek gedaan; hoe snel en hoe lang je moet koelen, dat soort vragen."
Welk voordeel heeft de koelbehandeling?
„De studieresultaten zijn spectaculair. Van de patiënten die bijkomen
kan 55 procent goed communiceren, tegen 39 procent van de niet-gekoel-
den. De overleving na zes maanden is beter: 55 procent tegen 41 pro
cent. Van de overlevenden functioneert 49 procent goed, tegen 26 pro
cent van de mensen die niet gekoeld zijn."
Hoe gaat het in zijn werk?
„De patiënt wordt bij binnenkomst op de IC op een speciale mat gelegd
waar met buizen koud water in wordt rondgepompt. Over de patiënt
komt een deken met dezelfde waterkoeling. De patiënt krijgt een koud
zoutinfuus van vier graden Celsius en ook pijnstilling, slaapmedicatie
en een spierverslapper om te voorkomen dat hij of zij heftig gaat rillen
of te vroeg bij bewustzijn komt. Binnen twee uur moet het lichaam op
33 graden Celsius komen en dat blijft het 24 uur lang. Al die tijd contro
leren we voortdurend wat er in het lichaam gebeurt. Daarna wordt de
koelmachine uitgezet en moet de patiënt zijn lichaam op eigen kracht
weer naar 37 graden brengen. Dat is meestal het geval in 36 uur. Elk uur
wordt gecontroleerd hoe de patiënt neurologisch reageert. We willen de
patiënt liefst zo snel mogelijk wakker hebben en van de beademing af"
Kent de behandeling risico's?
„Het lichaam wil altijd naar 37 graden Celsius, het verzet zich tegen koe
ling. Er gebeurt heel veel: de hartslag is traag, 35 slagen per minuut, de
samenstelling van het bloed verandert en de chemie in het lichaam. Je
moet erg alert blijven. Bij het opwarmen moet voorkomen worden dat
de patiënt koorts krijgt. Boven de 38 graden gaat het koelapparaat dan
weer even aan."
In de universiteitsziekenhuizen van Antwerpen en Gent gebeurt het ook,
maar in Zeeland is Goes de enige plaats waar deze koeling kan. Gaan nu
alle Zeeuwse reanimatiepatiënten naar de Goese IC-afdeling?
„We hebben nu net onze tweede patiënt aan het koelapparaat gehad.
Omdat de behandeling zo intensief is - en ik heb ook maar één apparaat
- kunnen we niet twee of drie van deze patiënten tegelijk hebben. Ko
men die wel, dan moet je bekijken welke patiënt de beste perspectieven
heeft m'et de behandeling en welke het beste op transport kan naar een
ander ziekenhuis. We overleggen met de ambulancediensten welke pa
tiënten ze naar ons gaan brengen. Het gaat erom dat je voldoende han
den aan het bed hebt. Het eerste uur van de koeling is het echt rennen.
We zijn uitgegaan van vijftien tot twintig patiënten per jaar uit ons ver
zorgingsgebied, de Oosterschelderegio. Voor patiënten die van verder
weg komen is er ook voldoende tijd. Het beste begin je binnen zes uur
na de reanimatie met koelen. Maar tot twaalf uur erna blijft het zinvol."
tot 1000.- korting op een gebruikte
caravan of vouwwagen.
•12 maanden bovag garantie.
Mechieisen betaalplan:
gunstige financieringsvoorwaarden.
Urstnerr
grenzenloos gelukkig zijn
Officieel dealer
HOME'CAR
'EERCENTRUM
GASVUL-& TANKSTATION
Clazina Dingemanse uit
Westkapelle promoveerde
gisteren in Utrecht op een
studie van het
praatjespamflet, een verre
voorloper van de krant.
door Jan van Damme
Een poll, één van de vele.
Moet Guus Hiddink zijn
haar oranje verven?
Dat soort vragen zien we
overal opduiken. Druk op de but
ton, stuur een mail of nog liever,
zend een sms.
Hiddinks kapsel. Het kan nog la
ger, veel lager. Meningen, opinies.
Vandaag de dag worden er heel
wat richtinggevende denkbeelden
gevormd en geventileerd. Op tv en
radio houden het kleppen en klap
pen nooit op. Geschreven en ge
drukt weten we het ook allemaal
beter. En op internet zijn de
spam-filters niet opgewassen te
gen de frisse en vooral minder fris
se vragen en denkbeelden. We
bloggen ons blauw.
Wetenschappers kunnen het onge
twijfeld onderbouwd en met voet
noten zeggen. In gewone mensen
taal komt het erop neer dat we da
gelijks worden ondergedompeld
in een peilloos diepe zee van
voors en tegens, mitsen en maren.
Wie even niet oplet gaat kopje on
der en drijft verder stuurloos mee
Clazina Dingemanse
Clazina Dingemanse (1975)
groeide op in Westkapelle. Zij
studeerde Nederlandse Taai
en Letterkunde aan de Univer
siteit Utrecht, in 2000 studeer
de zij cum laude af. Van 2001
tot en met 2007 was zij als pro
movenda verbonden aan het
Onderzoeksinstituut voor Ge
schiedenis en Cultuur van de
Universiteit Utrecht.
Voor de opleiding Nederlandse
Taal en Cultuur ontwikkelde zij
de cursus Vroegmoderne ge-
sprekspamfletten.
Haar proefschrift Rap van
tong, scherp van pen - Literai
re discussiecultuur in Neder
landse praatjespamfletten (cir
ca 1600-1750) verschijnt bij
Uitgeverij Verloren en kost 39
euro.
op de stroom van meningen, ver
lokkingen, advertenties en com
mentaren. Het heeft tot ver in de
twintigste eeuw geduurd voor ra
dio en televisie in ieders huiska
mer stonden te tetteren. Even afge
zien van de dorpsomroeper moes
ten we het tot die tijd doen met
het geschreven woord in couran
ten en nieuwstijdingen. En in nog
vroeger tijden met pamfletten, de
voorlopers van de dagbladen.
Clazina Dingemanse uit Westka
pelle is wetenschapper. Zij heeft
onderzoek gedaan naar hoe onze
voorouders in de zeventiende en
achttiende eeuw geestelijk werden
gevoed. In haar proefschrift Rap
van tong, scheip van pen, waarop
ze gisteren in Utrecht promoveer
de, neemt ze 41 zogenaamde praat-
jespamfletten onder de loep.
Pamfletten waren ten tijde van de
Republiek der Verenigde Provin
ciën - tot 1795 - populaire druk
werkjes, waarmee de publieke opi
nie kon worden beïnvloed. Als het
politiek of internationaal span
nend was, had je echte piekjaren
met honderden pamfletten. Zo ver
schenen er in 1672 - het Rampjaar
waarin de Republiek bijna van de
kaart werd geveegd - meer dan
achthonderd. In 1648 was de vrede
met Spanje het onderwerp van ge
sprek, en honderd jaar later ver
schenen er ruim vierhonderd
drukwerkjes naar aanleiding van
de Oostenrijkse Successieoorlog
en de aanstelling van Willem IV
als stadhouder.
Gesprekspamfletten vormden een
apart onderdeel in de drukwerk
productie. In de vorm van samen
spraken, discussies en monologen
werden actualiteiten en meningen
verspreid. Het praatjespamflet was
binnen die sectie weer een aparte
categorie. Wat het toenmalige pu
bliek in handen kreeg was een
klein, hooguit enkele tientallen pa
gina's dik boekwerk. De tekst las
als een toneelstuk, waarin verschil
lende sprekers aan het woord kwa
men. De situering was altijd pre
cies: op straat, in een café, een win
kel of op de beurs tussen kooplie
den. Een schuit was een populaire
locatie, omdat daar verschillende
maatschappelijke standen bij el
kaar konden worden gebracht.
et pamflet was een cru
ciaal propagandamiddel.
In 1608, toen er discussie
was over het neerleggen van de
wapens tegen Spanje, verscheen
Het Buyr-praetjen, waarin duidelijk
stelling werd genomen tegen een
vrede of wapenstilstand. Een van
de sprekers zegt het zo: dat wy te
eerende eendrachtigher, dese Hande-
linghe mochten afsnijden, ende dese
dangereuse Gasten (de Spanjaar
den) wederom naer Brabant ren-
voyeren (terugsturen), ende met een
manlijcke resolutie wederom de Wa
penen nemen, thegens die ghene die
onse Capitale ende onversoenlijcke
Vijanden zijn, ende blijven sullen...
In 1672 werden er hatelijke teksten
tegen de gebroeders Johan en Cor
nells de Witt in omloop gebracht.
{,«S .(.-•«'■"f
Clazina Dingemanse
foto Marnix Schmidt
Gildeweg 35, VUSSINGEN, 0118-44 01 00, www.kampeercentrummechielsen.nl
door Wout Bareman
TERNEUZEN - De Zeeuwse havens
moeten snel inspelen op de nieu
we Schelde-Seineverbinding, die
zal leiden tot een spectaculaire
groei van de vervoersstromen op
de noord-zuidroute tussen Rotter
dam en Parijs. In die opgewaarder-
de scheepvaarroute wordt het
Canal du Nord (tegen 2016) ver
vangen door een nieuw 106 kilo
meter lang kanaal en worden de
aansluitende vaarwegen in Frank
rijk en België geschikt gemaakt
voor binnenvaartschepen tot 4400
ton. Tijdens het mini-symposium
Zeeland logistiek draaipunt voor
de binnenvaart waarschuwde met
name vice-voorzitter Luit Ezinga
van de Kamer van Koophandel
voor de kwalijke gevolgen als Zee
land niet snel in actie komt. Want
met name een concurrerende ha
ven als Zeebrugge ligt op de loer
en heeft z'n plannen al klaar lig
gen. „Als we nu net zo lang dralen
als met de aanleg van de Wester-
schelde Container Terminal mis
sen we de boot", hief Ezinga het
vingertje, bedrijven, die in willen
spelen, moeten niet al te veel ge
hinderd worden door milieuregels,
er zullen extra ligplaatsen moeten
worden gecreëerd en het is uiterst^
belangrijk dat de Zeeuwse sluizen-j
complexen het groeiende binnen
vaartverkeer en de schaalver.
