Harare wacht op de knokploegen
Rechter matst Exxon na Vadez- ramp
EU pleit
voor uitstel
verkiezing
Zimbabwe
Piloten vallen
in slaap, toestel
mist vliegveld
Inwoners hamsteren
etenswaren, vlak voor
de verkiezingsdag.
Klassiek gevecht om
schadeclaim tussen de
kleine man en 'big oil'.
Voorzitter Slovenië
toont zich 'diep
bezorgd' over situatie.
PZC Vrijdag 27 juni 2008 9
Zanu-PF-aanhangers luisteren naar partijleider en president Mugabe tijdens de laatste verkiezingsbijeenkomst. foto Tsvangirayi Mukwazhi/AP
door onze correspondent
Slona Eveleens
HARARE - In een supermarkt in het
centrum van Harare proberen klan
ten te hamsteren. Met een verkie
zingsdag voor de boeg en een
weekend waarin de winkels geslo
ten zijn, willen ze wat extra eten
bij elkaar zien te scharrelen.
De prijzen van de schaarse produc
ten zijn duizelingwekkend. Een
flesje mineraalwater kost 27 mil
jard Zimdollar, ruim twee euro.
Als een kassa de twee miljoen wis
selgeld niet heeft, wuift de klant
het met een groots gebaar weg.
De hyperinflatie is niet meer bij te
benen. „Soms pak ik iets van een
schap en dan blijkt het bij de kassa
door onze correspondent
Frank Hendrickx
WASHINGTON - De inwoners van
vissersdorpjes in Alaska maakten
gisteren geen geheim van hun ge
voelens. Speciaal voor de televisie
camera's hingen ze spandoeken op
met teksten als: 'Ondernemingen
staan boven de wet' en 'Schuldig
tot rijkdom is bewezen'.
„Zo opereren dit soort grote bedrij
ven met al hun advocaten", ver
klaarde visser Oliver Grees tegen
een lokaal radiostation na de ne
derlaag van de inwoners van Alas
ka tegen oliemaatschappij Exxon
Mobil. „Ze procederen iedereen ka
pot. Onaantastbaar zijn ze."
De strijd tussen Exxon Mobil en
32.000 inwoners van Alaska duur
de bijna twintig jaar. In 1989 stuur
de een beschonken kapitein de tan
alweer duurder dan op het prijs
kaartje staat", zegt een bejaarde
man. Bij banken in de Zimbab
waanse hoofdstad staan enorme
rijen. Een rekeninghouder mag per
dag niet meer dan twee euro van
de bank halen. Het stimuleert de
overlevingskunst van de Zimbab-
wanen.
Voetgangers en automobilisten ver
tragen hun tempo bij de ambassa
de van Zuid-Afrika, waar zo'n 180
activisten van de oppositiepartij
MDC een veilig heenkomen heb
ben gezocht.
De opgejaagde mensen zitten op
het grasveld, zich warmend in het
winterzonnetje. In de afgelopen
weken was het in diverse wijken
van Harare zeer onrustig omdat
milities de omwonenden bijeen
trommelden en soms 's nachts
dwongen strijdliederen te zingen.
Maar nu, net voor de verkiezings-
ker Exxon Valdez op de klippen.
Ruim 1900 kilometer kustlijn raak
te verontreinigd, één van de groot
ste ecologische rampen uit de
Amerikaanse geschiedenis.
Het Hooggerechtshof bepaalde
dinsdag dat Exxon immateriële
schadevergoeding moet betalen
aan inwoners, maar veel minder
dan eerder was bepaald. In 1994
bepaalde een jury nog dat de kla
gers gezamenlijk recht hadden op
vijf miljard dollars. Een hogere
rechtbank halveerde dat bedrag in
2004. Het Hooggerechtshof bepaal
de woensdag uiteindelijk dat een
half miljard volstaat.
Een dag later waren de bewoners
van Alaska nog niet bekomen van
de uitspraak. In interviews met
Amerikaanse media waren vissers
'te gedeprimeerd om te praten'.
De Republikeinse gouverneur Sa
rah Palin zei: „Het is nu feest in de
bestuurskamer van Exxon."
De oliemaatschappij wilde eigen
lijk helemaal geen aanvullende
dag, heerst er een gespannen kalm
te. „Ik heb de afgelopen nacht ge
woon weer eens kunnen slapen",
merkt een man op die in een volks
buurt aan de rand van de stad
woont. Zanu-PF heeft opdracht ge
geven om met die nachtelijke actie
te stoppen.
Maar de angst is dat de gewelddadi
ge knokploegen van Mugabe de
Zimbabwanen vandaag zullen
dwingen om te gaan stemmen.
Mugabe en zijn kliek willen een
grote opkomst van kiezers om de
stembusgang legitimiteit te ver
schaffen. In Harare, een bolwerk
van de oppositie, doet het advies
de ronde zich niet tegen de druk
'Gewoon gaan stemmen
als je daarmee een pak
slaag kunt voorkomen'
boete betalen. Exxon keerde eer
der al een half miljard uit om de
materiële schade te vergoeden van
de inwoners. Daar moest het vol
gens de oliemaatschappij bij blij
ven, zeker omdat het bedrijf ook al
opdraaide voor schoonmakenkos-
ten. In totaal gaf Exxon 'vrijwillig'
3,5 miljard dollar uit aan de ramp.
Het kustgebied is volgens officiële
'Het is nu feest in de
bestuurskamer van Exxon',
zegt gouverneur Palin
rapporten volledig hersteld van de
ramp, maar binnen de lokale ge
meenschap bestaat daar grote twij
fel over. Vissers klagen over de
scherpe waardedaling van hun vis
vergunning. Ook zou de haring
en zalmvangst zijn teruggelopen.
In de ogen van de meeste klagers
is Exxon roekeloos geweest. Het
was binnen het bedrijf bekend dat
te verzetten. 'Gewoon gaan stem
men als je daarmee een pak slaag
kunt voorkomen. Maar dan twee
kruisjes zetten waardoor de stem
ongeldig is', luidt het advies.
Op straat, in huizen, bij groente
stalletjes proberen de Zimbabwa
nen te voorspellen wat er vandaag
gaat gebeuren. Een deel denkt dat
het rustig blijft, anderen vrezen ge
weld. Ze praten over niets anders
dan de politieke chaos en het ge
weld van de laatste tijd.
„Ik kan alleen maar hopen dat de
rust weerkeert als Mugabe zijn zin
heeft en de eenmansrace heeft ge
wonnen", verzucht een vrouw die
in een snackbar kippen roostert.
„En misschien voelt hij zich dan
sterk genoeg om te gaan praten
met de MDC, want die vertegen
woordigt de meerderheid van Zim
babwanen."
de kapitein Joseph Hazelwood een
alcoholprobleem had. Hij was al
een keer naar een ontwenningskli
niek gestuurd.
Op de avond van de ramp had Ha
zelwood naar eigen zeggen een
aantal dubbele wodka's op. Hij
had vage aanwijzingen achtergela
ten voor zijn stuurman, die uitein
delijk de controle verloor. Met sla
perige stem meldde Hazelwood
aan de kustwacht dat er 'wat olie'
in de zee lekte. Dat bleek uiteinde
lijk ruim veertig miljoen liter ruwe
olie te zijn. Bijna 600.000 zeevo
gels en duizenden otters, robben
en zeeleeuwen kwamen om.
Het Hooggerechtshof meent dat
Exxon genoeg gestraft is voor de
catastrofe. De extra boetes mogen
niet het bedrag overstijgen dat al is
uitgekeerd om materiële schade te
vergoeden, aldus de rechters. De
32.000 klagers kunnen nu gemid
deld zo'n 25.000 dollar tegemoet
zien. Inclusief de rente zal dat op
lopen tot ongeveer 30.000 dollar.
BRUSSEL - Huidig voorzitter Slove
nië van de Europese Unie pleit
voor een uitstel van de tweede ron
de van de presidentsverkiezingen
in Zimbabwe. De EU sluit zich
daarmee aan bij landen uit zuide
lijk Afrika. In een verklaring stelde
Slovenië gisteren dat het diep be
zorgd is over de ontwikkelingen in
Zimbabwe 'die niet op geloofwaar
dige wijze kunnen leiden tot een
resultaat dat de wil van het Zim
babwaanse volk weerspiegelt'.
Een Zimbabwaanse rechtbank
heeft Tendai Biti, de tweede man
van de oppositiebeweging MDC,
gisteren op borgtocht vrijgelaten.
Biti was vorige week aangeklaagd
wegens verraad. De plaatsvervan
ger van oppositieleider Morgan
Tsvangirai zou hebben geprobeerd
de uitslagen van verkiezingen te
beïnvloeden. Tsvangirai zelf wil
dat de Zuid-Afrikaanse president
Mbeki snel actie onderneemt om
een eind te maken aan de crisis in
Zimbabe. Hij zei dat gisteren in
een interview met de Britse zen
der Sky News. Mbeki wordt ge
zien als degene die het best kan on
derhandelen met de Zimbabwaan
se president Mugabe en de in het
nauw gebrachte Tsvangirai.
Ook waarschuwde Tsvangirai giste
ren in het Britse dagblad The Ti
mes president Mugabe dat de tijd
van praten voorbij is als de tweede
ronde van de presidentsverkiezin
gen vandaag doorgaat. Volgens
Tsvangirai zijn geen onderhande
lingen meer mogelijk tussen zijn
MDC en de ZANU-PF, de partij
van de president, als Mugabe zich
tot winnaar van de stemronde ver
klaart. Mugabe zelf gaf gisteren
aan te willen praten met de MDC.
Hij zei niets over het wel of niet
doorgaan van de verkiezingen.
MUMBAl - In de verkeerstoren van
de luchthaven van de Indiase
hoofdstad Mumbai heerste on
langs flinke paniek: een vliegtuig
dat daar had moeten landen, vloog
over het vliegveld zonder ook
maar een meter te dalen.
De twee piloten van het vliegtuig,
dat meer dan honderd mensen ver
voerde, bleken in slaap te zijn ge
vallen. Het vliegtuig stond op de
automatische piloot, schreef de In
diase krant The Times of India gis
teren.
Pas vijftien mijl verder lukte het
de piloten te wekken. De mede
werkers van de verkeerstoren na
men via een speciale procedure
contact op met het vliegtuig, om
dat ze vreesden voor een kaping.
Pas toen in het vliegtuig een nood-
alarm afging, dat door de verkeer
storen was aangezet, ontwaakten
de piloten, aldus The Times of In
dia.
