S
Oud-strijders steeds vaker ook
plaatselijk en regionaal geëerd
12 I Vrijdag 27 juni 2008 PZC
Een bh aan een spijker i
Niels Colijn uit Goes is één van de 130.000 veteranen in
Nederland. Niels was 22 toen hij voor 4,5 maand naar Irak
ging. „Daarna was ik een ander mens."
door Ondine van der Vleuten
Niels Colijn (27) koos op
zijn zeventiende voor
Defensie. Zes jaar later,
in 2004, werd hij uitge
zonden naar Irak. Zijn opdracht:
Irakese agenten opleiden. „Of ik
een voorstelling had van wat me
daar te wachten stond? Nee! On
mogelijk. Zie het als een vakantie
naar een totaal onbekende bestem
ming. Alleen, dit was geen vakan
tie. Ik heb mortieraanvallen op
ons kamp meegemaakt, heb hon
derd meter naast me een autobom
zien ontploffen, ik ben beschoten
met een kalasjnikov. Ik ben er
vaak van overtuigd geweest dat ik
niet meer terug zou keren. Ik heb
aan de telefoon verschillende ke
ren afscheid van mijn ouders geno
men, zonder ze dat expliciet te ver
tellen. Zo'n missie gaat je niet in
de koude kleren zitten."
Hoe zo'n oorlog in je hoofd
kruipt, dat is een subtiel en slui
pend proces. „Iedereen vraagt al
tijd naar de doden. Ik ben meerma
len met de dood geconfronteerd.
Maar het zijn niet de lijken. Het is
eerder een opeenstapeling van er
varingen. Als ik dat nou eens kon
uitleggen, hè. Kijk, dat is nou waar
om veteranen elkaar opzoeken.
Die begrijpen elkaar."
Hij denkt na. „Weet je wat een
van de meest aangrijpende ervarin
gen was? Ik dwaalde door kerkers,
diep onder een politiebureau dat
ten tijde van Sadam in gebruik
was als vrouwengevangenis. Er
gens zag je dat de grond ver
schroeid was. Daar is een vrouw
in brand gestoken, wist je dan. In
een andere kerker hingen stroom
draden. Daar is een vrouw gefol
terd, dacht ik. Een andere kerker
zat vol kogelgaten. En toen gleed
het blauwige licht van mijn zak
lamp over een bh die aan een roes
tige spijker hing." In dat éne beeld
balde zich alles samen. Wat was er
gebeurd met de vrouw die de bh
gedragen had? „Die hele wrange
historie van dat land kwam tot le
ven, al die verschrikkingen, in dat
beeld." Hij heeft het overleefd.
„Maar ik ben als een ander mens
teruggekomen. Toen ik naar Irak
ging, had ik een relatie. Al vijfjaar.
Een maand nadat ik terug was,
was die voorbij. Dat zegt veel."
Twee jaar na Irak heeft Niels ont
slag genomen bij Defensie.
Er zijn - nu nog - ongeveer
twee keer zo veel oude ve
teranen als jonge. Joop Co
lijn (82) zat vlak na de oor
log drie jaar in Nederlands-Indië.
Zijn opdracht was: zorgen voor
vrede en veiligheid. Elk jaar is hij
present als in Roermond de Neder
landse militairen worden herdacht
die tussen 1945 en 1962 in de toen
malige overzeese rijksdelen Neder-
lands-Indië en Nieuw-Guinea hun
leven gaven. „Wat ik heel bijzon
der vond, was dat gevoel van ver
bondenheid, van op elkaar kun
nen rekenen. Als je op patrouille
bent en ze schieter en er een man
tussenuit...dan moet je het met die
anderen zien te rooien. Dan moet
je op elkaar terug kunnen vallen."
Ook Joop herinnert zich hoe de
constante dreiging en onzekerheid
van de oorlog hem te pakken
kreeg. „Mijn maat en ik zaten op
een buitenpost en moesten pa
trouille lopen. Er zou een colonne
van de tegenstander voorbijko
men, wisten we. Waarnemen, niet
schieten, was de opdracht. We had
den vrij zicht over de hele weg. En
toen liepen er opeens twee voor
bij. Uit het niets. Dat was de drup
pel. De volgende dag zei ik tegen
de postcommandant: ik stop er
mee."
Elke vrijdag is er Veteranenbivak in
het Vlissingse Scheldekwartier. Inlich
tingen: 0118-460807
Oud-strijders Niels Colijn (27) en Joop Colijn (82).
foto Dirk-Jan Gjeltema
Nederland kent vier groepen veteranen
aantal veteranen 2007
WOII
1940-1945
Ned-lndië
1945-1950
N-Guinea
1950-1962
Vredesoperaties
1945-2007
Totaal
aantal militairen
380.000
18.000/30.000
45.000/75.000
130.000
655.000
infographic: AA bron: Veteranen Instituut Doorn
teeds vaker worden rondom
de landelijke viering van Ve-
teranendag plaatselijke of re
gionale activiteiten georganiseerd.
Dit jaar organiseren zijn er in zo'n
150 Nederlandse gemeenten activi
teiten. Dat is de helft meer dan vo
rig jaar, aldus het Comité Neder
landse Veteranendag.
De gemeente Borsele heeft alle
veteranen uitgenodigd die gere
gistreerd staan bij het Vetera-
neninstituut. Vandaag (vrijdag)
worden zij van 15 tot 17 uur ont
haald in dorpshuis De Jeugdhoeve
in 's-Heerenhoek. Centraal staat
het samenzijn. Verder staat er een
lezing over Zuid-Beveland in de
Tweede Wereldoorlog op het pro
gramma.
In het atrium van Ter Reede in
Vlissingen zijn er zaterdag 28
juni van 13 tot 17 uur activiteiten
voor alle belangstellenden. Een
greep uit het programma: uitrei
king witte anjer; kraampjes met
souvenirs uit Indië en Nieuw-Gui-
nea; film over papoea's; oud leger-
materieel en oorlogsmateriaal; mo
delbouwschepen en -vliegtuigen.
Zaterdag 5 juli begint om 10.30
uur in het Statencomplex in
Middelburg de Zeeuwse Vetera
nendag. Op het Abdijplein is er
om 13.45 uur een
herdenking/kranslegging, Om 15
uur vertrekt het défilé vanaf de
Damzijde van de Sint. Pieters-
straat. De parade gaat via Dam
plein-Korte Delft-Lange Delft naar
de Markt. Daar is rond 15.20 een
'fly over' van oude oorlogsvliegtui
gen en een Mitchel bommenwer
per uit WO II.
Van 16 tot 18 uur ontvangt het
Middelburgse gemeentebestuur de
gasten en deelnemers in het stad
huis aan de Markt.
Tussendoor zijn er toespraken en
muziek.
Zuid-Sumatra, 1947. Korporaal Joop Col
macht.
As Samawah, 2004. Wachtmeester Eersti
