Cultuur
Zoektocht naar geheimen mondharp
Poëzie uit Zak van Zuid-Beveland Tentoonstelling Rob Molin en Ewald Vanvugt in
in nieuwe aflevering Ballustrada in Noorderlicht jury Zeeuwse Boekenprijs 2008
1 4 Woensdag 25 juni 2008 pzc
Eerste van vier cd's in
De Souterrain Sessies
van Trio Aubergine.
door Ali Pankow
vlissingen - Mensen reageren
vaak wat lacherig op het woord
mondharp. Kenner bij uitstek van
dit instrument Phons Bakx uit
Middelburg is dat wel gewend. Hij
heeft in de loop der jaren al heel
wat onterechte minachting bestre
den. Bovendien staat hij aan de
vooravond van een nieuwe pleitbe
zorging voor de mondharp. Sa
men met Izz van Elk uit Goes en
Janus Filius uit Vlissingen werkt
hij als Trio Aubergine aan De Sou
terrain Sessies, ofwel een project
van vier cd's met een-, twee- en
driestemmige improvisaties op
mondharp. Het trio presenteert
het eerste exemplaar vrijdagavond
met een concert in blues-rockcafé
Groen Licht in Vlissingen.
Bakx is een autoriteit op het ge
bied van de mondharp. Hij kan de
vooroordelen wel enigszins begrij
pen, maar helpt ze graag de wereld
uit.
Het kleine instrumentje doet bij
het zien alleen niet vermoeden
welke schat aan klanken, bovento
nen en variaties mogelijk is, als het
vakkundig en in combinatie met
meerdere van zijn soort wordt be
speeld. Op het eerste gezicht lijkt
het zelfs of Bakx maar wat achte
loos in zijn baard zit te krabben.
De verrassing is dan ook groot bij
het horen van de muziek die dat
'gekrabbel' oplevert. Flardjes coun
try, vleugjes blues, brokjes volks
muziek en golfjes boventonen wis
selen elkaar voortdurend af in een
compositie van John Wright, een
van Bakx' lichtende voorbeelden.
'Hij had hij bewust eenzelfde
kleur overhemd als ik
aangedaan, aubergine dus'
En toch, vier cd's met uitsluitend
mondharpmuziek. Is dat niet wat
veel? ,Ja, om het overzicht te bewa
ren wel", zucht Bakx even. Hij
moet erkennen dat specifiek de re
gistratie meer werk betekent dan
hij aanvankelijk had gedacht. Qua
mogelijkheden zijn vier cd's ech
ter absoluut niet veel. Samen met
Van Elk en Filius onderneemt hij
een zoektocht naar de geheimen
van de mondharp. Hun improvisa
ties leggen legio mogelijkheden
bloot, maar volgens de berekening
van Bakx zijn die vijftig a zestig op
namen op cd straks maar een zes
de deel van het totaal. Uitgaande
van de talrijke soorten mondhar
Izz van Elk, Phons Bakx en Janus Filius (vinr) voor hun repetitieruimte Het Souterrain in Goes.
strument. Het bestond overigens
al vierduizend jaar geleden. Toen
werd het voor het eerst in het zui
den van China bespeeld."
Bakx houdt het met zijn muzikale
makkers Izz van Elk en Janus Fi
lius bij het hier en nu. Elke woens
dagavond repeteren ze in Het Sou
terrain in Goes. Vandaar ook de
naam voor het cd-project.
En Trio Aubergine? „Die naam is
ontstaan in de tijd dat ik nog sa
men met Izz een duo vormde.
Toen we gingen optreden in het
Muziekinstrumenten Museum in
Brussel had hij bewust eenzelfde
kleur overhemd als ik aangedaan,
aubergine dus."
„Zelf heb ik niet zoveel fantasie, ik
zou niet verder gekomen zijn dan
bijvoorbeeld Zeeuws Mondharpor
kest."
Cd-presentatie Mondharptrio Auber-
gine, vrijdag 27 juni in blues-rockca-
fé Groen Licht in Vlissingen. Aan
vang: 21.00 uur.
pen die in combinatie met elkaar
gespeeld kunnen worden, komt
hij aan circa 2200 mogelijkheden.
Bakx bespeelt tegenwoordig de
mondharp het liefst alleen binnen
het eigen trio.
Voorheen deed hij dat ook wel in
samenspel met andere instrumen
ten. „Ik heb daar niet zo'n zin
meer in. Je wordt als mondharpist
meestal in de rol van een soort per
cussionist gestopt, maar dit instru
ment verdient het een eigen rol te
spelen."
Naast uitvoerend musicus is hij
vooral ook onderzoeker, publicist
en radiomaker. Met De Gedachten-
verdrijver (1992) schreef hij een
standaardwerk over de mondharp.
Op basis van dit boek maakte hij
voor het radioprogramma De
Wandelende Tak van de VPRO
een acht uur durende uitzending.
Daarin nam hij de luisteraar mee
op wereldreis en liet hij de onvoor
stelbare diversiteit van het instru
ment horen.
Een mondharpist dient over een koffer vol instrumenten te beschikken.
Volgens Bakx heeft de hippietijd
bijgedragen aan de bekendheid
van de mondharp. „Mensen van
uit het Westen reisden toen in
eens vaker naar Oosterse landen
en maakten daar kennis met dit in
foto's Ronald den Dekker
nisse - Het literaire tijdschrift Bal
lustrada besteedt in zijn nieuwe
dubbelnummer in het bijzonder
aandacht aan Zeeuwse dichters.
Het publiceert de resultaten van
het project Dichter in het Land
schap, van bezoekerscentrum De
Schaapskooi in Nisse en publiciste
Veronica Frenks. Andreas Oost
hoek, Wim Hofman, Jan J.B. Kui
pers, Thom Schrijer, Theo Raats,
André van der Veeke, Anna de
Bruyckere, Peer van Meer, Sandra
Burgers, Lou Vleugelhof en Lau
rens Geerse maakten een gedicht
over de Zak van Zuid-Beveland.
Ramon de Nennie filmde hen tij
dens het lezen van hun gedichten.
Deze film is binnenkort in het be
zoekerscentrum te zien.
Ballustrada bevat ook poëzie van
onder anderen Hans Verhagen,
Job Degenaar en Margreet Schou-
wenaar, grafiek van Ko de Kok en
proza van Dick O. Schulz, Guido
Eekhaut, Paul van Leeuwenkamp,
Arjen van Meijgaard, Theo Raats
Johan Everaers en Jan J.B. Kuipers.
domburg - In Galerie Het Noor
derlicht in de Noordstraat in Dom
burg is tot en met 14 september de
verkooptentoonstelling Kunst in
Domburg te zien. Deze omvat on
geveer 150 werken (veelal schilde
rijen) uit de negentiende en twin
tigste eeuw, van onder anderen
Kimpe, Koets, Góth, Toorop, Mon
driaan, Van Rijsselberghe, Van
Mastenbroek en Schütz.
Het Noorderlicht is dagelijks, be
halve op' maandag,^ geopend1 van
13.00 tot 17.00 uur.
middelburg - De Zeeuwse Boeken
prijs wordt dit jaar voor de zesde
keer uitgereikt. De deadline voor
het insturen van boeken is op 15
juli.
De prijs, een initiatief van het
Zeeuws Tijdschrift in samenwer
king met de Zeeuwse Bibliotheek,
wordt jaarlijks toegekend aan een
boek over Zeeland of geschreven
door Zeeuwen. De jury van dit
jaar bestaat uit de auteurs.en. recen
senten Rob Molin en Ewald' Van
vugt, naast de vaste juryleden Kar-
la Peijs, Paul van der Velde en Ton
Brandenbarg. De prijs bestaat uit
een bedrag van 1000 euro en het
gouden beeld Zeeuws Meisje, ont
worpen door Eva Crebolder. Ook
wordt de Jan Bruijns Publiekprijs
dit jaar weer uitgereikt.
In september, tijdens het festival
Film by the Sea, maakte de jury
haar shortlist bekend. De Zeeuwse
Boekenprijs wordt uitgereikt op
vrijdag'31 oktober in de Zeeuwse
Bibliotheek in Middelburg, tijdens
de Week van het Zeeuwse Boek.
