J
PZC Zaterdag 21 juni 2008
53
DAMMEN
Daaf Kasse
Ja uni is op damgebied een van de rustig-
I ste maanden van het jaar. Daarom
I vandaag een terugblik op een toer-
nooi dat ik in de rubriek van vorige
eek al noemde: het WK van 1976. Vier
jaar nadat Ton Sijbrands zijn eerste we
reldtitel veroverde, ging de titel in Amster
dam opnieuw naar een Nederlandse
grootmeester. Met groot vertoon van
macht werd de 23-jarige Harm Wiersma
voor het eerst wereldkampioen. Hoe sterk
hij speelde blijkt uit de scoretabel. Hij ver
sloeg bijna alle concurrenten, onder wie
Anatoli Gantwarg, Iser Koeperman en
Rob Clerc. Zijn belangrijkste, maar ook
meest in het oog springende zege was die
tegen Sjtsjogoljew, de Rus die met Clerc
op de tweede plaats zou eindigen.
Harm Wiersma - Watsjeslav Sjtsjogol
jew: 1.32-28 17-22 2.28x1711x22 3.37-32
12-17 4.41-37 6-115.46-41 8-12 6.32-28
16-217.31-26 21-27 8.35-30 2-8 9.30-25
27-3110.36x27 22x3111.34-29 31-36
12.37-321-613.40-3419-2314.28x1914x23
15.25x1410x1916.45-40 5-1017.29-24
19x3018.34x2510-1419.39-3413-19
20.50-4517-2121.26x1711x22 22.44-39 8-13
23.34-29 23x34 24.39x30 6-1125.32-28! Na
een rustige aanloop slaat de vlam in de
pan. 11-17 26.40-34! Omdat 18-23 verhin
derd is door 30-24 dreigt wit 34-29 door
te zetten. 3-8 27.34-29 4-10 28.29-23! Een ij-
zersterke ruil, waarmee wit de zwakke
plek in de zwarte stand blootlegt: de han
gende schijf op veld 10. Door optimaal ge
bruik te maken van de randschijf op 36
voorkomt wit dat zwart deze schijf in het
spel brengt. 18x29 29.33x24 22x33
30.38x29 19-23 31.29x18 13x22 32.41-37
9-13 33.42-38! Zo maakt wit 14-19 onmoge
lijk. 12-18 34.38-33 8-12 Behalve 14-19 was
ook 18-23 verhinderd door een zetje naar
veld 9 met 25-20, 24-20, 33-29 en 43-39.
35.33-29 22-28?! Een dubieuze zet. Terug-
ruilen met 13-19 24x13 18x9 was ook geen
optie wegens 29-23 9-13 30-24! (13-18?
23-19 14x23 47-41 etc.) met prachtig spel
voor wit. Met 22-27 houdt zwart het lan
ger vol, al twijfel ik er niet aan dat Wiers
ma korte metten zou hebben gemaakt
met de man uit Moskou. 36.43-38 28-33
37.38-32 33-39 38.32-28! 7-1139.28-23! Zo
forceert wit schijfwinst. De ruil 13-19
24x22 17x19 is verhinderd door 30-24 en
de actie waarmee wit de zwarte stelling
dreigt op te blazen is niet meer te voorko
men. 18-22 40.49-43! 13-18 Zwart mocht
schijf 39 niet doorschuiven wegens de
combinatie 47-41 36x47 23-19 14x34 30x50
47x20 25x5. Met een schijf achter vecht de
zwartspeler nog even door, maar tever
geefs. 41.43x3411-16 42.45-40 16-21
43.40-35 21-26 44.24-19 22-28 45.23x32
14x23 46.47-41! Het slotakkoord. 36x47
47.32-27! 47x24 48.30x28 en zwart gaf het
na enkele overbodige zetten op.
Ik heb nog een andere reden om terug te
komen op mijn rubriek van vorige week.
Martin van Dijk uit 's-Heer Abtskerke
stuurde me een probleem dat hij meer
dan vijftig jaar geleden, in 1956, compo
neerde. Ik weet niet of Andreas Kuyken
zich bij het scheppen van de compositie
uit de vorige rubriek heeft laten inspire
ren door Martin van Dijk, maar er is een
duidelijke overeenkomst. In het diagram
ziet u de stand van Van Dijk. Wit heeft
een schijf meer, maar zwart staat op het
punt zijn schijf terug te winnen. Wit slaat
als volgt winnend toe: 1.40-34 30x39
2.35-30 24x35 3.37-3136x38 4.42x4 22x33
5.4x11 6x17 6.26-21!! 17x26 7.47-42 26-31
8.46-41 31-36 9.41-37 Deze stand herkent
u ongetwijfeld: het is exact dezelfde posi
tie als na 6.47-42 in het probleem van Kuy
ken. 39-43 10.37-3136x27 11.42-38 43x32
12.45-40 35x4413.50x37 met winst.
Cor Jansen
n het schaakspel bestaan openingen
I en varianten, waar normale schakers
I met een boog om heen gaan omdat ze
I te ingewikkeld zijn om begrepen te
kunnen worden.
Maar het kan geen kwaad er toch eens
even aandacht voor te vragen. Daarom in
deze rubriek de meest spectaculaire en in
gewikkeldste schaakpartij, die ooit ge
speeld is. Hij is bijzonder geschikt voor
mensen die geen zin meer hebben om
naar voetbal op de treurbuis te kijken en
zich liever een paar uurtjes met een ouder
wets schaakpartijtje willen amuseren.
Maar pas op, laat de partij gelaten over je
heen komen. Vermijdt te diepgaande ana
lyse, want krankzinnigheid ligt op de loer.
De partij werd alweer tien jaar geleden ge
speeld per correspondentie en heeft wor
tels in 1983. De held van het verhaal is de
Tsjechische correspondentiespeler Sza
franski.
Szafranski - Dudzik. Correspondentie
partij, 1998. i.e4 es 2.Pf"3 Pc6 3.LC4 Pf6
4-Pg5 Les De Traxler-variant van het
tweepaardenspel. Normaal is 4...d5 5.exd5
Pa5 6.Lb5+ c6, een pionoffer, maar ook
5„Pxd5 6.Pxf7 Kxf7 7-Df3+ Ke6, de Gebak
ken Lever-aanval heeft zijn aanhan
gers. De Traxler-variant is nog een graadje
erger en is volgens kenners het meest om
streden object van de hele openingstheo
rie. Het is een moeras waar een gewone
partijspeler zich nog maar zelden in
waagt. Maar hij is wel bij uitstek geschikt
voor de correspondentiespelers die, gewa
pend met de beste computers, elkaar de
loef proberen af te steken. Ze stuiten dan
onherroepelijk op de grens van wat het
elektronisch werktuig vermag in de ge
daante van het positionele offer.
Want hoe gek het ook klinkt, daar is hier
sprake van. De problemen zijn zo com
plex, zo ingewikkeld en zo diep verbor
gen, dat het aankomt op het taxeren van
stellingen. En dan is de computer, voorlo
pig nog, hulpeloos en radeloos. 5-Pxf7
Lxf2+ 6.Kxf2 Pxe4+ 7.Ke3 De7 8x3 Pd4
We laten de analyses maar achterwege. Er
zouden tien rubrieken mee te vullen zijn.
9.Kxe4 Dh4+ to.Ke3 Na io.Kxe5 wint
zwart met io...d6+ n.Pxd6+ cxd6+
i2.Kxd6 Df4+ 'en mat in 6' zegt de schaak
computer nu pas!! to...Df4+ ii.Kd3 d5 Dit
is ondertussen allemaal 'grauwe theorie'!
i2.Lxd5 Lf5+ 13.KC4 b5+ 14.KC5 Dh4
i5.Pxe5 0-0-0 16x4 Txd5+ I7.cxds Td8
18.PC3 Pc6 Zie diagram.
Zwart dreigt mat met Db4+ en Td6. Deze
stelling heeft al jaren geleden de ronde ge
daan over de wereld. Er zou in 1983 in En
geland een partij Van de Loo - Hesseling
gespeeld zijn, die na de krankzinnige zet
i9.Da4Ü in 48 zetten door wit werd ge
wonnen. Er bestaat ernstige verdenking
dat de partij verzonnen is. Tim Krabbé
heeft er uitgebreid over geschreven in zijn
boek Chess Curiosities. Hij noemt het
een droompartij, te mooi om niet waar te
zijn. Helaas, de zet i9.Da4 was fout en
zou bij goed spel van zwart tot verlies heb
ben geleid. Dat bewees Szafranski in een
correspondentiepartij Kloskowski- Sza-
franksi die als volgt verder ging: i9.Da4
De7+! (en niet 19.. bxa4? zoals in Van de
Loo - Hesseling) 2o.Kxt>5 Pxes 2i.Da6+
Kb8 22.Ka4 Td6 en zwart won. Hoe
moest het dan wel? i9.Dg4Ü Het is niet te
geloven, maar de dame moest niet naar
a4, maar naar g4ü i9...Lxg4 20.Pxc6 Lf}
2i.d3 Lxg2 22.Pxd8 Lxhi 23.PC6 a6 24.Le3
Dxh2 25.Tfl Kb7 26.Tf2 Dg3 27.Kd4 Lxd5
28.Pa5+ Kb6 29.Pxds+ Kxas 30.TC2
Dh4+ 31.KC5 b4 32.b3 Dd8 33.83 Dd6+
34.Kd41-0 Szafranski won dus zowel met
zwart als met wit een partij dankzij de
schaakfantasie van Van de Loo uit 1983.
Ruud van den Bergh
Door alle aandacht die wordt be
steed aan het EK voetbal, zou het
ons bijna ontgaan dat er ook nog
een EK bridge wordt gespeeld.
Het toernooi in het Franse Pau wordt ge
houden van 14 tot 29 juni en er nemen 39
landen deel aan het toernooi voor Open
Teams.
De inschrijvingen bij de vrouwenteams
ligt iets lager. 'Slechts' 25 landen nemen
deel. Daarom worden de eerste wedstrij
den in die categorie pas op 18 juni ge
speeld.
Het Nederlands Open Team staat na de
tweede dag op een derde plaats met een
kleine achterstand op Italië, dat de rang
lijst aanvoert. Toch is het van belang aan
dacht te besteden aan een opmerking van
een van de Nederlandse topspelers, Huub
Bertens, die hij vooraf maakte. We moe
ten beter presteren dan voorheen tegen
de zwakkere landen. Niet iedereen heeft
naar hem geluisterd, want tegen Grieken
land ging Nederland met 8-22 de boot in.
Spellen van de Nederlanders zijn op dit
moment nog niet beschikbaar, maar een
mooie speelwijze van de Pool met een Ne
derlandse naam Martens uit een eerder
EK is dit spel. Het tegenspel was ook van
hoog peil en het spel geeft een indruk
hoe topbridgers elkaar te slim af willen
zijn.
Na drie keer pas opende Martens (zuid)
de bieding met ïHa. Onder passen van
OW ging het bieden verder met Noord -
2Rui, Zuid - 2SA en Noord - 3SA.
Daartegen kwam west uit met schoppen
drie (de vierde van boven). In de dummy
werd de vier gelegd, in oost de zeven en
Martens nam in de hand met de boer. De
ruitens van noord zien er aantrekkelijk uit
om als slagenbron te dienen, daarom
speelde hij een kleine harten naar de heer
om ruitentien uit de dummy te laten voor
spelen.
Oost legde de zeven en uit zijn hand speel
de Martens de vijf bij. En wat deed west?
Hij speelde de drie bij. Als Martens nu het
aas had geslagen, zou hij geen probleem
meer hebben om de ruitens te benutten.
Het gevaar zat in de klaverenkleur. Als
west klaverenaas zou hebben, zou er
groot gevaar zijn en oost mocht daarom
niet aan slag komen. Als west ruitenheer
zou hebben mocht west aan slag komen.
Hij speelde een kleine ruiten naar zijn
boer en nu nam west met de heer. Die
speelde nu klaverentien.
In oost werd met het aas genomen en har
ten werd nagespeeld. Daarmee was de en
tree in noord voor de ruitenkleur weg;
zuid had nog ruitenaas sec. West gooide
een klaveren af Uit de dummy ging nu
een ruitentje naar het aas van zuid. Oost
gooide klaverenboer af en west nog een
klaveren.
Martens had tot nu vijf slagen gemaakt en
twee slagen verloren. Het zag er niet roos
kleurig voor hem uit toen deze kaarten
nog over waren:
Noord: Sch: 8 Rui: V86 KI: 53
Oost: Sch: 109 Ha: 1087 KI: V
Zuid: Sch: AV Ha: B96 Kl: H
West: Sch: H652 Kl: 98
Hij ging van slag door schoppenvrouw te
spelen, die door west met de heer werd ge
nomen. West speelde schoppen na en die
was voor het aas van zuid. Op klaveren
heer moest iedereen bekennen; oost met
de vrouw. Nu kwam de kaart op tafel
waartegen OW zich niet konden wape
nen: hartenzes. Oost moest nemen en
had nog 10-8 van harten terwijl zuid nog
B-9 van harten had. En op die manier
maakte Martens 3SA.
H6532
H3
109874
West gever, Noord-Zuid kwetsbaar
