Eeuwen
voeten
geschiedenis aan je
VERDER IN NIJMEGEN
SINT-STEVENSTOREN
MARIATOREN EN DAVIDTOREN
Beklimming toren Sint
Catharinakerk is een
hele toer, maar verdient
de inspanning.
foto Erik van t Huilenaar
pen zijn vernieuwd." De toren is nu
inderdaad redelijk goed begaanbaar,
maar daar is wel een flinke inspan
ning en bovendien geen hoogte
vrees voor nodig. Tijdens de beklim
ming van de toren, kun je meer dan
eens van het uitzicht genieten. Wan
neer we op een derde van de tocht
zitten, opent Van der Waal een deur
aan de voorkant van de kerk. Daar
kijk je uit over de winkelstraten en
het uitgaansgebied van Eindhoven.
„Mooi hè", zegt hij enthousiast, en
dat terwijl hij al talloze keren naar
boven is geweest. „Jammer dat het
heiig is, anders kun je het provincie
huis in Den Bosch zien".
Een klein uurtje later staan we weer
beneden. Ik had gedacht dat de be
klimming van de toren leuk zou
zijn, maar dit uitje is zonder overdrij
ven meer dan 'gewoon leuk'.
De Lange Hezelstraat, de oudste winkel
straat van Nederland
De Waalkade
Museum Het Valkhof
Nationaal Fietsmuseum Velorama
kenden. In de chaos van destijds
leek Nijmegen vast een Duitse stad
van boven, met een station en een
brug die nog in tact waren. Troost is
er ook. Het eerste panorama dat je
boven ziet is meteen de meest gefo
tografeerde van de rondgang: daar
varen de duwboten tussen Waal
brug en spoorbrug, daar ligt de Ooij-
polder en die stuwwal en daar, in de
verte, de brug van Emmerik. In het
laatste oorlogsjaar fataal dichtbij.
De stadsgids heeft veel te vertellen.
De stuwwal is de meest zuidelijke
van Nederland en ontstond in de
laatste ijstijd, daar bij die bocht in de
rivier kwamen de Romeinen ons
land, daar bouwden ze hun forten,
daar had Karei de Grote zijn
jachtslot (valkhof), daar zie je de res
tanten van de oude vestingstad, daar
komt de nieuwe stadsbrug. En als de
zon schijnt kun je er geen genoeg
van krijgen. Met tegenzin volgen we
de gids naar beneden. Terug naar
het heden.
DE 183 TREDEN VAN DE
ven die je van boven bekijkt, de vier
kerkklokken, beiaard en twee orgels
die de kerk telt en de manier waar
op de kerk bouwtechnisch in elkaar
steekt. Behalve de werkzaamheden
die Van der Waal in en om de kerk
uitvoert, verzorgt hij ook drie soor
ten rondleidingen. Dat zijn een alge
mene rondleiding op de begane
grond, een klimmetje dat leidt naar
de beiaard en de klokken en de uit
daging om tot in de torenspits om
hoog te klimmen, die ik ben aange
gaan.
Vorig jaar zijn allebei de torens van
de Catharinakerk, de Davidtoren en
de Mariatoren, gerestaureerd. Alleen
de Mariatoren is te beklimmen.
„Sinds de restauratie is dat veel veili
ger geworden", vertelt Van der
Waal. „Er zijn onderweg een aantal
verdiepingen aangelegd en de trap
Eindhoven toch wel mooi', denk ik
als ik vanaf zo'n zeventig meter
hoogte uit het bovenste luik van één
van de torens van de Eindhovense
Sint Catharinakerk tuur. Voor het
panorama over de stad heb ik onge
veer driehonderd treden getrot
seerd, waarvan het merendeel via
smalle laddertjes. Maar hoewel ik
niet erg sportief ben aangelegd, vind
ik deze inspanning zowel fysiek als
mentaal zeer de moeite waard.
Dat is mede te danken aan de bezie
lende begeleiding van Gerrit van der
Waal, beheerder van de kerk en gids
tijdens rondleidingen. In de twintig
jaar dat hij in de Catharinakerk
werkt, is hij veel over het bouwwerk
te weten gekomen. Zo vertelt hij tij
dens de bestijging van de toren
weetjes over vleermuizen, de gewei
De Sint-Stevenstoren
BOUW 1273
STIJL Romaans/Gotisch
TREDEN 189 tot de trans
HOOGTE 67 meter
OPENINGSTIJDEN
In juni, juli en augustus dagelijks van
maandag t/m vrijdag om 15.00 voor
bklimming. Buiten deze tijden, in de
weekends en in de maanden septem
ber t/m mei op afspraak. Het Hele
jaar op afspraak voor groepen.
KOSTEN volwassenen €2,50, kinde
ren t/m 11 jaar €1,00. Groepen: tus
sen de €35,00 en €70.
22 februari 1944 toen de grensstad
Nijmegen abusievelijk werd platge
gooid, door Amerikaanse piloten.
In de Romaans en gotisch ogende
kerktoren huist een verrassend mo
dem skelet. Strakke betonen lijnen
langs een best brede wenteltrap. Een
bewijsstuk van die kwade oorlogs
dag kom je ergens halverwege te
gen, net als je excuus nodig hebt om
op adem te komen. Het is een bom
scherf, verwrongen als de resten van
de middeleeuwse waterspuwers die
het onheil ook niet konden blussen.
De restauratie duurde bijna twintig
jaar en werd in 1969 voltooid. Prins
Claus deed de heropening. Nog een
paar decennia duurde het vervol
gens eer de Amerikanen hun fout er
BOB VAN HUËT
Nijmeegse Sint-Stevenstoren belo
nen de geleverde inspanning niet al
leen met een van de spectaculairste
en mooiste panorama's in het land,
maar je krijgt er van Peter Kuipers
van het Stadsgids Gilde Nijmegen
een reis door de tijd bij. Hier ligt de
geschiedenis letterlijk aan je voeten.
Van de ijstijd en de stuwwal, via de
Romeinse nederzetting en het
jachtslot van Karei de Grote (Valk
hof) naar de verwoesting van de
twintigste eeuw.
Toch raar als je bedenkt dat deze fe
nomenale trans, de rondgang van de
Sint-Stevenstoren nog geen 50 jaar
oud is. De parel in de skyline van
Nijmegen herrees uit het puin van
foto Vincent van den Hoogen
BOUW 1867
STIJL neogotisch
TREDEN ca 300
HOOGTE 72 meter
OPENINGSTIJDEN
Het hele jaar door te bezichtigen, in
groepen van maximaal zes perso
nen. Op dinsdag, donderdag en vrij
dag en op de eerste zaterdag van de
maand. Alleen op afspraak, te ma
ken bij beheerder Gerrit van der
Waal.
KOSTEN Niet vastgelegd
herrees na het vergissingsbombardement van 1944. DOOR