TORENSTEDEN
GROTE OF ONZE
LIEVE VROUWE KERK
LANGE JAN
VERDER IN BREDA
0
De dag dat ik de
Lange Jan beklim is
het jammer genoeg
een beetje bewolkt.
Toch valt het
uitzicht me
uiteindelijk helemaal
niet tegen.
ste was de ergste. Het grootste ge
deelte van de toren is toen verwoest
door bombardementen en beschie
tingen door de Duisters. Het boven
ste deel van de Lange Jan is dan ook
diverse keren herbouwd en gerestau
reerd.
Als je na de klim door die steeds nau
wer wordende stenen koker einde
lijk boven bent, sta je ineens in een
prachtige achthoekige ruimte. Het
houten interieur en de gotische ra
men trekken mijn aandacht. Ik zit
nu op ongeveer 60 meter hoogte, op
tweederde van de toren. Boven mij
zijn de klok en het carillon, maar
daar maar het publiek niet komen.
„Te gevaarlijk", volgens de beheer
der.
Zeven kanten kan je opkijken, want
in de achtste wand zit de deur naar
de trap. Het is leuk om de plekken
Grote of Onze-Lieve-Vrouwe-Kerk
en in deze kerk sta ik op kerstavond
in de rij voor de nachtmis, bezoek ik
lezingen, tentoonstellingen en recep
ties. Maar de toren, nee, nooit in ge
weest. Samen met een handvol an
dere torenbeklimmers luister ik als
een toerist in eigen stad naar onze
gids, Willem Eeckelaar van Gilde De
Baronie.
Willem vertelt trots dat in de kerk
vijf generaties Nassaus begraven lig
gen, dat er in 1694 na een bliksemin
slag een grote brand is geweest,
waardoor het carillon naar beneden
is gedonderd, en dat er nog maar
een luidklok over is van de zes. Om
vervolgens voor te gaan in de lang
durige beklimming van de gothische
de Abdij, het oudste gedeelte van
Middelburg waar vanaf 880 de kloos
terorde van de Norbertijnen geves
tigd was. Sinds 1574 zit het Provin
ciaal Bestuur in het Abdijcomplex.
Bij dit complex horen twee kerken,
de Koorkerk en de Nieuwe Kerk.
Ook het Abdijplein en de Kruiden
tuin horen bij het complex en zijn
de moeite van een bezoekje waard.
Als ik aan de 207 treden van de Lan
ge Jan begin, heb ik er al een rond
vaart en een stadswandeling opzit
ten. In de schacht van de toren, die
naarmate je hoger komt steeds smal
ler wordt, is het af en toe even drin
gen. Je moet jezelf tegen de muur
drukken als er 'tegenliggers' langsko
men. De Lange Jan is meerdere ma
len door brand verwoest, bijvoor
beeld in 1568,1712 en 1940. Die laat-
foto Ingrid Bertens
BOUW 1509
STIJL laat-gotisch met Renaissan-
ce-invloeden.
TREDEN 309
HOOGTE 97 meter
OPENINGSTIJDEN
In de zomer: Dagelijks 10.00-17.00
uur, zondag 13.00-17.00 uur.
KOSTEN tot 31 augustus gratis, daar
na 3 euro p.p.
RONDLEIDING o.l.v. gids op donder
dag en zaterdag vanaf 13.15 uur.
BOUW veertiende eeuw
STIJL gotisch
TREDEN 207
HOOGTE 90,5 meter
OPENINGSTIJDEN
Van 15 maart tot 27 juni: dinsdag t/m
zondag van 10.00 tot 16.00, maandag
van 13.00 tot 16.00.
Van 28 juni tot 31 augustus: elke dag
van 10.00 tot 17.00.
Van 1 september tot 2 november:
dinsdag t/m zondag van 10.00 tot
16.00, maandag van 13.00 tot 16.00.
KOSTEN 3,50 euro.
alleen Bourgondisch, maar ook chau
vinistisch. En een tikkeltje sentimen
teel. Als ze na een verblijf buiten de
stad het letterlijke hoogtepunt van
hun skyline weer zien, pinkt menig
een een traantje weg.
Niks mis mee, het is een prachtige
toren. Die elke donderdag en zater
dag vanaf 13.15 uur te beklimmen is.
Ik kies voor de donderdag en oh wat
een mazzel: mijn jongste dochter
(17) wil mee, om foto's te maken.
We treffen het geweldig. Zomerse
temperaturen en dat belooft een hel
dere lucht waarin het lekker ver kij
ken en scherp fotograferen is.
Ik woon al mijn halve leven in Bre
da, ben jarenlang begunstiger van de
te herkennen waar je even daarvoor
bent geweest of van dichtbij hebt ge
zien. De Oostkerk, de Abdij, het
oude stadhuis op de markt, de
mooie huizen langs de kaaien.
Behalve Middelburg zelf zie ik ook
Vlissingen liggen, en dorpjes als Kou-
dekerke en Veere. Het is het typi
sche platte landschap van Walche
ren, met weilanden, molens en in
de verte de duinen van het strand
van Dishoek.
Een Canadese toerist wijst me het
NS-station aan. „Daar in de buurt
ligt onze boot." Het blijkt een cruise
schip te zijn waarmee ze verschillen
de steden aandoen. Middelburg valt
bij hem goed in de smaak. „Mooie
gebouwen, leuke sfeer." Ik ga maar
eens aan de afdaling beginnen om
iets van die sfeer te proeven op een
terrasje.
toren van kalk- en zandsteen. We
klimmen tot de tweede tranche, net
onder de klokken. Hoger mag niet
van de brandweer. Dat mag alleen
de stadsbeiaardier.
De toren is mim 97 meter hoog en
wij blijven steken op 60 meter. Of
wel 280 traptreden, weet Willem.
Een grijs gepermanente beklimster
moet voor de eerste omgang al even
rusten. „Ik was er al bang voor, maar
ik ben ook de oudste", hijgt ze ver
ontschuldigend.
Hoe hoger, hoe smaller en de trap
leuning gaat ongemerkt over in een
touw. Maar de klim is goed te doen.
En de beloning is groot: een prach
tig uitzicht op de oude binnenstad
met zijn honderden jaren oude rode
pannendaken, maar ook architecto
nisch interessante nieuwbouw. En
wat is Breda groen. Wat een bomen,
wat een bossen. We zien Tilburg,
Hazeldonk en Antwerpen.
Op de terugweg naar beneden kan
mijn dochter het ondanks haar
bijna-volwassenheid niet laten: ze
telt de treden. Het zijn er volgens
haar geen 280 maar 309. Yes, heb
ben wij toch weer geschiedenis ge
schreven....
1Kasteel van Breda en Spanjaardsgat
2. Breda's Museum
3. Stadhuis Grote Markt
4. Chassé Theater
5. Begijnhof
