Commissie Bakker
Mooie vergezichten
maar de crisis blijft
Als we niets doen, loopt dit land krakend vast.
Dan zijn er in 2040 700.000 banen die niet vervuld kunnen worden
omdat er onvoldoende mensen voor zijn. Die waarschuwing uitte
Peter Bakker gisteren bij de presentatie van zijn adviezen om
meer mensen aan het werk te krijgen.
10 Dinsdag 17 juni 2008 PZC
leving betrokken, te houden. Het
levert ook het meeste geld op om
onderwijs, zorg en welvaart op
peil te houden. Maar natuurlijk
moet er rekening worden gehou
den met mensen die zware arbeid
verrichten. Dat kan door hen
meer te scholen zodat ze in de
loop van hun arbeidszame leven
minder zwaar werk kunnen doen.
En anders moet daar een goede fi
nanciële regeling voor worden ge
troffen."
Uw commissie is in het leven geroe
pen vanwege politieke ruzie over
het ontslagrecht. Gaat de discussie
over dit advies ook zo beperkt wor
den?
„Tja, ik weet hoe die discussie tot
nu toe is gevoerd. Natuurlijk wil
len mensen geen oude rechten ver
liezen voor zij nieuwe zekerheden
krijgen. Dit wordt een overgangs
periode, waarin er het besef moet
zijn dat er wat moet veranderen.
En tegelijk het vertrouwen dat dat
op een nette manier zal gebeuren.
Dat vertrouwen zal de politiek
moeten creëren. Ik kijk uit naar de
eerste reactie van het kabinet."
Minister Donner Sociale Zaken)
prijst u dat u de commissie bij el
kaar hebt gehouden. Was het een
kruiwagen met kikkers
Bakker lachend: „Nou, dat viel wel
mee. Het was wel een heel divers
gezelschap met wetenschappers,
praktijkmensen, een wethouder.
Maar hoe je ook tegen deze din
gen aan kijkt, we moeten heel snel
aan de slag met dit enorme pro
bleem. Als je dat eenmaal snapt,
word je het over de rest snel eens."
door James McGonigal
foto's Brunostock
mensen actief zijn, dat is ook hun
eigen belang. Dat moeten we na
tuurlijk niet romantiseren: er zal al
tijd een groep zijn die niks wil of
kan. Maar ik ben ervan overtuigd
dat dat een kleine groep zal blijken
te zijn."
Voor het eerst in de ge
schiedenis wordt Ne
derland geconfron
teerd met een krim
pende beroepsbevol
king, zegt Peter Bakker. De voorzit
ter van de commissie-arbeidsparti
cipatie maakt zich zorgen over de
gevolgen voor de Nederlandse wel
vaart.
Het tekort aan gekwalificeerde ar
beidskrachten, dat al binnen een
paar jaar ontstaat, raakt hem zelfs
persoonlijk. „Wie gaat mijn kinde
ren les geven?", vraagt Bakker, die
drie jonge kinderen heeft.
Uw advies bevat vele tientallen
voorstellen voor de korte en de lan
gere termijn. Wat is het belangrijk
ste?
„Het allerbelangrijkste is dat wij
de overtuiging overbrengen dat
het hier om een immens pro
bleem gaat, dat de kern van de sa
menleving - van iedereen in Ne
derland - zal raken. Er moet iets ge
beuren en wel zo snel mogelijk.
Over hoe en wat precies, daarover
worden we het werkende weg wel
eens. Onderwijs, zorg en pensioen
komen in gevaar als we niet ieder
een die dat ook maar énigszins
kan, aan het werk krijgen."
Bij de presentatie zei u dat nie
mand kan worden uitgezonderd,
ook bijstandsmoeders niet.
„Klopt. Kern van ons advies is dat
iedereen kan bijdragen aan de sa
menleving via betaald werk of vrij
willigerswerk. Het gaat erom dat
Verhogen van de pensioenleeftijd
ligt gevoelig. Hoe moet dat met de
zware beroepen?
„Daar moeten we de ogen niet
voor sluiten. Verhogen van de
AOW-leeftijd, zoals in veel Europe
se landen gebeurt, is de beste mo
gelijkheid om mensen langer ac
tief, aan het werk en bij de samen-
Iedereen i
aan het w
De inkt van het rapport is
amper droog, of alle partijen
(politiek, bonden en werkge
vers) zijn al begonnen met
prijsschieten.
De commissie Bakker
schetst in haar advies
over 'arbeidsparticipa
tie' fraaie vergezichten
van een land waar niemand meer
wordt ontslagen, maar slechts
vriendelijk een nóg mooiere baan
krijgt aangeboden.
Ouderen raken in trek bij werkge
vers en iemand die te vroeg van
ANALYSE
door James McGonigal
school is gegaan, krijgt zoveel
extra opleiding in de schoot gewor
pen dat hij nog jaren mee kan in
de kennismaatschappij. Wie zou
er dan niet langer willen werken
en wel tot ver voorbij het 65ste
jaar? Misschien komt het er nog
van in de periode tot 2040, de hori
zon die de commissie Bakker heeft
gekozen.
Maar voorlopig liggen er op dit
mooie pad nog enkele stoeptegels
heel erg scheef, waar zowel de poli
tiek als de sociale partners lelijk
over kunnen struikelen. En wie
pijnlijk plat op zijn gezicht ligt,
heeft opeens geen interesse in
fraaie vergezichten.
De commissie Bakker is vorig jaar
in het leven geroepen om een poli
tieke crisis over het ontslagrecht te
bezweren, maar het 102 pagina's
tellende advies (plus bijlagen) rept
amper van dit heikele onderwerp.
Bovendien moet de WW nog
weer eens worden bekort, zonder
dat de voorgestelde van
werk-naar-werk-aanpak (geen ont
slag, maar samen met de baas op
zoek naar een nieuwe baan) enige
garantie op succes biedt. Ouderen
moeten na hun 65ste doorwerken,
terwijl werkgevers vijftigplussers
nu al niet meer accepteren.
De kortetermijn-aanpak van de
commissie oogst alom lof. Logisch,
want die komt neer op verbete
ring en uitbreiding van regels en
subsidies om mensen naar het
werk, of meer uren in deeltijd, te
lokken. Daar was en is niemand
op tegen.
Maar zo gauw de commissie wat
dieper graaft, komen de oude te
genstellingen tussen links en
rechts in de politiek (en binnen de
coalitie) en tussen bonden en
werkgevers weer aan de oppervlak
te. Ontslag zonder toestemming
vooraf en afschaffen van ontslag
vergoedingen zijn al jaren de on
neembare struikelblokken.
De bonden zien in sommige voor
stellen van Bakker de zoveelste af
braak van werknemersrechten in
de afgelopen jaren. De werkgevers
vinden dat zij worden opgezadeld
met extra verplichtingen en dus
hogere kosten. Zelfs minister Piet
Hein Donner (Sociale Zaken), die
verklaarde héél blij te zijn met het
advies, verklaarde meteen: „Dit is
geen blauwdruk." Ook het kabinet
zal dus flink afdingen op onwelge
vallige conclusies van de commis
sie.
Met andere woorden: de inkt van
